Ευκλείδης Τσακαλώτος και Γιάννης Στουρνάρας (μέσα από την ομιλία του στο ΣΕΤΕ) εμφανίστηκαν χθες σε απολύτως κοινή γραμμή σχετικά με την ανάγκη άμεσης ελάφρυνσης του χρέους. Μήνυμα σαφές διότι εκπορεύεται ταυτοχρόνως από την κυβέρνηση και τον εγχώριο κεντρικό τραπεζίτη που αναμφίβολα εκφράζει την άποψη και της ΕΚΤ, προσωπικώς, μάλιστα, του Μάριο Ντράγκι.
Ο Γιάννης Στουρνάρας επισημαίνει το αυτονόητο. Δίχως ελάφρυνση του χρέους η Ελλάδα δεν μπορεί να αποκαταστήσει σχέση εμπιστοσύνης με τις αγορές. Κάτι απαραίτητο για την εξασφάλιση δανεισμού πριν το 2018 και δημιουργίας “καμπύλης ομολόγων” -όπως λένε οι οικονομολόγοι- ώστε να μπορεί να συνεχίσει μόνη της μετά το 2018. Αλλιώς είναι προφανές πως θα πρέπει να υποταχθεί σε κάποια πιστωτική γραμμή στήριξης ή σε ένα 4ο μνημόνιο.
Η κοινή αυτή παρέμβαση αποκτά ιδιαίτερη αξία καθώς έρχεται την ίδια μέρα που ο Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε στέλνει (για δεύτερη φορά τις τελευταίες μέρες) το δικό του μήνυμα: καμία συζήτηση για το χρέος πριν το 2018.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών απάντησε ουσιαστικά στη διπλή παρέμβαση του πρωθυπουργού από το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, όπου συνέδεσε απόλυτα την δεύτερη αξιολόγηση με την ελάφρυνση του χρέους και την ποσοτική χαλάρωση (QE) της ΕΚΤ. “Δεν υπάρχουν πια “θα δούμε”. Τώρα”, είπε με σαφήνεια ο Αλέξης Τσίπρας δείχνοντας, μάλιστα, διάθεση για σύκγρουση εάν χρειαστεί.
‘Αλλωστε οι πληροφορίες θέλουν τον πρωθυπουργό να επικοινωνεί άμεσα με τον Μπάρακ Ομπάμα ζητώντας μία ύστατη (πριν τις αμερικανικές εκλογές) παρέμβαση του προς τη γερμανική πλευρά αλλά και να συναντάται στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής, την Πέμπτη, με την Άγκελα Μέρκελ και τον Φρανσουά ΟΛάντ.
Ο Αλέξης Τσίπρας δεν είναι μόνος. Ο επικεφαλής της ΕΚΤ, η Κομισιόν σε αρκετά μεγάλο βαθμό ( Γιουνκέρ, Μοσκοβισί κ.ά), ο Ολάντ, ο Ρέντσι και φυσικά η αμερικανική πλευρά θέλουν να μπει τώρα στο τραπέζι το θέμα του χρέους και μάλιστα με καταλυτικό τρόπο. Το ΔΝΤ, επίσης, αλλά το Ταμείο ζητά πρόσθετα μέτρα εάν δεν λυθεί τώρα το θέμα του χρέους, κάτι που για λόγους τακτικής δέχεται ο Σόϊμπλε.
Βεβαίως, ο Σόϊμπλε διατηρεί μία γραμμή αμύνης έναντι αυτών των πιέσεων. Πρόκειται για το σχέδιο του ESM που με βάση την απόφαση του περασμένου Μαϊου θα περιλαμβάνει βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών ενδεχομένως να καλυφθεί πίσω από αυτή την απόφαση και να προσφέρει μόνο το βραχυπρόθεσμο μέρος του σχεδίου του ΚΛάους Ρέγκλινγκ.
Το ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα
Οι επόμενες μέρες και εβδομάδες ως το τέλος Νοεμβρίου αναμένονται «καυτές», με την κυβέρνηση να πιέζεται «από φίλους και εχθρούς» να τελειώσει το συντομότερο με την β΄αξιολόγηση.
Τον «τόνο» των εξελίξεων έδωσε από χθες ήδη ο Επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί που δεσμεύτηκε να αναλάβει δράση για την υποστήριξη της Ελλάδας, εφόσον η Αθήνα εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της, όπως ζητά επιμόνως ο «σκληρός» Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Πέμπτη ή Παρασκευή αναμένεται να ξεκινήσει τελικά η πρώτη φάση των διαπραγματεύσεωνστην Αθήνα με τους επικεφαλής των θεσμών και η κυβέρνηση θέλει να εξασφαλίσει μια καλή «έκθεση Συμμόρφωσης» τον Νοέμβριο, που θα διαλύει τις μνήμες του 2015 και της περιόδου Βαρουφάκη, ώστε να ανοίξει η συζήτηση για ελάφρυνση του χρέους.
Ακόμα και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μιλά πλέον για «πρόοδο» της κυβέρνησης, αλλά αυτό δεν φαίνεται να αρκεί από μόνο του για να περάσουν τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους από το γερμανικό Κοινοβούλιο.
Στους «φίλους» όμως φαίνεται πως «μετρά» η ελληνική κυβέρνηση, εκτός από την Κομισιόν, και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ειδικό ρόλο σε αυτό έχει αναλάβει και ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, κύριος Γιάννης Στουρνάρας, που είχε και χθες σύσκεψη με τους κ.κ. Γιάννη Δραγασάκη και Ευκλείδη Τσακαλώτο, πριν αναχωρήσει για την Φραγκφούρτη, μεταφέροντας μηνύματα και κάνοντας «λόμπινγκ» υπέρ της χώρας μας με τα «γεράκια» της Bundesbank και των άλλων κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης, στο πλαίσιο της συνεδρίασης του ΔΣ της ΕΚΤ αύριο, Τετάρτη, και την Πέμπτη.
Στην Φραγκφούρτη ο διοικητής της ΤτΕ θα συζητήσει για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM), για την ανάγκη να ετοιμάσει το ΔΝΤ τη δική του έκθεση βιωσιμότητας του χρέους ώστε να συμφωνήσει να ενταχθεί στο ελληνικό πρόγραμμα και, στη συνέχεια, για την προοπτική ένταξης της Ελλάδος από το 2017 στο πρόγραμμα Ποσοστικής Χαλάρωσης του Μάριο Ντράγκι (στο οποίο οι άλλες χώρες βρίσκονται ήδη από το 2015).
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση θα δώσει τον υπέρ πάντων αγώνα να τελειώσει πριν τον Δεκέμβριο η συμφωνία για τα προαπαιτούμενα της β΄αξιολόγησης, ανάμεσα στα οποία όμως προβλέπονται αλλαγές στα Εργασιακά, κατάργηση φοροαπαλλαγών, η συμφωνία για το νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2016-2010 και τα μέτρα του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2017.