Newsroom Team Εντονη ανησυχία προκαλεί η δεινή οικονομική κατάσταση του ΕΦΚΑ, καθώς η μείωση των εισπράξεών του και οι αυξημένες δαπάνες, τον οδηγούν από τα πλεονάσματα της τελευταίας τριετίας, στη δίνη των ελλειμμάτων αλλά και της αβεβαιότητας, ως προς την καταβολή των συντάξεων.
Εφόσον συνεχιστεί ή διευρυνθεί το έλλειμμα του ασφαλιστικού οργανισμού τότε θα χρειαστεί σύντομα και νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση, η οποία θα είναι επώδυνη για ασφαλισμένους και συνταξιούχους.
Στο μεταξύ, όπως αποκαλύπτει η Καθημερινή, σε αναμόρφωση του προϋπολογισμού του ΕΤΕΑΕΠ και ρευστοποίηση μεριδίων ύψους 286 εκατ. ευρώ από την περιουσία ύψους 1,4 δισ. που διαθέτει στο κοινό κεφάλαιο των ασφαλιστικών οργανισμών, το οποίο διαχειρίζεται η Τράπεζα της Ελλάδος, προχωρεί η διοίκηση του e-ΕΦΚΑ, προκειμένου να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες πληρωμής των νέων επικουρικών συντάξεων και των αναδρομικών, σε περιβάλλον δραματικής μείωσης των εσόδων του, λόγω και της πανδημίας.
Η ρευστοποίηση σχεδόν του 20% της περιουσίας του επικουρικού ταμείου που εντάχθηκε στον e-ΕΦΚΑ με την τελευταία μεταρρύθμιση του Φεβρουαρίου δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία. Την οριστική απόφαση έλαβε χθες, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης, το διοικητικό συμβούλιο του φορέα, όμως την πρόθεση είχε αποκαλύψει ο ίδιος ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, από το βήμα της Βουλής. Να σημειωθεί ότι στις 2 Ιουλίου θα πληρωθούν για δεύτερο συνεχόμενο μήνα οι νέες αυξημένες επικουρικές συντάξεις σε περισσότερους από 250.000 δικαιούχους, ενώ μία βδομάδα αργότερα, στις 9 Ιουλίου, θα καταβληθούν και τα αναδρομικά 8 μηνών, καθώς βάσει και της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας οι αυξήσεις ισχύουν από τον Οκτώβριο του 2019.
Ενδεικτικό των αυξημένων αναγκών του ΕΤΕΑΕΠ είναι ότι κάθε μήνα απαιτούνται, από την 1η Οκτωβρίου 2019 και εφεξής, 27 εκατ. ευρώ επιπλέον για την πληρωμή των νέων συντάξεων. Μάλιστα, αρχικά ο προϋπολογισμός του ΕΤΕΑΕΠ, που εντάχθηκε στον ΕΦΚΑ με τον νόμο Βρούτση, προέβλεπε πλεόνασμα της τάξης των 110 εκατ. ευρώ, όμως ήδη έχει γυρίσει σε έλλειμμα, γεγονός άλλωστε που του επιτρέπει και τη ρευστοποίηση περιουσίας. Βέβαια, με μια επιπλέον «ένεση» ρευστότητας 70 εκατ. από το ΑΚΑΓΕ, ο τροποποιημένος προϋπολογισμός προβλέπει περιορισμό του πλεονάσματος σε 69,9 εκατ. ευρώ (-40 εκατ. ευρώ από τον αρχικό).
Η αρχή γίνεται με 286 εκατ. ευρώ από το Κοινό Κεφάλαιο Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και Ασφαλιστικών Φορέων που διαχειρίζεται η ΤτΕ. Το «σπάσιμο» των ομολόγων θα γίνει σε τρεις φάσεις, στις 20 Ιουλίου που θα ρευστοποιηθούν μερίδια αξίας 90 εκατ. ευρώ, στις 18 Αυγούστου που θα ρευστοποιηθούν 130 εκατ. ευρώ και στις 18 Σεπτεμβρίου που θα ρευστοποιηθούν μερίδια ύψους 66 εκατ. ευρώ. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι τόσο οι συντάξεις που πληρώνονται στις 2 Ιουλίου όσο και τα αναδρομικά που θα δοθούν στις 9 Ιουλίου θα καλυφθούν από τα διαθέσιμα του Ταμείου, το οποίο στη συνέχεια θα προχωρήσει στο «σπάσιμο» των ομολόγων για να καλύψει τις νέες αυξημένες ανάγκες έως το τέλος του έτους.
Αποκαλυπτική είναι άλλωστε η εισήγηση της διοίκησης στο Δ.Σ. του e-ΕΦΚΑ, στην οποία επισημαίνεται πως η ρευστοποίηση γίνεται καθώς απαιτούνται:
• 271 εκατ. ευρώ από τα αναδρομικά που προκύπτουν από την επαναφορά από 1/10/2019 των χορηγούμενων παροχών του κλάδου επικουρικής ασφάλισης στα προ της εφαρμογής του επανυπολογισμού του ν. 4387/2016 επίπεδα.
• 55 εκατ. ευρώ, που είναι το κόστος για το ότι εντάχθηκαν στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης οι ασφαλισμένοι και οι συνταξιούχοι της Εθνικής Τράπεζας και του πρώην ΛΕΠΕΤΕ και του σχετικού ειδικού λογαριασμού.
