Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, η πολιτική στο προσφυγικό γίνεται πιο αυστηρή, ενώ επισημαίνουν πως το πρόβλημα δεν είναι προσφυγικό, αλλά μεταναστευτικό, αφού, όπως ακούστηκε στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, η συντριπτική πλειονότητα όσων έρχονται στην Ελλάδα είναι μετανάστες και όχι πρόσφυγες που αιτούνται και δικαιούνται ασύλου. Οι δύο βασικοί άξονες είναι η αυστηροποίηση του πλαισίου για την αίτηση και χορήγηση ασύλου και η επιτάχυνση των σχετικών διαδικασιών το αργότερο εντός τριμήνου, από τη μία πλευρά. Κι από την άλλη, η αποσυμφόρηση των νησιών του Αιγαίου με τη μεταφορά χιλιάδων προσφύγων που αιτούνται ασύλου στην ενδοχώρα.
Ένας φιλόδοξος στόχος, επίσης, είναι αυτός των 10.000 επιστροφών έως το τέλος του 2020, καθώς από το 2015 έως σήμερα έχουν γίνει μόλις 1.806. Ο στόχος αυτός αναμένεται να επιτευχθεί με την κατάρτιση της λίστας «ασφαλών χωρών», ώστε να επιστρέφονται αμέσως σε αυτή όσοι εισήλθαν παράνομα στην Ελλάδα.
Μία από τις «ασφαλείς χώρες», σύμφωνα με πληροφορίες, είναι η Τουρκία, καθώς αυτό ακριβώς προβλέπει για τις επιστροφές και η συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Άγκυρα και οι επιστροφές σε αυτήν θεωρούνται και από τους Ευρωπαίους το κλειδί για την αντιμετώπιση του προσφυγικού.
Κύκλοι της ΝΔ εντοπίζουν τις διαφορές της πολιτικής τους σε σχέση με αυτή του ΣΥΡΙΖΑ σε τρεις κατευθύνσεις:
- Πρώτον, η πολιτική της κυβέρνησης δίνει έμφαση στην αποτροπή και την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών, με την ενίσχυση της φύλαξης των συνόρων στο Αιγαίο και τον Έβρο.
- Δεύτερον, η κυβέρνηση προχωρεί στη διεθνοποίηση του ζητήματος, με συντονισμένες προσπάθειες που ξεκίνησε ο ίδιος ο πρωθυπουργός και συνεχίζονται σε όλα τα επίπεδα.
- Τρίτον, η επίσπευση των διαδικασιών ασύλου και των επιστροφών στην Τουρκία.
Επίσης, όπως λένε, η κυβέρνηση σχεδιάζει κι εφαρμόζει πολιτικές που απαντούν σε κομβικά ζητούμενα: πρώτον, τι πρέπει να γίνει, ούτως ώστε να μην έρχονται μετανάστες και δεύτερον, πώς αντιδρούν οι Αρχές όταν έρθουν στην Ελλάδα.
Κυβερνητικές πηγές, εξάλλου, ανέφεραν ότι έχουν ήδη ληφθεί συγκεκριμένα μέτρα και δρομολογούνται περαιτέρω ενέργειες για την αποτελεσματικότερη φύλαξη των χερσαίων και θαλασσίων συνόρων. Επίσης, ιδιαίτερη σημασία δίνεται από την κυβέρνηση τόσο στην επίσκεψη Κουμουτσάκου στην Άγκυρα τις επόμενες μέρες όσο και της άφιξης των υπουργών Εσωτερικών Γαλλίας και Γερμανίας στην Αθήνα, στα τέλη της εβδομάδας και μάλιστα με μια ενδιάμεση στάση τους επίσης στην τουρκική πρωτεύουσα. Ούτως ή άλλως, παρά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη την προηγούμενη εβδομάδα και τη συμφωνία για τη διαχείριση του προσφυγικού, η Αθήνα παραμένει εξαιρετικά επιφυλακτική ως προς τη στάση των γειτόνων στο ζήτημα.
Ως προς τη διεθνοποίηση του ζητήματος, την ερχόμενη εβδομάδα Ελλάδα, Κύπρος και Βουλγαρία θα παρουσιάσουν κοινή πρωτοβουλία για το μεταναστευτικό στο Συμβούλιο Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων. Επίσης, η κυβέρνηση ετοιμάζει πρωτοβουλία για τη συμπερίληψη του ζητήματος στην ατζέντα του Συμβουλίου Κορυφής της ΕΕ στις 17 και 18 Οκτωβρίου.
