Σ Ψυρράκη Κίνδυνο για πυροδότηση δεύτερου κύματος κρουσμάτων της Covid-19 στις ΗΠΑ διαβλέπουν επιστήμονες, υγειονομικές αρχές και κρατικοί αξιωματούχοι , εξαιτίας των συνεχιζόμενων μαζικών διαδηλώσεων μετά το φόνο του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ από αστυνομικό. Παρόλο που αρκετοί διαδηλωτές φορούν μάσκες, η συνάθροιση τόσων ανθρώπων εγκυμονεί κινδύνους δημόσιας υγείας.
Οι αρχές προέτρεψαν τους διαδηλωτές να φοράνε μάσκες και να τηρούν αποστάσεις για να μειώσουν την πιθανότητα μετάδοσης του κορονοϊού, καθώς φοβούνται ότι οι διαδηλώσεις μπορεί να αποδειχθούν εστίες υπερμετάδοσης, σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», κάτι που θα φανεί σε περίπου δύο εβδομάδες. Η δήμαρχος της Ατλάντας συμβούλευσε τους διαδηλωτές «να πάνε να κάνουν ένα τεστ αυτή την εβδομάδα».
Ορισμένοι λοιμωξιολόγοι δήλωσαν ότι είναι θετικό πως οι διαμαρτυρίες γίνονται σε ανοικτούς χώρους, κάτι που μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης. «Οι διαδηλωτές τρέχουν πολύ, πράγμα που σημαίνει πως εκπνέουν πιο γρήγορα, αλλά από την άλλη προσπερνάνε ο ένας τον άλλο πολύ γρήγορα», δήλωσε ο λοιμωξιολόγος δρ Γουίλιαμ Σάφνερ του Πανεπιστημίου Βάντερμπιλτ.
Επίσης, όπως είπε, οι διαδηλωτές είναι συνήθως νεότεροι σε ηλικία, άρα θα έχουν γενικά καλύτερη έκβαση αν αρρωστήσουν, παραμένει πάντως ο κίνδυνος να μεταδώσουν τον κορονοϊό σε μέλη της οικογένειας τους και σε συγγενείς τους που είναι μεγαλύτερης ηλικίας και πιο ευπαθείς.
Πιο απαισιόδοξος, ο ιστορικός της ιατρικής δρ Χάουαρντ Μάρκελ, ειδικός στις πανδημίες, υπενθύμισε ότι οι διαδηλώσεις του πλήθους που είχαν γίνει σε αμερικανικές πόλεις όπως η Φιλαδέλφεια και το Ντιτρόιτ εν μέσω της πανδημίας γρίπης του 1918, είχαν συχνά ακολουθηθεί από εξάρσεις νέων κρουσμάτων. «Ναι μεν οι διαδηλώσεις γίνονται έξω, αλλά οι άνθρωποι είναι πραγματικά πολύ κοντά ο ένας στον άλλο και, σε αυτές τις συνθήκες, το να είναι κανείς σε ανοικτό χώρο, δεν τον προστατεύει και πολύ. Οι δημόσιες συναθροίσεις είναι δημόσιες συναθροίσεις, δεν έχει σημασία για τι πράγμα κανείς διαμαρτύρεται ή πανηγυρίζει. Άλλωστε, γι’ αυτό το λόγο, απαγορεύονται ακόμη οι μεγάλοι αθλητικοί αγώνες», τόνισε ο Μάρκελ.
Πρόσθεσε ότι πολλοί διαδηλωτές δεν φορούν μάσκα, αλλά φωνάζουν συνεχώς, πράγμα που επιταχύνει την εξάπλωση του ιού μέσω των σταγονιδίων του αέρα. Επιπλέον, τα δακρυγόνα και το σπρέι πιπεριού που συχνά εκτοξεύουν οι αστυνομικοί κατά των διαδηλωτών για να τους διαλύσουν, αναγκάζουν τους τελευταίους να δακρύζουν και να βήχουν, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα ο ιός να μεταδοθεί στους διπλανούς τους. Ακόμη, κατά τον Μάρκελ, οι διαδηλωτές, μέσα στην έξαψη της στιγμής, «χάνουν την επίγνωση ποιος βρίσκεται κοντά τους, αν φοράει μάσκα ή όχι».
