ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Η εξοχική κατοικία του πρώην ευρωβουλευτή (1989-1994) Φίλιππου Πιέρρου αναδεικνύεται με έναν μοναδικό τρόπο στο τοπίο ανάμεσα στον Τριαντάρο και τον Μπερδεμιάρο (δυο από τα πιο όμορφα χωριά του νησιού) της Τήνου. “Σπάζοντας” την αρμονική μονοτονία του νησιώτικου λευκού ο κ. Πιέρρος εμπιστεύτηκε τον εξαιρετικό νέο αρχιτέκτονα Αριστείδη Ντάλα και το αποτέλεσμα ήταν αναμφίβολα μια πολύ ενδιαφέρουσα εικαστική εκπληξη.
Σ’ αυτή την κατοικία, ο φιλόξενος και ευγενής Φίλιππος Πιέρρος -σε συνεργασία με την γκαλερί “ΆΛΜΑ”- αποφάσισε να οργανώνει, κάθε Αύγουστο, μία εικαστική έκθεση. Με τα έργα τοποθετημένα είτε μέσα στο σπίτι, είτε στον προαύλιο χώρο με θέα το Αιγαίο και τη Χώρα της Τήνου.
Εκεί, φέτος, “στεγάστηκε” η έκθεση του Αλέκου Κυραρίνη. “A touch of new”/ Vacation house, ονομάζει ο κ. Πιέρρος την κατοικία του, και, αναμφίβολα, η επωνυμία ταιριάζει απόλυτα με την προβολή νέων ή και καταξιωμένων δημιουργών που έχουν να διατυπώσουν μία νέα άποψη.
Ο Αλέκος Κυραρίνης ανήκει στους δημιουργούς που «κουβαλούν» τον τόπο τους στην τέχνη τους. Ευαίσθητος αποδέκτης της φύσης της Τήνου και της λαϊκής δημιουργίας που το νησί ενέπνευσε, ο ζωγράφος έχει πιάσει το νήμα των ανώνυμων μαστόρων της παράδοσης και το έχει εμπλουτίσει με τα διδάγματα της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, σε ένα ύφος ολότελα προσωπικό κι άμεσα αναγνωρίσιμο. Μετά την επιτυχημένη έκθεση που πραγματοποίησε τον χειμώνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, ο Κυραρίνης επιστρέφει στη γενέτειρα μαζί με τους αγγέλους και τους δαίμονές του.
Η κατοικία, άλλωστε, είναι εμπνευσμένη από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των κτιστών περιστεριώνων της Τήνου και από τον τρόπο που πραγματοποιούνταν οι προσθήκες καθ΄ύψος. Με ελάχιστη παρέμβαση στο τοπίο, η αρχιτεκτονική πρόταση του Αριστείδη Ντάλα είναι σύγχρονη αλλά ταυτοχρόνως και παραδοσιακή. Και αυτό την καθιστά ενδιαφέρουσα και πρωτοποριακή. Ο αρχιτέκτονας είναι γνωστός για τη νέα αρχιτεκτονική του άποψη και έχει ήδη συγκεντρώσει πολλές διακρίσεις.
Η έκθεση του Αλέκου Κυραρίνη (πηγή: Καθημερινή)
Στην Τήνο, σε ένα σπίτι που αναφύεται με τα γαιώδη χρώματά του, με το φαιό, το λευκό, το καστανό και το βαθύ γαλάζιο των Κυκλάδων, βρίσκει στέγη η νέα έκθεση του Αλέκου Κυραρίνη. Είναι μια νέα ενότητα 13 έργων που με γεφυροποιό τίτλο «Αγγελος και Δράκος» εγκαινιάζουν σήμερα ένα νέο, ιδιωτικό χώρο, στο χωριό Τριαντάρος ως ένα από αυτά τα μικρά-μεγάλα εικαστικά γεγονότα που δίνουν ευρυχωρία στην καλοκαιρινή εμπειρία, αναφέρεται σε εκτενές άρθρο της “Καθημερινής”.