Να σημειωθεί ότι οι επικουρικές συντάξεις μηνός Αυγούστου θα πληρωθούν στο τέλος Ιουλίου ταυτόχρονα με τις κύριες συντάξεις, καθώς χθες εγκρίθηκε από το Δ.Σ. του ΕΦΚΑ η σχετική εισήγηση της διοίκησης, σε συνεργασία με το υπουργείο Εργασίας. Σύμφωνα μάλιστα με τον κ. Βρούτση, με την ταυτόχρονη πληρωμή κύριων και επικουρικών συντάξεων επιτυγχάνονται 1.250.000 λιγότερες τραπεζικές συναλλαγές σε μηνιαία βάση.
Το διοικητικό συμβούλιο του ΕΦΚΑ ενώπιον των οικονομικών ανοιγμάτων και προκειμένου να ανταπεξέλθει στις άμεσες πληρωμές, μεταξύ των οποίων είναι οι πληρωμές των επικουρικών του ΛΕΠΕΤΕ, αποφάσισε να ρευστοποιήσει ποσό ύψους 286 εκατ. ευρώ, τις τοποθετήσεις του στο Κοινό Κεφάλαιο ΝΠΔΔ και Ασφαλιστικών Οργανισμών που διαχειρίζεται η Τράπεζα της Ελλάδος.
Πρόκειται για μία ακόμη ρευστοποίηση, καθώς τον περασμένο Απρίλιο ο ΕΦΚΑ προέβη σε αναλήψεις από τον λογαριασμό που τηρεί στην Τράπεζα της Ελλάδος, ύψους περίπου 700 εκατ. ευρώ.
Συνολικά δηλαδή, στο τρίμηνο Απριλίου – Ιουνίου, «έφαγε από τα έτοιμα» το ποσό του 1 δισ. ευρώ και έπεται συνέχεια, καθώς οι προοπτικές είναι εξαιρετικά δυσμενείς.
Σε ότι αφορά στο ποσό των 186 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την απόφαση του Δ.Σ. του Οργανισμού, τα 90 εκατ. ευρώ, θα ληφθούν τον Ιούλιο, τα 130 εκατ. ευρώ, τον Αύγουστο και τα 66 εκατ. ευρώ, τον Σεπτέμβριο.
Από τα ποσά αυτά θα πληρωθούν τα αναδρομικά των επικουρικών συντάξεων (στις 9 Ιουλίου), καθώς οι αυξημένες επικουρικές ανά μήνα, όπως επίσης και τα αναδρομικά του ΛΕΠΕΤΕ.
Η χρήση των αποταμιεύσεων είναι συνέπεια των ελλειμμάτων που εμφανίζει ο ΕΦΚΑ στους τελευταίους μήνες.
Το πλεόνασμα ύψους 348 εκατ. ευρώ που εμφάνισε τον Ιανουάριο, μειώθηκε σε 62 εκατ. ευρώ τον Φεβρουάριο και από τον Μάρτιο πέρασε σε έλλειμμα ύψους 389 εκατ. ευρώ και σε έλλειμμα 359 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο.
Ελλειμματικός ήταν ο ΕΦΚΑ και τον Μάιο, αλλά ακόμη δεν έχουν εκδοθεί τα στοιχεία. Πάντως, τα έσοδα του Μαΐου από τη μισθωτή απασχόληση του ιδιωτικού τομέα είναι μειωμένα κατά 32% σε σχέση με τον Μάιο του 2019 καθώς εισπράχθηκαν 613 εκατ. ευρώ έναντι 899 εκατ. ευρώ πέρυσι και έναντι πρόβλεψης για την είσπραξη 940 εκατ. ευρώ.
Εφιάλτης η ανεργία
Τα ταμειακά διαθέσιμα του ΕΦΚΑ έχουν πληγεί από τις αναστολές πληρωμών των τρεχουσών εισφορών για χιλιάδες πληττόμενους επαγγελματίες, καθώς και από την αδυναμία χιλιάδων επαγγελματιών να ανταποκριθούν στην πληρωμή των εισφορών τους ή να εξυπηρετήσουν με συνέπεια τις ρυθμίσεις στις οποίες έχουν υπαχθεί.
Επίσης κόστισαν οι μαζικές αναστολές συμβάσεων που προχώρησαν οι επιχειρήσεις κατά τους τελευταίους τρεις μήνες, για τη συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, τις εισφορές των οποίων θα τις καλύψει ο κρατικός προϋπολογισμός.
Παράλληλα, ο προϋπολογισμός του ΕΦΚΑ θα δεχτεί ισχυρό πλήγμα, από την αύξηση της ανεργίας. Οι εργατολόγοι υπολογίζουν ότι για κάθε μία μονάδα αύξησης της ανεργίας, που αναλογεί σε περίπου 60.000 νέους ανέργους, η απώλεια των εσόδων του ΕΦΚΑ είναι 270 εκατ. ευρώ.
Αν η ανεργία αυξηθεί από το 16,5% στο 22-23%, δηλαδή περίπου κατά 5-6 μονάδες, όπως προβλέπουν οι περισσότεροι φορείς, τότε η «ζημιά» στον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ θα είναι 1,4 με 1,6 δισ. ευρώ.
Καθίσταται σαφές ότι το ασφαλιστικό σύστημα, 3,5 χρόνια μετά τον ασφαλιστικό νόμο Κατρούγκαλου και μισό χρόνο μετά τον ασφαλιστικό νόμο Βρούτση, μπαίνει ξανά σε περιπέτειες και εφόσον η ανεργία διατηρηθεί στα επίπεδα του 20% τότε θα χρειαστεί σύντομα και νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση, η οποία θα είναι επώδυνη για ασφαλισμένους και συνταξιούχους.
Πηγή: Kathimerini, sofokleousin