“Άνω- κάτω” η κυβέρνηση για την επόμενη μέρα στα Σκόπια

Εντονος προβληματισμός επικρατεί στο Μέγαρο Μαξίμου και στο υπουργείο Εξωτερικών σχετικά με την εξέλιξη του Μακεδονικού μετά το γαλλικό “φρένο”. Η Βόρεια Μακεδονία οδηγείται σε πρόωρες εκλογές στις 12 Απριλίου και ο Ζόραν Ζάεφ ελπίζει μόνο σε μια νέα απόφαση του Ερυωπαϊκού Συμβουλίου, τον Μάρτιο, στην οποία η Γαλλία να αίρει το βέτο της και να εκκινεί η ενταξιακή διαδικασία. Μόνο υπό τέτοιες συνθήκες θα μπορούσε να ελπίζει να κερδίσει τις εκλογές.

Η κυβέρνηση θα μπορούσε ίσως να είχε αποφύγει αυτή την εξέλιξη εάν έπειθε το Βερολίνο και δημιουργούσε συμμαχίες υπέρ του decoupling (διαχωρισμός μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας και Αλβανίας), δεν το έπραξε, όμως, σε μία μάλλον παθητική στάση έναντι των γαλλικών πιέσεων.

Την ίδια ώρα το εθνικιστικό VMRO όχι μόνο προηγείται στις δημοσκοπήσεις αλλά διακινεί επιστολή στα συντηρητικά κόμματα μέσω του ΕΛΚ ότι επιχειρεί την “ανάκτηση της Μακεδονίας” και την ακύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών. Κάτι τέτοιο είναι προφανώς εξαιρετικά δύσκολο, ωστόσο είναι μαθηματικώς βέβαιο πως η συμφωνία θα ναρκοθετηθεί με συνεχείς παραβιάσεις και καθυστερήσεις από μια κυβέρνηση αυτού του κόμματος.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε συνδέσει προεκλογικά την όποια βελτίωση της συμφωνίας και πάντως την αυστηρή τήρησή της με την διαδικασία των κεφαλαίων κατά την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην Ε.Ε. Έλεγε πως θα προβάλλει ακόμα και βέτο εάν δεν τηρείται η συμφωνία. Με την ένταξη, όμως, να παραπέμπεται στις καλένδες καμία κυβέρνηση στα Σκόπια (ακόμα και του Ζάεφ) δεν έχει λόγο να επισπεύσει την τήρηση της συμφωνίας. Ιδιαίτερα στην πορεία προς τις εκλογές. Με αυτό τον τρόπο αναιρείται ένα βασικό επιχείρημα της στρατηγικής Μητσοτάκη, ενώ την ίδια ώρα στη Ν.Δ κάποιοι (ομάδα Σαμαρά) επιχαίρουν για το ναυάγιο και επικροτούν την τακτική Μακρόν.

Με τις τάσεις που υπάρχουν, ωστόσο, εντός της Ν.Δ και με μία κυβέρνηση VMRO στα Σκόπια είναι βέβαιο πως επιστρέφουμε σε μια ατμόσφαιρα ψυχρότητας στις σχέσεις των δύο χωρών, πιθανώς και αναβίωσης των αλυτρωτικών τάσεων. Η Συμφωνία των Πρεσπών θα παραμείνει “κενό γράμμα” και κανείς δεν θα επισπεύδει την εφαρμογή της, ενώ στο κενό που θα δημιουργηθεί θα παρέμβει τόσο η Ρωσία, όσο, κυρίως, η Τουρκία που διατηρεί εδώ και πολλά χρόνια εξαιρετικές σχέσεις με το VMRO (από την εποχή της παντοδυναμίας του Γκρουέφσκι).

Η αναταραχή που προκαλείται, πλέον, στα δυτικά Βαλκάνια προβληματίζει έντονα την κυβέρνηση, δίχως, ωστόσο, να δείχνει ικανή να αντιμετωπίσει την έκτακτη κατάσταση. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τελεί επί της ουσίας υπό την πολιτική πίεση των “μακεδονομάχων” και της αντίληψης που προκάλεσε το κόμμα του προεκλογικά…

Πέραν των δυο μεγαλύτερων ίσως κινδύνων που εγκυμονεί για την Αθήνα το βέτο της ΕΕ, δηλαδή ότι παραμένει “μετέωρο” το erga omnes για το όνομα και είναι πιθανή η αποσταθεροποίηση της Βορείου Μακεδονίας, υπάρχουν και άλλα προβλήματα.

