ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Είναι περισσότερο ακροδεξιός ο αντισυστημισμός, ή απλώς συγκροτείται κατά κύριο λόγο από ψηφοφόρους σε απόγνωση και σε ιδεολογική σύγχυση; Υπάρχουν ακόμα Έλληνες που, μετά την έξοδο από τα μνημόνια, νοσταλγούν τη δραχμή και θα ήθελαν να επιστρέψουμε σε εθνικό νόμισμα; Θέλουμε περισσότερες Belhara, ή μήπως προτιμούμε να μειώσουμε τους εξοπλισμούς προς όφελος της Παιδείας, της Υγείας και των κοινωνικών παροχών;
Εάν μελετήσει κανείς τα στοιχεία της έρευνας (aboutpeople) που διεξήχθη για το Eteron θα αντιληφθεί αρκετά απ΄ όσα κρύβονται πίσω από τη δημοσκοπική (και εν τέλει) εκλογική συμπεριφορά των ψηφοφόρων, όσα, δηλαδή, τους υποκινούν και όσα αλλάζουν το προφίλ τους ανάλογα με τη συγκυρία.
Βασική επισήμανση είναι ότι ζούμε σε μία δημοκρατία την οποία ούτε πιστεύουμε, ούτε, κυρίως, εμπιστευόμαστε.
Το 74,3% δηλώνουν δυσαρεστημένοι από τον τρόπο που λειτουργεί το πολίτευμά μας. Η Δικαιοσύνη και το Κοινοβούλιο εμπνέουν εμπιστοσύνη σε λιγότερους από 30%, μόνο 13,6% εμπιστεύονται τα πολιτικά κόμματα και μόλις 6,2% στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
Τα πράγματα γίνονται χειρότερα. Το 15% των συμπολιτών μας θεωρούν πως η δικτατορία θα ήταν ίσως προτιμότερη, κι αν δει κανείς τα επί μέρους στοιχεία ανάλογα με το τι ψηφίζουν όσοι πιστεύουν κάτι τέτοιο βγάζει χρήσιμα συμπεράσματα.
Δικτατορία ή πανίσχυρος πρωθυπουργός υπεράνω Βουλής και εκλογών
Μεταξύ των γαλάζιων ψηφοφόρων είναι το 12,3%, σε αυτούς της Ελληνικής Λύσης γίνεται 48%, της Νίκης 25,3%, της Πλεύσης Ελευθερίας 11,7% και της Φωνής Λογικής 45,6%! Στα κόμματα που βρίσκονται στα δεξιά της Ν.Δ, κυριαρχεί, μάλιστα, η άποψη πως η χώρα χρειάζεται έναν ισχυρό πρωθυπουργό που θα έπαιρνε αποφάσεις μόνος του χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τη Βουλή και τις εκλογές (πόσο μοιάζουν τα δύο παραπάνω ευρήματα…). Στο ακροατήριο της Ελληνικής Λύσης αυτό το ποσοστό είναι 60,8%, στης Νίκης 40,7%, και στης Φωνής Λογικής 80,5%!
Έξι στους δέκα θεωρούν πως δεν ανταποκρίνεται στη σύγχρονη πραγματικότητα η διάκριση ανάμεσα σε δεξιά και αριστερά. Στους υπόλοιπους που θεωρούν πως η διαχωριστική γραμμή εξακολουθεί να έχει αντιστοίχηση στο εκλογικό σώμα και την κοινωνία, τα ποσοστά κυμαίνονται από 31% στη Ν.Δ, 70% στον ΣΥΡΙΖΑ, 38% στο ΠΑΣΟΚ, 62% στο ΚΚΕ, μόνο 15,4% στην Ελληνική Λϋση, 18,7% στη Νίκη, 24% στην Πλεύση, 60% στη Μερα25, 81,4% στη Νέα Αριστερά, 40,5% στη Φωνή Λογικής, και 45% στο Κίνημα Δημοκρατίας.
Και για να γίνει ακόμα πιό κατανοητή η ρευστότητα: το 28,5% θεωρεί πως θα εξασφαλιστεί καλύτερο μέλλον για τη χώρα με κεντροδεξιές λύσεις, και το 32,1% με κεντροαριστερές (καμία από τις δύο απαντά το 34%).
