ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Πόσοι είναι; Τι πιστεύουν; Είναι έτοιμοι για το “βάπτισμα”; Πολιτικοποιημένοι; Δύναται να αλλάξει η ψήφος όλων αυτών το πολιτικό σκηνικό; Επηρεάζει την αξιοπιστία των δημοσκοπήσεων; Ποιο είναι το προφίλ των νέων ψηφοφόρων;
Ποιους υποψηφίους θα προτιμήσουν και με ποια κριτήρια; Ποια προβλήματα αξιολογούν ως σημαντικά; Έχουν ιδέα από πολιτική; Τι μάθανε στο σχολείο για την ευθύνη που συνεπάγεται το δικαίωμα του εκλέγειν; Βλέπουν την αποχή ως λύση; Τι λένε για την Ευρώπη, για τη Δημοκρατία; Το ερώτημα σε αυτές τις ευρωπαϊκές και αυτοδιοικητικές εκλογές δεν αφορά μόνο τους νέους ψηφοφόρους. Αφορά ειδικά τους 17άρηδες στους οποίους αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το δικαίωμα της ψήφου.
Απαντήσεις και ασφαλή συμπεράσματα αναμένεται να δώσει η ίδια η κάλπη. Παρόλα αυτά, μία αρκετά ευκρινής εικόνα αποτυπώνεται, τόσο στις τάσεις που καταγράφονται σε έρευνες γνώμης, όσο και στις αναλύσεις των σχετικών με το αντικείμενο καθηγητών, καθώς και στις απαντήσεις, τις οποίες δίνουν γεννηθέντες μέχρι 31η Δεκεμβρίου 2002 νέοι ψηφοφόροι. Περισσότεροι από 100.000 νέοι πολίτες ηλικίας 17 ετών καλούνται να προσέλθουν στις κάλπες την Κυριακή 26 Μαΐου. Μαζί με τους δεκαεπτάχρονους, πρώτη φορά φέτος θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα και περίπου 500.000 νέοι 18 έως 22 ετών.
Αυτό πρακτικά σημαίνει πως 600.000 ψηφοφόροι “της πρώτης φοράς” ηλικίας από 17-22 ετών, εφόσον προσέλθουν να ψηφίσουν, είναι πιθανό να κρίνουν σε αρκετά μεγάλο βαθμό το εκλογικό αποτέλεσμα, ιδιαίτερα εάν αυτό κινηθεί σε σχετικά μικρές διαφορές μεταξύ των μεγάλων κομμάτων, ή από την άλλη να επηρεάσει εάν ένα μικρότερο κόμμα εκπροσωπηθεί τελικά ή όχι στην Ευρωβουλή.
Πρόκειται, ουσιαστικά, για νέους που το 2015 που έγιναν οι τελευταίες εκλογές δεν είχαν βρεθεί ενώπιον του διλήμματος, είναι αρκετά μικροί ώστε να μην έχουν βιώσει πρωτογενώς (αλλά κυρίως μέσω των οικογενειών τους) την ιδιαίτερα επώδυνη περίοδο 2010-2015, αλλά έχουν βιώσει λιγότερο ή περισσότερο την εποχή του 3ου μνημονίου και της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ αλλά και την έξοδο από τα μνημόνια. Είναι, τέλος, νέοι, αρκετοί εκ των οποίων πιθανώς δεν είναι επαρκώς πολιτικοποιημένοι και ίσως να μην ενδιαφέρονται για τα κόμματα, όμως βρίσκονται προ του διλήμματος εάν θα βρουν εργασία ή εάν θα πρέπει να ακολουθήσουν το κύμα του brain drain στο εξωτερικό.
Ο σχετικός νόμος ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2016 από την ελληνική Βουλή και με αυξημένη πλειοψηφία αφού υπέρ της ψήφου στα 17 έτη τάχθηκαν 180 βουλευτές. Αν και πρωτοπόρησε, η ελληνική Βουλή δεν πρωτοτύπησε. Η ηλικία ψήφου έχει μειωθεί σε κάποιες χώρες, ενώ η σχετική συζήτηση ξεκίνησε στις αρχές του 2000. Ακόμη νωρίτερα, και συγκεκριμένα στην εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ, είχε τεθεί το ζήτημα στη Βρετανία ως αντιστάθμισμα στην ολοένα και πιο αυξανόμενη αποχή των ψηφοφόρων από τις κάλπες. Η αρχή έγινε πάντως στα μέσα της δεκαετίας του 1990 όταν κάποια κρατίδια της ομοσπονδιακής Γερμανίας, με πρώτο αυτό της Κάτω Σαξονίας, θεσμοθέτησαν την ψήφο στα 16 χρόνια στις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Με τη νέα χιλιετία το θέμα της ψήφου στα 16 τέθηκε σε ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ, όπως η Καλιφόρνια, η Φλόριντα και η Αλάσκα, ανάλογες προτάσεις κατατέθηκαν στον Καναδά και την Αυστραλία, ενώ σχετική πρωτοβουλία ανέλαβε ένας βουλευτής το 2009 στη Δανία. Το πρώτο κράτος της ΕΕ πάντως που υιοθέτησε την ψήφο στα 16 ήταν δυο χρόνια νωρίτερα η Αυστρία. Σήμερα, οι 17άρηδες ψηφίζουν στην Ινδονησία, το Ανατολικό Τιμόρ, τη Βόρεια Κορέα, το Νότιο Σουδάν και το Σουδάν, ενώ οι 16αρηδες στην Αυστρία, την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Κούβα, τον Ισημερινό και τη Νικαράγουα.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