Η έκθεση είναι παραγωγή της γκαλερί Alma και της ιδιοκτήτριάς της, Μαρίας Αλμπάνη, που είχε την ιδέα να προτείνει έναν από τους καλλιτέχνες με τους οποίους συνεργάζεται ώστε να εγκαινιαστεί αυτός ο νέος χώρος («A touch of new»/Vacation House). Υπάρχει σκέψη για κάτι πιο μόνιμο, ως ετήσιος θεσμός, σε αυτόν τον χώρο που ανήκει σε ιδιώτη, αλλά προς το παρόν η έκθεση «Αγγελος και Δράκος», με επιμελήτρια τη Λουίζα Καραπιδάκη, μας μυεί στον μύχιο κόσμο του Αλέκου Κυραρίνη, έναν κόσμο έντονα σηματοδοτημένο και κωδικοποιημένο με τις σφραγίδες ενός βαθιά επεξεργασμένου προσωπικού ιδιώματος.
Σαν να προέρχεται από ένα μακρινό ορυχείο μνήμης και εμπειρίας, η δουλειά του Αλέκου Κυραρίνη φέρει όλους τους θυρεούς της βιωματικής καταγωγής από την Τήνο, καθώς και όλους τους έλικες της δικής του προσωπικής ανέλιξης. Ανάμεσα στην Τήνο των μαρμαροτεχνιτών, στα σύμβολα της ορθόδοξης παράδοσης και στα ανοικτά ρεύματα του ευρωπαϊκού μοντερνισμού, ο Αλέκος Κυραρίνης είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση καλλιτέχνη με βαθιά ενσυναίσθηση και συγκροτημένα στοιχεία αυτοπροσδιορισμού, σε ένα πολύ ευαίσθητο σημείο ανάμεσα στην παράδοση και στη νεωτερικότητα.
Η έκθεση «Αγγελος και Δράκος» προτάσσει τη διαπάλη καλού και κακού, με το Καλό να υπερισχύει πάντα όπως συμβαίνει στην ανατολική ορθόδοξη παράδοση, «όπου η διαπάλη αυτή συμβαίνει ώστε να υπάρχει ψυχικό αγώνισμα». Ο Αλέκος Κυραρίνης είναι πολύ προσεκτικός όταν εισάγει θεολογικά θέματα στην τέχνη του. Είναι σαν ερανίσματα από μια μακρά φιλοσοφική παράδοση, από την οποία αποσπά τους βασικούς ηθικούς πυλώνες και όλη τη βεντάλια των συμβόλων. «Χρησιμοποιώ όλα τα μοτίβα της παράδοσης», λέει. «Τις φιγούρες των πρωτοχριστιανικών χρόνων, τους ιχθύς, τα παγώνια, την άμπελο, τα καράβια, τους φάρους… Εδώ οι άγγελοι είναι έφιπποι για να παραπέμπουν στον Αγιο Γεώργιο…». Αλλά όσο ισχυρές κι αν είναι οι αναφορές στην παλαιοχριστιανική παράδοση, άλλο τόσο ισχυρή είναι η επίδραση από τους μοντερνιστές των αρχών του 20ού αιώνα, από τον Κλέε, τον Μπρακ ή τον Μιρό. «Δεν κάνω νέα εκκλησιαστική τέχνη. Δεν είναι αυτό που με ενδιαφέρει», λέει. «Πρωτίστως αυτό που με αφορά είναι τα έργα μου να έχουν καταγωγή, να έχουν εντοπιότητα. Αν θέλει να είναι κανείς παγκόσμιος πρέπει να κοιτά την καταγωγή του».