Σε ό,τι αφορά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, πληροφορίες αναφέρουν ότι υπήρξαν ενστάσεις ως προς τη μερική διατήρηση του δεύτερου βαθμού εξέτασης των αιτήσεων για παροχή ασύλου, καθώς προεκλογική δέσμευση της ΝΔ ήταν η κατάργησή του, χάριν της επίσπευσης των διαδικασιών. Επίσης, υπήρξαν ανησυχίες κατά πόσον θα προχωρήσουν οι επιστροφές και το πρόγραμμα αποσυμφόρησης των νησιών με τη μεταφορά προσφύγων στην ενδοχώρα, ενώ συζήτηση έγινε και για τα κέντρα κλειστού τύπου που θα δημιουργηθούν στην ενδοχώρα.
Τι αλλάζει για το Άσυλο
– Επιταχύνεται η διαδικασία χορήγησης (ή απόρριψης) της αίτησης ασύλου, με μείωση των βημάτων για την εξέταση των αιτήσεων, κατάργηση του τέταρτου βαθμού κρίσης, και μεταφορά της εκδίκασης των υποθέσεων στα Πρωτοδικεία με ακυρωτικό έλεγχο.
– Διατηρούνται οι Επιτροπές Προσφυγών ως δεύτερος βαθμός κρίσης. Η απόφαση αυτή είναι συνέπεια μελέτης των στατιστικών δεδομένων τόσο της Υπηρεσίας Ασύλου, όσο και της Αρχής Προσφυγών και των Δικαστηρίων. Αλλάζουμε την σύνθεση των επιτροπών (δύο δικαστές και ένα μέλος από Ύπατη Αρμοστεία) και προβλέπουμε τρεις δικαστές.
-Προβλέπονται μονομελείς και τριμελείς συνθέσεις διότι έχει αποδειχθεί από τα στατιστικά των δικαστηρίων ότι η μονομελής σύνθεση εκδίδει τις αποφάσεις με μεγαλύτερη ταχύτητα.
– Προβλέπεται για πρώτη φορά ότι σε περίπτωση που οι αλλοδαποί κατά την υποδοχή δεν συμμορφώνονται προς τις αποφάσεις μεταφοράς τους σε άλλες δομές, τεκμαίρεται ότι δεν επιθυμούν την προστασία και παραπέμπονται σε διαδικασίες επιστροφής. Στόχος μας να μην μπουν καθόλου στο σύστημα όσοι εξαρχής ακόμα και πριν την καταγραφή τους δεν συμμορφώνονται.
– Μετά την καταγραφή, εφόσον οι αιτούντες τελικά παραμένουν στο σύστημα αλλά δεν συμμορφώνονται προς τις αποφάσεις μεταφοράς, τότε η αίτηση τους εξετάζεται με ταχύρρυθμη εξέταση εντός 3 ημερών. Και αυτό διότι συνάγεται ότι έχουν υποβάλει την αίτηση μόνο για να καθυστερήσουν την απομάκρυνσή τους. Σε κάθε περίπτωση παραβιάζουν το καθήκον συνεργασίας τους και αυτό επιφέρει συνέπειες.
– Αλλάζει το καθεστώς κράτησης ώστε να μη χάνονται από την επιτήρηση των αρχών χιλιάδες αλλοδαποί, όπως γινόταν με την προηγούμενη διακυβέρνηση.
-Προβλέπεται ρητά ότι η παραβίαση των όρων και κανονισμών λειτουργίας των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης έχει ως συνέπεια την διακοπή της στέγασης και ουσιαστικά την αποπομπή των αιτούντων από αυτά.
-Μεταφέρονται οι ορισμοί της οδηγίας ως προς το τι συνιστά «μέλη οικογένειας» και απαλείφεται ο προηγούμενος ορισμός ο οποίος είχε εντάξει στην έννοια πρόσωπα που δεν προέβλεπε η Οδηγία.
– Ευάλωτοι πλέον είναι μόνο όσοι αναφέρονται στην Οδηγία και απαλείφεται το μετατραυματικό στρές ως λόγος ευαλωτότητας ενώ αυστηροποιείται η έννοια της ευαλωτότητας.
