"Βγάλτε τη Γερμανία εκτός ευρώ": μία αιρετική άποψη του Τζότζεφ Στίγκλιτς

Στο όνομα της διάσωσης του ευρώ διακήρυξε την πλήρη ηγεμονία της. Τα αποτελέσματα της «ιστορικής» συνόδου γνωστά: φορώντας τον μανδύα της ιδεολογικής καθαρότητας και το προσωπείο της «καλής νοικοκυράς», που ετοιμάζεται να νουθετήσει τιμωρώντας τα όλα τα άτακτα παιδιά της ευρωζώνης, η φράου Μέρκελ παρουσίασε ένα νέο «σχέδιο σωτηρίας» που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ένα πλαίσιο «κοινής» οικονομικής διακυβέρνησης, υπό γερμανικό έλεγχο φυσικά, και έναν «χρυσό κανόνα» για το «φρένο στο χρέος» και τη μείωση των ελλειμμάτων, που θα πρέπει να περάσει στο Σύνταγμα του κάθε κράτους-μέλους. Οσο για το ευρωομόλογο, απλώς ξεχάστε το: είναι, όπως είπε, το «τελευταίο μέσο καταφυγής» . Κι ας λένε αρκετοί αναλυτές πως στο Παρίσι έγινε το πρώτο βήμα προς το ευρωομόλογο.

Φρένο στο χρέος, όμως, για τα μικρότερα ιδίως κράτη, σημαίνει ακόμη αγριότερη λιτότητα, ακόμη μεγαλύτερη εξάρτηση από το Βερολίνο και τη Φραγκφούρτη- όπως συνεχώς επαναλαμβάνει τόσο ο κ. Στίγκλιτζ όσο και πολλοί ακόμη επιφανείς και κυρίως ανεξάρτητοι από το κατεστημένο των αγορών οικονομολόγοι. Το οικονομικό και κοινωνικό κόστος για τις περισσότερες χώρες που συμμετέχουν στην ευρωζώνη θα είναι ανυπολόγιστο, αφού με όπλο τον «χρυσό κανόνα» τα κράτη αυτά- με πρώτη την Ελλάδα- θα δεθούν για πάντα στην κλίνη του Προκρούστη. Με την παραμικρή παρασπονδία θα αρχίζουν οι «τιμωρίες»: στέρηση κονδυλίων, έξωση από τον μηχανισμό στήριξης και, τέλος, έξωση από την ίδια την ευρωζώνη. Συμπέρασμα; Με φόντο την ανάσχεση της γερμανικής και της γαλλικής οικονομίας το τελευταίο τρίμηνο, αλλά και τη δεινή οικονομική θέση της Ισπανίας και της Ιταλίας, τα μεγάλα λόγια της καγκελαρίου κυρίας Μέρκελ και του προέδρου κ. Σαρκοζί για έναν νέο μεγάλο γαλλογερμανικό άξονα που θα πάρει στις πλάτες του την Ευρώπη δεν πείθουν. Οχι μόνον γιατί η κυρία Μέρκελ δεν είναι Χέλμουτ Κολ και ο κ. Σαρκοζί δεν θα γίνει ποτέ Φρανσουά Μιτεράν, αλλά και διότι όλες οι προηγούμενες «τελικές λύσεις» για το πρόβλημα του χρέους που προέκριναν οι δυο τους την τελευταία διετία απέτυχαν παταγωδώς να σβήσουν τη φωτιά. Πώς μπορούν, αλήθεια, να επιβάλουν τόσο ριζοσπαστικές πολιτικοοικονομικές αλλαγές στην Ευρώπη (πρώτα των «17» και αύριο των «27»), όταν αφενός τα προηγούμενα μέτρα τους- με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, μετά τα διάφορα «εθνικά» μνημόνια για Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία, τη «σωτήρια» συνολική συμφωνία της 21ης Ιουλίου που ήδη καρκινοβατεί- απέτυχαν προτού καν εφαρμοστούν, και αφετέρου οι ίδιοι κατά πάσα πιθανότητα οδεύουν μέσα στο 2012 ολοταχώς προς οδυνηρές εκλογικές ήττες λόγω πρωτίστως των αντιαναπτυξιακών οικονομικών πολιτικών τους; Λίγες μόνον ώρες μετά τις ανακοινώσεις Μέρκελ- Σαρκοζί ένας από τους γίγαντες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ο Ζακ Ντελόρ, είπε τα πράγματα με το όνομά τους: «Το ευρωπαϊκό όραμα της ενσωμάτωσης που συμμερίζονταν οι γερμανοί ηγέτες, όπως ο Αντενάουερ, o Σμιτ ή ο Κολ, απουσιάζει από την αντίληψη της Ανγκελα Μέρκελ…Το ευρώ είναι πλέον στο χείλος του γκρεμού». Ωστόσο ο μέγας γερμανός κοινωνιολόγος και φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας, ο συνεχιστής του έργου τού επίσης Γερμανού Μαξ Βέμπερ, του ανθρώπου που πρώτος έριξε φως στη σύνδεση της φανατικής προτεσταντικής ηθικής (για όσους δεν το ξέρουν, η κυρία Μέρκελ είναι κόρη λουθηρανού πάστορα) με τον ακραίο, ανηλεή για τους αδύναμους καπιταλισμό, το συνόψισε ακόμη καλύτερα: «Ο σολιψισμός αυτού του ναρκισσιστή κολοσσού στο κέντρο της Ευρώπης δεν μπορεί πια να εγγυηθεί τη διατήρηση του ασταθούς ευρωπαϊκού status quo». Και αυτή η αλήθεια, μετά το Παρίσι, δεν κρύβεται με τίποτε.. Ο Χάμπερμας ξέρει πολύ καλά τι λέει: γεννήθηκε άλλωστε το 1929, κι έτσι εζησε από πρώτο χερι και τις τρείς μεγάλες χρεοκοπίες της Γερμανίας- μακράν του μεγαλύτερου κράτους- «μπαταχτσή» στον 20ο αιώνα. Την σημερινή οικονομική ανεξαρτησία της την χρωστάει στις ΗΠΑ, αλλά και τους άλλους πιστωτές της- ανάμεσα τους και η Ελλάδα- οι οποίες μετά τους δύο παγκόσμιους πολέμους παραιτήθηκαν από το δικαίωμα τους για τεράστια χρηματικά ποσά.

Η δημοκρατία της Βαϊμάρης κατόρθωσε να επιζήσει από το 1924 μέχρι 1929 αποκλειστικά με δανεικά, τα δε χρήματα για τις πολεμικές αποζη μιώσεις του πρώτου Παγκοσμίου που επέβαλε η Συνθήκη των Βερσαλιών ήταν δανεικά κι αγύριστα από τις τράπεζες των ΗΠΑ. Η αδυναμία της Γερμανίας να πληρώσει τα χρέη αυτά συνέβαλε τα μέγιστα στην Μεγάλη Ύφεση του 1929-31. Μετά τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο η Αμερική επέβαλε για πολιτικούς λόγους στους συμμάχους τηςεκτός από μερικές εξαιρέσεις-, την αξίωση να μην ζητήσουν πολεμικές αποζημιώσεις, μέχρι μια μελλοντική επανένωση των δυο Γερμανιών. Όταν έγινε η επανένωση, το 1990, η Γερμανία αρνήθηκε να επικυρώσει τη Συμφωνία του Λονδίνου, του 1953. Η Ελλάδα είναι ένα από τα κράτη που δεν πήραν ούτε πφένιχ!