Για παράδειγμα, έως τουλάχιστον τον σχηματισμό κυβέρνησης μετά τις εκλογές δεν υπάρχει πλέον περίπτωση να συζητηθούν καυτά για τη χώρα μας θέματα, όπως τα σχολικά βιβλία και τα εμπορικά σήματα. Επίσης, τυχόν επικράτηση του VMRO, ενδέχεται να θέσει σε δοκιμασία τη Συμφωνία των Πρεσπών εν τω συνόλω της.

Που στοχεύει ο Ζάεφ

Ο Ζόραν Ζάεφ, πάντως, παρότι βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση, όπως δείχνει και η πρώτη δημοσκόπηση που δημοσίευσε χθες το news24/7 (το VMRO του Γκρουέφσκι προηγείται με 8 μονάδες), δεν εγκαταλείπει τα όπλα.

Η επιλογή της 12ης Απριλίου για τη διεξαγωγή των εκλογών, μόνο τυχαία δεν είναι:

-Η Βόρεια Μακεδονία, εκτός πολύ μεγάλου απροόπτου, τη συγκεκριμένη περίοδο, θα έχει εισέλθει στο ΝΑΤΟ. Έξι χώρες απομένουν, μέσω των Κοινοβουλίων τους, να εγκρίνουν τη Συμφωνία, με το μόνο κίνδυνο να αποτελεί πλέον τυχόν κυβερνητική αστάθεια στην Ισπανία, καθώς ουδείς μπορεί να προβλέψει αν και τι κυβέρνηση θα σχηματιστεί μετά τις εκλογές.

-Τον Μάιο, όπως αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Κορυφής, θα συζητηθεί εκ νέου η χορήγηση ενταξιακής ημερομηνίας στη Βόρεια Μακεδονία, άρα η ευρωπαϊκή προοπτική θα είναι ανοιχτή και θα δίνει πόντους στον Ζάεφ- εφόσον οι Βρυξέλλες αποκτήσουν την αξιοπιστία τους.

-Ήδη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σύμφωνα με τις πληροφορίες του news24/7, με πρωτοβουλία και του δραστήριου αντιπροέδρου του Δημήτρη Παπαδημούλη θα εκδώσει ψήφισμα υπέρ της ενταξιακής ημερομηνίας της Βορείου Μακεδονίας.

-Παράλληλα, η Ιταλία αναλαμβάνει πρωτοβουλία (εν αντιθέσει με την Αθήνα που δείχνει τουλάχιστον αμήχανη ως προς τις πρωτοβουλίες που πρέπει να αναλαμβάνει) για επανεξέταση του θέματος από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πρωτοβουλία της Ρώμης, ωστόσο, επιμένει για “εξέταση-πακέτο” Βορείου Μακεδονία και Αλβανίας, καθώς ενδιαφέρεται πρωτίστως για τα Τίρανα. Η σύνδεση, όμως, των δυο περιπτώσεων είναι επιβλαβής για τη Βόρεια Μακεδονία, καθώς η Αλβανία δεν μπορεί σε καμία περίπτωση σε αυτή τουλάχιστον τη φάση να λάβει ενταξιακή ημερομηνία.

Αντιπαράθεση στην Αθήνα

Το γαλλικό μπλόκο στην ενταξιακή πορεία της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών και οι πολιτικές εξελίξεις στα Σκόπια με την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες μπλέκουν εκ νέου το σκηνικό στα Δυτικά Βαλκάνια.

