Τα “έθιμα που σκοτώνουν”!

Η είδηση, όπως καταγράφεται από όλα τα μέσα ενημέρωσης, φέρει τον κλισέ τίτλο “Η Καλαμάτα θρηνεί…”.

Ο εικονολήπτης Κώστας Θεοδωρακάκης, θύμα του “ακήρυχτου” σαϊτοπολέμου της Μεσσηνιακής πρωτεύουσας. Δεν είναι η πρώτη φορά. Έχει αποδειχθεί από πολλές έρευνες αλλά, κυρίως, από τα δελτία συμβάντων της Αστυνομίας ότι “τα έθιμα σκοτώνουν”. Περισσότερα από 110 παιδιά τραυματίζονται κάθε χρόνο από την ρίψη βεγγαλικών.

Και η…Θήβα θρηνεί. Οκτάχρονο κοριτσάκι δέχθηκε σφαίρα στο κεφάλι. Αδέσποτη σφαίρα που, όπως πιστεύει η Αστυνομία, προήλθε από όπλο κάποιου ανόητου που με “μπαλωθιές” γιόρτασε (!!!) το Πάσχα.

Η απάντηση του δημάρχου Καλαμάτας Παναγιώτη Νίκα (διεκδικεί στις προσεχείς εκλογές την Περιφέρεια Πελοποννήσου) άμεση: ” Ο σαϊτοπόλεμος είναι καταγεγραμμένος στο DNA των Μεσσήνιων οπότε δύσκολα μπορεί να απαγορευτεί γιατί θα υπάρξουν αντιδράσεις. Ωστόσο ο δήμος προσπαθεί όλα αυτά τα χρόνια να λάβει μέτρα για να αποφευχθούν τέτοιου είδους περιστατικά”.

Το DNA των Μεσσηνίων μυρίζει θάνατο. Όπως και το DNA των κατοίκων άλλων περιοχών της χώρας με ανάλογα έθιμα που συχνά καταλήγουν στην απώλεια ανθρωπίνων ζωών.

Έγραφε η “Καθημερινή” μετά από ανάλογα περιστατικά στην Κρήτη και την Σαντορίνη το 2014:

Πολλά ερωτήματα προέκυψαν ύστερα από το σοκ που προκάλεσαν τα νέα τραγικά περιστατικά στο χωριό Μυριοκέφαλα Ρεθύμνου και στην Οία της Σαντορίνης. Η συνήθεια της ρίψης βεγγαλικών, κροτίδων και πάσης φύσεως εκρηκτικών, συχνά αυτοσχέδιων, κατά τη λειτουργία της Ανάστασης και την Κυριακή του Πάσχα, αλλά και αυτό των «μπαλοθιών» στην Κρήτη οδηγεί κάθε χρόνο σε πλήθος τραυματισμών, άλλοτε βαρύτερων, άλλοτε πιο ελαφρών. Χαμένα μάτια, μειωμένη όραση, κομμένα δάκτυλα και χέρια, σοβαρά εγκαύματα, είναι μόνο μερικές από τις τρομερές συνέπειες ενός πολεμοχαρούς «εθίμου», που δυστυχώς επαναλαμβάνεται ανενόχλητο τα τελευταία χρόνια. Αυτός ο «ακήρυχτος πόλεμος» του βαρελότου έχει ως βασικά θύματα παιδιά και νέους, γιατί πιο εύκολα δελεάζονται από το εντυπωσιακό της έκρηξης, πιο εύκολα κάνουν τη λάθος κίνηση, η οποία αποτελεί όμως σοβαρό ενδεχόμενο ενός τόσο επικίνδυνου «παχνιδιού».

Παλιότερη έρευνα του Κέντρου Ερευνας και Πρόληψης Ατυχημάτων (ΚΕΠΑ), το οποίο είχε επεξεργαστεί τα στοιχεία από το Σύστημα Καταγραφής Ατυχημάτων Εξωτερικών Ιατρείων, ανέφερε ότι περισσότερα από 110 παιδιά τραυματίζονται κάθε χρόνο από τα πυροτεχνήματα. Το 69% των ατυχημάτων αυτών καταγράφονται την περίοδο του Πάσχα. Επτά στα δέκα τραυματισμένα παιδιά έχουν ηλικία 10 έως 14 ετών. Το 93% είναι αγόρια τα οποία έχουν αυτοτραυματισθεί. Το 41% των τραυματισμών αφορά το κεφάλι (το 31% στα μάτια), ενώ το 38% των παιδιών υφίσταται εγκαύματα. Το 24% των τραυματισμένων παιδιών χρειάζεται νοσηλεία στο νοσοκομείο, το 15% παραμένει πάνω από μία εβδομάδα. Εννέα φορές στις δέκα τα ατυχήματα συμβαίνουν όταν τα παιδιά παίζουν με τα πυροτεχνήματα δίχως την επίβλεψη ενός ενήλικα. Το 79% των τραυματισμών οφείλεται σε έκρηξη κροτίδας.