«Αριστος γνώστης»
Μεγαλωμένος στην Τήνο, με τον πατέρα του μαρμαροτεχνίτη, ο Αλέκος Κυραρίνης περνούσε τα μαθητικά καλοκαίρια του δουλεύοντας στο εργαστήρι. Γι’ αυτό η Λουίζα Καραπιδάκη τον ονομάζει «άριστο γνώστη της παμπάλαιας και χαρακτηριστικής τηνιακής τέχνης της μαρμαροτεχνίας (…)». Ολος αυτός ο κόσμος τον συνόδευε έως ότου ήρθε στην Αθήνα για σπουδές. «Ηταν τότε που στράφηκα αρχικά και για πρώτη φορά στον ρεαλισμό», λέει, προτού προχωρήσει αναζητώντας τον δικό του δρόμο. «Είναι σημαντικό να βρει κανείς τη δική του γραφή, το δικό του ιδίωμα αλλά πρώτα πρέπει να έχει προηγηθεί η απαραίτητη ζύμωση».
Δουλεύοντας πάντα με αυγοτέμπερα και χρησιμοποιώντας τη βασική χρωματική παλέτα (κιννάβαρι, μαύρο, λευκό), ο Αλέκος Κυραρίνης διεισδύει πίσω από τα προφανή. «Δεν κάνω αγιογράφηση», λέει, «περισσότερο με ενδιαφέρει η αιθάλη που αφήνουν τα κεριά».
Διάρκεια 8-28 Αυγούστου (18.00-21.00). «A touch of new/Vacation House». Τριαντάρος, Τήνος.
A touch of new
Η αρμονική συνύπαρξη του παραδοσιακού με το νέο
Εμπνευσμένη από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των κτιστών λιθοκεντημάτων της Τήνου και από τον τρόπο που πραγματοποιούταν οι προσθήκες καθ’ ύψος, η κατοικία στον Τριαντάρο γίνεται αντιληπτή σε δύο ζώνες που λειτουργούν συμπληρωματικά.
Υιοθετώντας την αφαιρετική προσέγγιση και επιζητώντας την ελάχιστη παρέμβαση στο τοπίο, η αρχιτεκτονική πρόταση, σύγχρονη αλλά ταυτόχρονα κριτικά παραδοσιακή, αποτελείται από την αρμονική ένταξη/ αιώρηση ενός κύβου από ανεπίχρηστο (αδρό) σκυρόδεμα πάνω στον υφιστάμενο πέτρινο όγκο. Ενισχύοντας τη γεωμετρικότητα και στρέφοντας την οπτική προς τον κατακόρυφο άξονα, η σύνθεση επαναπροσδιορίζει τη θέση της στο φυσικό ανάγλυφο που φέρει στοιχεία από τον παραδοσιακό περιστερώνα, οδηγώντας το βλέμμα δυναμικά προς το μπλε της θάλασσας και του ουρανού.
Το οριζόντιο άνοιγμα που δημιουργείται ανάμεσα στο υπάρχον παλαιό και το νέο, εκτός από σημείο παύσης στο εξωτερικό περίβλημα, αναπτύσσει μια διαμπερή ζώνη, εμπλουτίζει με φυσικό φως το χώρο και δημιουργεί οπτικές φυγές, καδράροντας τη θέα στη γραμμή του ορίζοντα. Την ίδια στιγμή, το μεγάλο τετράγωνο άνοιγμα που διαρρηγνύει την λιθοδομή μπροστά από το καθιστικό, λειτουργεί σαν οθόνη που απελευθερώνει τη θέα και ταυτόχρονα, διαμορφώνοντας ένα μικρό πεζούλι – υπαίθριο καθιστικό – στον χώρο της αυλής, είναι το σημείο ένωσης του “μέσα” με το “έξω”.
Η υπάρχουσα τηνιακή πέτρα του ισογείου εναλλάσσεται με το ανεπίχρηστο σκυρόδεμα (σε απόχρωση «ώχρας» που προκύπτει από τα τοπικά αδρανή υλικά) των προσθηκών, σε μια προσπάθεια σαφούς διαχωρισμού του παλαιού από το νέο.
Πηγή: Καθημερινή