Η θέση της κυβέρνησης, ωστόσο, παραμένει σταθερή, όπως λένε αρμόδια κυβερνητικά στελέχη. Ποια είναι αυτή η θέση; Ότι επί της αρχής η κυβέρνηση υποστηρίζει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, αλλά και οι δύο χώρες θα πρέπει να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις που έχουν ξεκινήσει και να υπάρξει μάλιστα μεγαλύτερη πρόοδος. Αφενός για την Αλβανία να γίνουν περισσότερα για την προστασία των μειονοτήτων, συμπεριλαμβανομένης ασφαλώς και πρωτίστως της ελληνικής στη Βόρεια Ήπειρο. Αφετέρου σε ό,τι αφορά τη Βόρεια Μακεδονία να υπάρξει απόλυτη εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών, ενώ διατηρείται και το δικαίωμα ελληνικού βέτο – όπως είχε πει προεκλογικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης – σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.

Γεγονός είναι πως το ενδεχόμενο μη εφαρμογής της συμφωνίας – για την οποία ούτως ή άλλως εκκρεμούν ζητήματα που άπτονται των εμπορικών σημάτων και των επιχειρήσεων και της οικονομικής δραστηριότητας στη Βόρεια Ελλάδα – προβληματίζει το Μαξίμου και το ΥΠΕΞ, αλλά προς το παρόν τηρείται στάση αναμονής και… σιγή. «Δεν αναμειγνυόμαστε στα εσωτερικά άλλων χωρών», είναι το μήνυμα από την πλευρά του υπουργείου Εξωτερικών. Στην κυβέρνηση πάντως σχολιάζουν αρνητικά τη στάση του Αλέξη Τσίπρα, με χαρακτηριστική αποστροφή πως «συμπεριφέρεται λες και είναι πρεσβευτής της Βόρειας Μακεδονίας και όχι επικεφαλής της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα».

Χρεώνουν, επίσης, λάθη στην εξωτερική πολιτική που ακολούθησε από κοινού με τους Νίκο Κοτζιά και Πάνο Καμμένο κι αποκορύφωμα τη συμφωνία των Πρεσπών, για την οποία και ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε στη Σύνοδο Κορυφής ότι είναι μια κακή συμφωνία που οφείλει, ωστόσο, να σεβαστεί παρά τη διαφωνία του από τη στιγμή που κυρώθηκε από τα Κοινοβούλια και των δύο χωρών.

Απαντώντας, εξάλλου, στις αιτιάσεις της Κουμουνδούρου, λένε πως η κυβέρνηση κινήθηκε πολύ γρήγορα για να διασφαλίσει τα εθνικά συμφέροντα και να αποκαταστήσει τη θέση της Ελλάδας στα Βαλκάνια και τη ΝΑ Μεσόγειο, αλλά και την αξιοπιστία της στην Ευρώπη.

Κοτζιάς: Επικίνδυνοι και ανίδεοι οι κυβερνώντες στην εξωτερική πολιτική

Να δικαιολογήσουν την αδικαιολόγητη αδράνεια στην εξωτερική πολιτική, προσπαθούν οι κυβερνώντες, αναδεικνύοντας το πόσο επικίνδυνοι και ανίδεοι είναι στον τομέα αυτό.

Επιτίθενται χωρίς μέτρο στην εξωτερική πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης. Προκαλούμε την Κυβέρνηση να πει μία καινούργια ιδέα που έφερε στην εξωτερική πολιτική, έστω μία καινούργια πρωτοβουλία πέραν των υποχωρήσεων της.

Επί χρόνια, τα μέσα που ελέγχει η ΝΔ, αποσιωπούσαν τις πραγματικές επιτυχίες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

Φτάσαμε στο σημείο βουλευτής της ΝΔ να προτείνει μέσα στη βουλή την ανάληψη πρωτοβουλίας για τη δημιουργία ενός διεθνούς θεσμού που υπήρχε ήδη εδώ και τρία χρόνια.

Ενδεικτικό και όχι μόνο παράδειγμα, είναι υπουργός που συνάντησε σε διεθνή διάσκεψη τον Κινέζο ομόλογο του -ο οποίος αναφέρθηκε στη διάρκειά της, πολλαπλώς, στο διεθνώς αναγνωρισμένο έργο του Ν. Κοτζιά- παρουσιάστηκε στα ελεγχόμενα μέσα ενημέρωσης της ΝΔ ως «θρίαμβος επανεκκίνησης» των σχέσεων των δύο χωρών.

