Μπορεί η Ελλάδα να πτωχεύσει, να αδυνατεί να δανειστεί χρήματα, να μην μπορεί να πληρώσει μισθούς και συντάξεις, να μην μπορεί να εισαγάγει προϊόντα; Η απάντηση είναι απλή και τρομακτική: αν η Ελλάδα δεν ήταν μέλος της Ευρωζώνης, είναι πολύ πιθανό να είχε χρεοκοπήσει ήδη. Αρκεί να θυμηθούμε την περίπτωση της Ουγγαρίας,…
η οποία πέρυσι είχε δημόσιο χρέος που αντιστοιχούσε περίπου στα 2/3 του ΑΕΠ και έλλειμμα το οποίο μειωνόταν από 9% του ΑΕΠ σε λίγο πάνω από 3%. Λόγω της κατάρρευσης του νομίσματός της, αναγκάστηκε να ζητήσει τη βοήθεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Τις ίδιες μέρες, εκφράζονταν φόβοι ότι η Ιρλανδία, το Βέλγιο και ίσως η Βρετανία θα ακολουθούσαν τον δρόμο της χρεοκοπημένης (εκτός Ε.Ε.) Ισλανδίας. Σήμερα, όλες αυτές οι χώρες δείχνουν βελτίωση οικονομικών μεγεθών, ενώ στην Ελλάδα υπήρξε επιδείνωση, με δημόσιο χρέος μεγαλύτερο από το ΑΕΠ της και έλλειμμα στο 12,5%.
Τι συμβαίνει όταν μια χώρα χρεοκοπεί;
Το 2001 η Αργεντινή αδυνατούσε να μειώσει το δημόσιο έλλειμμά της, με αποτέλεσμα το ΔΝΤ και διεθνείς επενδυτές να σταματήσουν τον δανεισμό.
Οσοι είχαν χρήματα μετέφεραν τις καταθέσεις τους εκτός Αργεντινής.
Η κυβέρνηση πάγωσε τις καταθέσεις, επιτρέποντας αναλήψεις μόνο 250 δολαρίων κάθε εβδομάδα. Η έλλειψη ρευστότητας και η πτώση στην κατανάλωση (60%) οδήγησαν σε απεργίες, σε βίαιες διαδηλώσεις, στην πτώχευση επιχειρήσεων, στην άνοδο της ανεργίας και σε πολιτική ανωμαλία. Η Αργεντινή «ψαλίδισε» την αξία των ομολόγών της, αποδέσμευσε το πέσο (το οποίο έχασε 70%) και αύξησε τις εξαγωγές της. Σιγά σιγά, η χώρα άρχισε να συνέρχεται, αλλά αφού πέρασε από φωτιά και σίδερο.
Η Ελλάδα δεν έχει τον φυσικό πλούτο της Αργεντινής ούτε έχει κάνει τις προσπάθειες που έκαναν άλλα μέλη της Ε.Ε – με αποτέλεσμα η Ευρώπη να εξέρχεται από την ύφεση ενώ εμείς βυθιζόμαστε. Μόνο το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωζώνης μας σώζει. Αυτό, όμως, έχει οδηγήσει σε ένα περίεργο, ανομολόγητο παιχνίδι ανάμεσα στην Ελλάδα και τους αγοραστές ελληνικών ομολόγων: όσο η ελληνική οικονομία δείχνει μεγάλες αδυναμίες τόσο ακριβαίνει το κόστος δανεισμού, αλλά βρίσκουμε να δανειστούμε επειδή οι επενδυτές (και οι Ελληνες) πιστεύουν ότι η Ε.Ε. δεν θα αφήσει χώρα της Ευρωζώνης να χρεοκοπήσει. Ολοι μπλοφάρουν. Οι Ελληνες, όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Συνθήκη του Μάαστριχτ δίνει στην Ε.Ε. τη δυνατότητα να κλείσει τη στρόφιγγα του δανεισμού και να επιβάλει πρόστιμο σε χώρα-μέλος που δεν συμμορφώνεται. Μπορούμε, δηλαδή, να γλιτώσουμε την πτώχευση αλλά να υποστούμε τις συνέπειές της…
του Νίκου Κωνσταντάρα (Καθημερινή, Νοέμβριος 2009)