Το «μυστικό όπλο» του νέου ιού είναι ότι σε πολλούς ανθρώπους (σχεδόν τους μισούς, σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες) δεν προκαλεί συμπτώματα, όμως μεταδίδεται ύπουλα από αυτούς τους ασυμπτωματικούς φορείς, οι οποίοι δεν νιώθουν άρρωστοι, συνεπώς δεν βλέπουν λόγο να μη συμμετάσχουν σε διαδηλώσεις. «Υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός ασυμπτωματικών φορέων και αυτό συνιστά ένα τεράστιο κίνδυνο», υπογράμμισε ο δρ Μάρκελ.
Ο καθηγητής της Σχολής Δημόσιας Υγείας και διευθυντής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ δρ Ασίς Τζα εκτίμησε ότι περισσότερες από τις μισές λοιμώξεις Covid-19 προέρχονται από ασυμπτωματικούς φορείς. Όπως είπε, η σύλληψη, μεταφορά και φυλάκιση των διαδηλωτών αυξάνει στη συνέχεια περαιτέρω τον κίνδυνο εξάπλωσης της νόσου.
Όσον αφορά τη γενικότερη πορεία της πανδημίας στις ΗΠΑ, το τελευταίο τεύχος του «Εκόνομιστ» επισημαίνει ότι, παρά την περί του αντιθέτου άποψη ιδίως μεταξύ των Αμερικανών, η θνητότητα από τον κορονοϊό στη χώρα είναι περίπου ίδια με εκείνη στην Ευρώπη. Πολλοί Αμερικανοί ίσως επιρρίπτουν υπερβολικές κατηγορίες κατά του προέδρου Τραμπ για τον χειρισμό της πανδημίας και αρκετοί τείνουν να συγκρίνουν τους πάνω από 100.000 νεκρούς των ΗΠΑ από Covid-19 με τους περίπου 60.000 νεκρούς στον πόλεμο του Βιετνάμ.
Όμως, σύμφωνα με τον Economist, «αυτή η διάχυτη πεποίθηση πως η Αμερική απέτυχε (στην πανδημία) εξαιτίας του Ντόναλντ Τραμπ, δεν υποστηρίζεται από τους αριθμούς. Τουλάχιστον, όχι ακόμη». Από άποψη αναλογίας θανάτων σε σχέση με τον πληθυσμό τους, οι ΗΠΑ τα έχουν καταφέρει λίγο χειρότερα από την Ελβετία και λίγο καλύτερα από την Ολλανδία. Η Νέα Υόρκη έχει μια θνητότητα ανάλογη της ιταλικής Λομβαρδίας, ενώ η Καλιφόρνια ανάλογη της Γερμανίας.
Ο πρόεδρος Τραμπ πράγματι άργησε να αντιδράσει στην κρίση (όπως και αρκετοί κυβερνήτες πολιτειών), προώθησε αμφιλεγόμενες ή εξωφρενικές θεραπείες δημοσίως και υπέσκαψε την εμπιστοσύνη στους αρμόδιους για τη δημόσια υγεία, π.χ. αρνούμενος ο ίδιος να φοράει μάσκα. Αν η ημερήσια θνητότητα της Covid-19 παραμείνει στα σημερινά περίπου επίπεδα, άλλοι 100.000 άνθρωποι πιθανώς θα πεθάνουν στις ΗΠΑ έως το τέλος του 2020.
Όμως γενικά οι ΗΠΑ και η Ευρώπη έχουν σχεδόν παρόμοιες επιδόσεις στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Στις 27 Μαΐου οι ΗΠΑ είχαν 310 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση (27 χώρες) 279 θανάτους. Επτά ευρωπαϊκές χώρες (Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Ισπανία κ.α.) καθώς και η Βρετανία είχαν μεγαλύτερη θνητότητα αναλογικά με τον πληθυσμό τους σε σχέση με τις ΗΠΑ. Από την άλλη όμως, οι ΗΠΑ είναι αρκετά πιο αραιοκατοικημένες από την Ευρώπη και σε όποιες περιοχές η πυκνότητα του πληθυσμού τους είναι ανάλογη της ευρωπαϊκής, εκεί οι ΗΠΑ χτυπήθηκαν περισσότερο από τον ιό.