Θεσμοί που συγκροτήθηκαν, δεν λειτουργούν πλέον, με ευθύνη της κυβέρνησης της ΝΔ, όπως αυτοί για την προστασία των θρησκευτικών κοινοτήτων στην Μέση Ανατολή, για τη διασυνοριακή συνεργασία στα Βαλκάνια, για τη συνεργασία του ευρωπαϊκού νότου με τον ευρωπαϊκό βορρά και τις χώρες του Βίσεγκραντ.

Καλό είναι, πριν μιλήσει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος να ενημερώνεται επαρκώς και σκέφτεται τι θα πει, εκτός αν κάτι τέτοιο τον υπερβαίνει.

Για “στρατηγικό λάθος” της Ε.Ε μιλά ο γερμανικός Τύπος

Την απόφαση των ευρωπαίων ηγετών να μην δώσουν σε Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων στηλιτεύει η αριστερή Tageszeitung. Υπό τον τίτλο «Στρατηγικό λάθος» η εφημερίδα σχολιάζει ότι το γαλλικό βέτο «βυθίζει κυριολεκτικά στην κατάθλιψη πολλούς ανθρώπους σε Σκόπια και Τίρανα».

Όπως αναφέρει, «[…] με τον συμβιβασμό με την Ελλάδα και την αλλαγή του ονόματος της χώρας ο αριστερών πεποιθήσεων βορειομακεδόνας πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ έθεσε νέα στάνταρ για μια περιφερειακή πολιτική ειρήνευσης. Κόντρα στις μεγάλες αντιστάσεις των υποστηριζόμενων από τη Ρωσία εθνικιστών κατάφερε να περάσει τις επιταγές των Βρυξελλών για μεταρρυθμίσεις. Πάντα με στόχο να φέρει τη χώρα πιο κοντά στην ΕΕ, γνωρίζοντας όμως ότι η ένταξη θα διαρκέσει χρόνια. Δεν είναι λοιπόν μόνον οι ΗΠΑ του προέδρου Ντ. Τραμπ που είναι σε θέση να προδίδουν τους συμμάχους τους. To non του Εμανουέλ Μακρόν πλήγωσε βαθύτατα τις προοδευτικές δυνάμεις και την κοινωνία των πολιτών σε Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία. Με τον τρόπο αυτό περιορίστηκαν οι ελπίδες και των άλλων χωρών των δυτικών Βαλκανίων για ένα ευρωπαϊκό μέλλον […]. Ήδη πληθαίνουν οι φωνές εκείνων που ζητούν να στραφεί το βλέμμα όχι πλέον τόσο προς την ΕΕ, αλλά προς τη Ρωσία και την Τουρκία και να υπάρξουν συμμαχίες με τους Πούτιν και Ερντογάν, ενδεχομένως και με την Κίνα. Ο Ζάεφ θέλει τώρα πρόωρες εκλογές για να αποφασίσει ο λαός για τον προσανατολισμό της χώρας. Σε αυτά τα συμφραζόμενα αναφερόταν προφανώς ο απερχόμενος πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ όταν χαρακτήριζε το βέτο του Μακρόν μέγα ΄στρατηγικό λάθος’. Πόσο λυπηρό που ο άλλοτε φέρελπις της Ευρώπης κάνει τέτοια στροφή».