Νάτοι οι “δραχμιστές”
Δέκα χρόνια μετά το δημοψήφισμα του καλοκαιριού του 2015, και έξι χρόνια μετά την έξοδο από τα μνημόνια, θα ανέμενε κανείς ότι τα περί επιστροφής στη δραχμή ανήκουν στη σφαίρα των θεωριών συνωμοσίας, ή σε ένα περιορισμένο σκληρά αντιευρωπαϊκό ακροατήριο. Λάθος.
Ένας στους πέντε (20,1%) προτιμούν ένα εθνικό νόμισμα, και δείτε τώρα πως κατανέμεται το ποσοστό αυτό στους ψηφοφόρους των κομμάτων: Στα μεν τρία κόμματα που κυβέρνησαν, το ποσοστό είναι μικρό. 4,1% στη Ν.Δ, 6% στον ΣΥΡΙΖΑ, 7,6% στο ΠΑΣΟΚ. Μετά, η εικόνα αλλάζει: 28,3% στο ΚΚΕ (λογικό), 48,7% στην Ελληνική Λύση, 27,1% στην Πλεύση Ελευθερίας, 41,6% στη Νίκη, 43,2% στο Μερα 25, 5,3% στη Νέα Αριστερά, 30,3% στη Φωνή Λογικής.
Παρότι σχετικά λίγοι σε απόλυτους αριθμούς -δεδομένου ότι κυριαρχούν στα μικρότερα κόμματα- οι “δραχμιστές” επηρεάζουν τελικά το όποιο πολιτικό-ιδεολογικό πρόσημο αυτών των κομμάτων. Διόλου παράλογο, για παράδειγμα, να λέει η Ζωή Κωνσταντοπούλου ότι το “νόμισμα δεν είναι φετίχ” (άποψη που αντλείται και από τμήματα του ΣΥΡΙΖΑ που αποχώρησαν το 2015 μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου από την κυβέρνηση Τσίπρα), όταν περίπου τρεις στους δέκα ψηφοφόρους της προτιμούν την επιστροφή στη δραχμή.
Λιγότερες Belhara αλλά και “σκληροί” με την Τουρκία
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και τα στοιχεία περί τις αμυντικές δαπάνες και τα ελληνοτουρκικά.
Σε μία περίοδο που τείνει να γίνει κεντρικό -και οπωσδήποτε, κυβερνητικό- αφήγημα το πόσες περισσότερες Belhara ή πόσα περισσότερα Rafale θα αγοράσουμε, το 63,5% των ψηφοφόρων τάσσονται υπέρ της μείωσης των αμυντικών δαπανών και της ενίσχυσης με πόρους της Υγείας, της Παιδείας και γενικότερα υπέρ κοινωνικών πολιτικών. Αντιστοίχως, το 27,7% δηλώνει υπέρ της αύξησής τους, ποσοστό μάλλον μικρό συγκριτικά με το εύρος της απήχησης της Ν.Δ, αλλά και άλλων κομμάτων που μιλούν εμφατικά για “πατριωτισμό”.
Το ποσοστό υπέρ της αύξησης των αμυντικών δαπανών είναι στη Ν.Δ 61,1%, στο ΠΑΣΟΚ 26,8%, στην Ελληνική Λύση 33,2%, στη Νίκη 29,1% και στη Φωνή Λογικής 61,2%- στα άλλα κόμματα είναι πολύ μικρότερο.
Στο σχεδόν αρχέγονο εθνικό μας ερώτημα σχετικά με την Τουρκία καταγράφεται κάτι επίσης ενδιαφέρον. Στο ερώτημα “διάλογος με την Τουρκία και ακόμα και αμοιβαίοι συμβιβασμοί”, ή “να είμαστε σκληροί, ακόμα κι αν υπάρχει το ενδεχόμενο μιας μελλοντικής σύρραξης”, το 51,6% τάσσονται υπέρ της πρώτης εκδοχής, και το 39,5% υπέρ της δεύτερης. Μία κοινωνία ανάμεσα στον συμβιβασμό (πιθανώς και την υποχώρηση), και το ρίσκο ενός μελλοντικού πολέμου.