– Διορθώνεται ο ορισμός για το τι συνιστά τελεσιδικία και ιδίως τι συνιστά μεταγενέστερο αίτημα που δημιούργησε μέχρι σήμερα σωρεία προβλημάτων και παρελκυστικών αιτημάτων.
– Θεσπίζονται Κλιμάκια Ταχείας Συνδρομής της Υπηρεσίας Ασύλου. Τα Κλιμάκια Ταχείας Συνδρομής αμέσως μετά την κατάταξη της αίτησης ενημερώνουν τον αιτούντα για την πιθανή πορεία της υπόθεσής του. Έτσι ο αιτών ενημερώνεται ότι η αίτηση του μπορεί να απορριφθεί πολύ γρήγορα και θα υποχρεωθεί άμεσα σε επιστροφή.
– Μπαίνει τάξη στη διαδικασία της προκαταγραφής και της καταγραφής και προβλέπονται πλέον συνέπειες για όσους δεν συμμορφώνονται, ή για όσους δεν συνεργάζονται για να γίνει η καταγραφή τους.
– Ρυθμίζεται το ζήτημα των ιατρικών βεβαιώσεων με την πρόβλεψη αυτές να είναι μόνο από δημόσια νοσοκομεία και δημόσιους φορείς. Ενώ παράλληλα εφαρμόζεται η νομολογία των Διοικητικών Δικαστηρίων στο άσυλο και οι ιατρικές βεβαιώσεις θα πρέπει να φέρουν πλήρη αιτιολόγηση ως προς τα ευρήματά τους.
– Προβλέπονται ρητές προθεσμίες για την εξέταση των αιτήσεων και λαμβάνονται όλα τα αναγκαία διοικητικά μέτρα για τη στελέχωση και τη στήριξη των υπηρεσιών μας.
– Προτείνεται «Κατάλογος ασφαλών χωρών» καταγωγής και ασφαλών τρίτων χωρών. Μία γενναία πολιτική απόφαση επιβεβλημένη από την πραγματικότητα αλλά και σε συμφωνία με την πρακτική που ακολουθούν εδώ και χρόνια όλα τα ευρωπαϊκά κράτη.
– Προβλέπεται η αυτοπρόσωπη παράσταση των αιτούντων σε κάθε στάδιο της διαδικασίας, από την Υπηρεσία Ασύλου μέχρι και στα δικαστήρια.
– Προβλέπεται πως οι επιδόσεις μπορούν να γίνουν όχι μόνο στους αιτούντες αλλά και στους πληρεξούσιους δικηγόρους τους που καθίστανται αυτοδικαίως και αντίκλητοι.
– Προβλέπεται ότι η διάρκεια του δελτίου αιτούντος άσυλο είναι πλέον εννεάμηνης διάρκειας, προκειμένου να έρχονται πιο τακτικά σε επαφή με τις αρχές και να καθίσταται ακόμα πιο ευχερής ο εντοπισμός τους. Ενώ εξάλλου για πρώτη φορά συνδέεται η διάρκεια των δελτίων με την έκδοση της απόφασης και όχι με την επίδοση όπως συνέβαινε έως σήμερα.
– Σταματάει η «μηχανή παραγωγής προσφυγών» που έως σήμερα λειτουργούσε λόγω των κακών νομοθετικών επιλογών. Η προσφυγή στις Επιτροπές προϋποθέτει δικόγραφο με λόγους, και όχι ένα προεντυπωμένο έγγραφο που έως σήμερα χορηγείτο από την ίδια την υπηρεσία στους αιτούντες.
Αντίδραση ΣΥΡΙΖΑ: Ακροδεξιά στα πρότυπα Όρμπαν και Σαλβίνι
Αφού η κυβέρνηση αδράνησε επί δύο μήνες για τις μεταφορές προσφύγων από τα νησιά και μετά τα χθεσινά τραγικά συμβάντα που επιβεβαιώνουν ότι η κατάσταση στη Μόρια βρίσκεται εκτός ελέγχου, η ΝΔ σήμερα αποκαλύπτει το πραγματικό της πρόσωπο. Αυτό της ακροδεξιάς στα πρότυπα Όρμπαν και Σαλβίνι, αυτών δηλαδή που επιδείνωσαν την προσφυγική κρίση για την Ελλάδα.