Αέρας στα πανιά των εθνικιστών στα Σκόπια

«Αναστάτωση στα Σκόπια» είναι ο τίτλος σχετικού άρθρου στην Frankfurter Allgemeine Zeitung που σημειώνει, μεταξύ άλλων: «Ο Ζάεφ βρίσκεται σε δεινή θέση καθότι επένδυσε όλο το πολιτικό του κεφάλαιο στην προσέγγιση με την ΕΕ και την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, που εν τέλει δεν πρόκειται να γίνει τουλάχιστον αυτή τη χρονιά. Κόντρα σε μεγάλες εσωπολιτικές αντιστάσεις αλλά και χαοτικές συνθήκες ο Ζάεφ κατέφερε να εξασφαλίσει πλειοψηφία δύο τρίτων στη Βουλή στα Σκόπια προκειμένου να περάσει τη συμφωνηθείσα μετονομασία της χώρας από ‘Μακεδονία’ σε ‘Βόρεια Μακεδονία’. Η αλλαγή του ονόματος ήταν ένας από τους όρους που είχε θέσει η Ελλάδα […] για να συναινέσει στην έναρξη των διαπραγματεύσεων. Μετά την άρση του αθηναϊκού βέτο όμως ακολούθησε το γαλλικό, που ωστόσο δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία. Εδώ και καιρό ο Μακρόν χαρακτηρίζει τη μεταρρύθμιση της ΕΕ και τη διαδικασία εμβάθυνσης εκ των ων ουκ άνευ για την περαιτέρω διεύρυνση.

Η αντιπολίτευση στα Σκόπια, προεξάρχοντος του πρώην κυβερνώντος VMRO και του επικεφαλής του Μικόσκι, θεωρεί τη συγκυρία ευνοϊκή για την ίδια. Το κόμμα ακολουθεί μια πορεία μεταξύ λαϊκισμού και εθνικισμού. Είχε ταχθεί κατά της μετονομασίας της χώρας, προειδοποιώντας ότι θα έχανε μέρος της ταυτότητάς της χωρίς να έρθει πιο κοντά στην Ευρώπη. Ο Μικόσκι βλέπει να επιβεβαιώνεται. […] Ο βουλευτής του VMRO και πρώην υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Μιλόσοσκι, ο οποίος πρωτοστάτησε στην εκστρατεία κατά της μετονομασίας, είπε προς την FAZ ότι ήταν μεγάλο λάθος να δεχθεί η χώρα το νέο όνομα. Η αλλαγή του ονόματος χωρίς καμία εγγύηση είναι ‘σαν να ακρωτηριάζεις το πόδι σου χωρίς να πάρεις προηγουμένως μια δεύτερη ή τρίτη γνώμη από άλλο γιατρό’, όπως είπε».

Αποδυναμώνεται η ευρωπαϊκή επιρροή στα Βαλκάνια

«Η ΕΕ πυροδοτεί κρίση στα Σκόπια» επιγράφεται άρθρο της ελβετικής Neue Zürcher Zeitung. «Υπό τον πρωθυπουργό Ζάεφ η μαστιζόμενη από διαφθορά πρώην γιουγκοσλαβική δημοκρατία σημείωσε εξαιρετικές επιδόσεις στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων, πρωτίστως με την ιστορική συμφωνία με την Αθήνα που οδήγησε στη μετονομασία της μικρής χώρας σε Βόρεια Μακεδονία. Για να υλοποιήσει τη λεγόμενη Συμφωνία των Πρεσπών η κυβέρνηση στα Σκόπια συνάντησε σθεναρές αντιστάσεις. […] Η απόρριψη των Βρυξελλών ενδέχεται να δώσει αέρα στα πανιά της αντιπολίτευσης, η οποία είχε επικρίνει τη συμφωνία με την Ελλάδα υποστηρίζοντας ότι με το όνομα Bόρεια Μακεδονία η χώρα παραδίδει την εθνική ταυτότητα, χωρίς να ενταχθεί εν τέλει στην ΕΕ. Σε περίπτωση που επανέλθει στην εξουσία το εθνικιστικό στρατόπεδο του πρώην πρωθυπουργού Γκρουέφσκι […] θα υπάρξει πιθανότατα πισωγύρισμα όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις.

Η ευρωπαϊκή πολιτική στα Βαλκάνια συνίσταται επί της αρχής στο ότι οι μεταρρυθμίσεις ανταμείβονται με βήματα προόδου στο πεδίο της ενσωμάτωσης. Όπως καταδεικνύει όμως το όχι στα Σκόπια, η αρχή αυτή ισχύει όλο και λιγότερο. Αυτό έχει επιπτώσεις που ξεπερνούν τα όρια της Βόρειας Μακεδονίας και αποδυναμώνουν την ευρωπαϊκή επιρροή στην ευρύτερη περιοχή».

Πηγή: DW, thecaller.gr, news247.gr