Πραγματικά συγκλονιστικά τα στοιχεία. Και γίνονται ακόμα πιο συγκλονιστικά, όταν οι αριθμοί γίνουν άνθρωποι. Οπως το 7χρονο αγοράκι, γιος ιερέα, το οποίο την ώρα της Ανάστασης δέχθηκε φωτοβολίδα στο κεφάλι, καθώς ήταν δίπλα στον πατέρα του στην ενορία της Δροσιάς Χαλκίδας. Το παιδί κατέληξε. Ηταν Πάσχα του 2011. Την ίδια χρονιά δύο άνδρες, 30 και 39 ετών, σκοτώθηκαν στη Ρόδο, όταν εξερράγη το αυτοσχέδιο βεγγαλικό που κατασκεύαζαν…

Χωρίς αιδώ ο δήμαρχος της Καλαμάτας, Παναγιώτης Νίκας, δήλωσε πως «ο σαϊτοπόλεμος είναι καταγεγραμμένος στο DNA των Μεσσήνιων οπότε δύσκολα μπορεί να απαγορευτεί γιατί θα υπάρξουν αντιδράσεις»… https://t.co/0nDf9zYlL3

— e-tetRadio.gr (@tetRadio) April 29, 2019

Από πού κρατά όμως η συνήθεια ρίψης κροτίδων και βεγγαλικών;

Υπάρχουν πολλές ερμηνείες, αλλά όλες συμφωνούν πως έρχεται από αρκετά παλιά, αν και είναι τις τελευταίες δεκαετίες που έχει ξεφύγει από κάθε όριο και έλεγχο. Πολλοί θεωρούν ότι αποτελεί μια έκφραση του πανηγυρισμού για την Ανάσταση με βεγγαλικά και πυροτεχνήματα, ενώ άλλοι συμπληρώνουν πως οι δυνατές κροτίδες αποτελούν μια αναπαράσταση της σεισμικής δόνησης που, σύμφωνα με τις ιερές γραφές, ακολούθησε την Ανάσταση του Χριστού. Αλλοι μιλούν για καταδίωξη του κακού… Σε πολλές περιοχές, όπως στο Βροντάδο της Χίου με τα κανονάκια παλιότερα και τις αυτοσχέδιες ρουκέτες σήμερα ή στην Κάλυμνο με τους τενεκέδες δυναμίτη που εκρήγνυνται, τα «εκρηκτικά έθιμα» του Πάσχα αποτελούν γέννημα της περιόδου της Τουρκοκρατίας και της διαρκούς προσπάθειας των Ορθοδόξων να δηλώνουν το «παρών». Δεν μπορεί να αποκλειστεί και η επίδραση των Ενετών, καθώς και στην Ιταλική Χερσόνησο είναι διαδεδομένη η χρήση βεγγαλικών.

Το ερώτημα είναι σαφές:

Δήμαρχοι και άλλες τοπικές αρχές δεν μπορούν ή δεν θέλουν να ελέγξουν το σύστημα διακίνησης βεγγαλικών. Κάθε χρόνο καταγράφονται θάνατοι και, μετά, πηχυαίοι τίτλοι στις εφημερίδες του τύπου “Η Καλαμάτα θρηνεί”. Τα “έθιμα” σκοτώνουν. Φταίνε τα έθιμα, θα ρωτήσουν κάποιοι; Τελικώς φαίνεται πως φταίνε, όταν από τη φύση τους εκθέτουν ανθρώπινες ζωές σε κίνδυνο.

Όχι, δεν είναι ο θάνατος στο DNA των…Μεσσηνίων, όπως εν μέσω προεκλογικής περιόδου σπεύδει να δηλώσει ο δήμαρχος και υποψήφιος περιφερειάρχης. Δεν είχε πρόθεση ο εικονολήπτης Κώστας Θεοδωρακάκης να γίνει ένα ακόμα θύμα στον μακρύ κατάλογο. Οι “σαϊτες” σκοτώνουν μαζί με τους αφελείς και επίμονους που σπεύδουν να συντηρήσουν “έθιμα” όπως αυτό. Και τους πολιτικούς -τοπικούς και…επικρατείας- που σηκώνουν τα χέρια ψηλά μπροστά στην ισχύ κάθε εμμονής που διέπει τις τοπικές κοινωνίες.