ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Για τον Προκόπη Παυλόπουλο πολλά έχουν λεχθεί, αρκετά εικάζονται και άλλα θα μείνουν σχετικώς απόρρητα ή έστω γνωστά σε μικρό κύκλο ανθρώπων. Ο ίδιος πιθανότατα δεν θα μιλήσει ποτέ επί προσωπικού ή θα τα δούμε μετά από χρόνια σε κάποια έμμεση βιογραφία. Ήδη ο καλός συνάδελφος Νίκος Στέφος περιγράφει ορισμένα στιγμιότυπα από το θυελλώδες καλοκαίρι του 2015, από την άλλη, ο Αλέξης Τσίπρας, ο Νίκος Κοτζιάς, ο Νίκος Βούτσης, ο Κώστας Καραμανλής, η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Νικήτας Κακλαμάνης και κάποιοι ακόμα θα είχαν πολλά να πούνε για μια εξαιρετικά γόνιμη, ευλαβικά θεσμική, και ενίοτε εποικοδομητικά συγκρουσιασική συνεργασία μεταξύ του συριζαϊκού Μεγάρου Μαξίμου και του Προεδρικού Μεγάρου.
Βαθύς γνώστης και του τελευταίου γράμματος του Συντάγματος, ο απερχόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας πήρε το “πνεύμα” του καταστατικού χάρτη της χώρας και το εξάντλησε μέχρι τελευταίας ρανίδος.
Η συμβίωση ενός κεντροδεξιού Προέδρου, όπως ο Προκόπης Παυλόπουλος, με τον ριζοσπάστη αλλά προσαρμοστικό και δεκτικό Αλέξη Τσίπρα, θα έπρεπε να διδάσκεται στο μέλλον ως case study στο Συνταγματικό Δίκαιο της Νομικής Σχολής. Δύσκολες εποχές, δύσκολες ισορροπίες, άκρως θετικό το επιμύθιο.
Η απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη να μην τον ψηφίσει το 2015 άνοιξε τον ασκό του Αιόλου όταν ο πρώτος έγινε αρχηγός της Ν.Δ και όσο πλησίαζε προς τον στόχο του να γίνει πρωθυπουργός.
Ο Παυλόπουλος έγινε το πρόσωπο που… αγαπούσαν να μισούν εκείνοι που ήθελαν να γίνουν αρεστοί στο νέο αρχηγό και μελλοντικό πρωθυπουργό. Δεν χρειαζόταν καν να είσαι αντι-Σύριζα, αρκεί να ήσουν αντι-Παυλόπουλος. Εάν ήσουν και τα δύο, δε, είχες εξασφαλίσει την προσοχή του προέδρου και πλησίαζες ευκολότερα τον αστερισμό της νέας ηγεμονίας. Ακόμα και σήμερα είναι πολλά περισσότερα τα άρθρα εκείνων που σπεύδουν να του ρίξουν την τελευταία πέτρα σε έναν σπάνιο πολιτικό λιθοβολισμό…
Ο Κωστής Στεφανόπουλος έφυγε από την προεδρία με έναν “γύρο θριάμβου”, ο Κάρολος Παπούλιας με ένα “ζήτω”. Ο Προκόπης Παυλόπουλος θα αποχωρήσει διακριτικά, χωρίς τυμπανοκρουσίες, σχεδόν μόνος με την αγαπημένη του συνεργάτιδα Ελεονώρα και την Σίσυ να τον περιμένει στο σπίτι.
Η αλήθεια είναι πως στα πέντε χρόνια του προεδρικού βίου απέκτησε περισσότερους φίλους, αν και αυτοί βρίσκονται κυρίως στο εξωτερικό. Στο εσωτερικό μάλλον απέκτησε περισσότερους εχθρούς.
Ο ιστορικός στο μέλλον είναι βέβαιο πως θα επισημάνει πως ίσως ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση και στην συγκριμένη συγκυρία. Με μια αριστερή κυβέρνηση που δοκίμασε αρχικά τις αντοχές των Ευρωπαίων και δοκίμαζε και η ίδια τον βηματισμό της σε ένα ναρκοθετημένο τοπίο, ο Προκόπης Παυλόπουλος ήταν αναμφίβολα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας που μπορούσε να ανιχνεύσει τις νάρκες και να προφυλάξει το άγημα που έμπαινε σε άγνωστη περιοχή.
Μπορεί ο Τσίπρας να πικράθηκε από το “κύκνειο άσμα” με τις αλλαγές στη Δικαιοσύνη αλλά μιλάει με τα καλύτερα λόγια για την θητεία Παυλόπουλου και τις νυχτερινές συνομιλίες τους στο τηλέφωνο, παρά το γεγονός ότι τους χώριζε απόσταση μόλις μερικών δεκάδων μέτρων μεταξύ του Μαξίμου και του Προεδρικού.
Στις 13 Μαρτίου θα εξέλθει από το γραφείο του πλήρης εμπειριών και με την ευγνωμοσύνη πως η ζωή του επιφύλαξε κάτι που όταν ξεκινούσε από το νομικό γραφείο του Κωνσταντίνου Καραμανλή δεν θα τολμούσε ούτε να το φανταστεί. Τα’ χει αυτά η ζωή, τα’ χει και η πολιτική. Προσεχώς, θα μπορεί να απολαμβάνει ήρεμος τα μεσημέρια της Παρασκευής στην Αθηναϊκή Λέσχη με τον Πέτρο Μολυβιάτη, τον Σπύρο Φλογαϊτη και την υπόλοιπη γνωστή παρέα, ίσως, μάλιστα, να ανηφορίζει συχνότερα και χωρίς άγχος προς τη Ραφήνα.
Κάτι μου λέει, πάντως, πως την έγνοια του και το πάθος του για τα εθνικά θέματα και το Διεθνές Δίκαιο δεν θα τα αφήσει πίσω στους διαδρόμους του Προεδρικού Μεγάρου. Θα τα πάρει μαζί του και όχι μόνο για το πανεπιστημιακό αμφιθέατρο. Γνωρίζει πολύ καλά πως τα επόμενα χρόνια –ίσως και εντός του 2020– θα απαιτηθούν παρεμβάσεις και νουθετήσεις. Όπως γνωρίζει και πως ένας από τους λόγους που “αποστρατεύεται” είναι αυτή η επιμονή του σε αυτά τα θέματα και ο τρόπος που τα προσεγγίζει.
Και η διάδοχός του που θα βρεθεί στο Προεδρικό Μέγαρο από τις 13 Μαρτίου, με τις καλύτερες προϋποθέσεις και με μια σκευή συναίνεσης, καλό θα ήταν να εντρυφήσει στην αλληλογραφία Παυλόπουλου με τους ξένους ηγέτες και το ευρωπαϊκό διευθυντήριο τα προηγούμενα χρόνια. Καθώς και να του ζητήσει να διατηρήσουν ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας. Ποτέ δεν ξέρεις. Πάντοτε, άλλωστε, μια δεύτερη γνώμη, πέραν της “κρατούσας”, είναι χρήσιμη…
Σ.Κ