Τα μέτρα που ανακοίνωσε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος αποκαλύπτουν σε όλη την έκτασή του το αντιμεταναστευτικό μένος της ΝΔ και παραβιάζουν ευθέως το Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο διότι:
– προωθούν γενικευμένη κράτηση αιτούντων ασύλου σε κλειστά κέντρα – φυλακές
– προβλέπουν κατάλογο “ασφαλών τρίτων χωρών” που δεν πληρούν καμία απολύτως τέτοια προδιαγραφή
– προβλέπουν πρακτικές αποτροπής κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, προετοιμάζοντας το έδαφος για εκ νέου μετατροπή του Αιγαίου σε υγρό τάφο προσφύγων και μεταναστών.
– βαφτίζουν αυθαίρετα το πρόβλημα «μεταναστευτικό» και όχι «προσφυγικό», χωρίς να έχουν καν εξετάσει εξατομικευμένα τα αιτήματα ασύλου, παραβιάζοντας έτσι κατάφωρα τη Συνθήκη της Γενεύης.
Τα ακροδεξιά αντανακλαστικά της κυβέρνησης συμπληρώνονται από την παντελή άγνοια για κομβικά ζητήματα διαχείρισης του προσφυγικού. Χαρακτηριστικό είναι ότι τάζουν επιτάχυνση των διαδικασιών και μιλούν για 9μηνη διάρκεια των δελτίων αιτούντων ασύλου «με σκοπό την πιο συχνή επαφή με τις Αρχές», ενώ σήμερα η διάρκειά τους είναι εξάμηνη!
Με λίγα λόγια μπροστά στο πρόβλημα, η κυβέρνηση σε πλήρη σύγχυση ομολογεί ότι θα φροντίσει να μην τηρήσει ούτε τις ελάχιστες εγγυήσεις της διεθνούς νομιμότητας.
Όσο για το σχόλιο του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη, κ. Χρυσοχοΐδη, περί «γκουλάνγκ», φαίνεται πως ο ίδιος, τώρα στα δύσκολα, είτε λόγω πανικού είτε για άλλους λόγους που οφείλει να εξηγήσει, ξέχασε όσα έλεγε πριν από έναν μήνα, όταν επισκέφθηκε το ΚΥΤ της Μόριας και μιλούσε για «θετική εντύπωση από την πληρότητα με την οποία αντιμετωπίζουν οι υπηρεσίες της χώρας το προσφυγικό».
Υπενθυμίζουμε τα γεγονότα επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ:
Στις 30/6/2019 στη Μόρια διέμεναν 5.627, εκ των οποίων για 1.400 είχε αρθεί ο γεωγραφικός περιορισμός. Συνολικά, στα 5 ΚΥΤ των νησιών, στις 30/6 διέμεναν 13.640 αιτούντες άσυλο. Ο πληθυσμός είναι επιβεβαιωμένος απ’ την κοινή απογραφή της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής και Τοποθέτησης (ΥΠΥΤ), της ελληνικής αστυνομίας και της Frontex.
Καμιά λοιπόν σχέση με τη σημερινή κατάσταση στη Μόρια που διαμένουν άνω των 12.000 πολίτες τρίτων χωρών και συνολικά στα ΚΥΤ των νησιών άνω των 22.000. Αυτό έγινε διότι η κυβέρνηση μέχρι τα τέλη Αυγούστου είχε παγώσει όλες τις διαδικασίες μεταφοράς ανθρώπων από τα νησιά σε δομές φιλοξενίας στην ενδοχώρα.
Συγχρόνως, στην ηπειρωτική Ελλάδα 25.000 π.τ.χ διαμένουν σε σπίτια (πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ), 8.000 σε ξενοδοχεία (πρόγραμμα FILOXENIA και ειδικό πρόγραμμα ΥΜΕΠΟ), 20.000 σε Κέντρα Φιλοξενίας, ενώ το ενταξιακό πρόγραμμα ΗΛΙΟΣ προβλέπει 5.000 θέσεις σε σπίτια. Επίσης, 12.500 παιδιά πήγαιναν σχολείο και όλα είχαν εμβολιαστεί.
Τέλος, παραδώσαμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο φιλοξενίας, ένταξης και επιστροφών έως τέλος 2020. Το σχέδιο αυτό είχε αποσταλεί και εγκριθεί στην DGHOME, αρμόδια διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Τα παραπάνω αποδεικνύουν ότι οι ευθύνες της κυβέρνησης της ΝΔ για την εκτός ελέγχου κατάσταση στη Μόρια είναι αναμφισβήτητες και αποκλειστικά δικές της.