ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Νέα «ήθη» στην παγκόσμια αεροπορική βιομηχανία επιχειρεί να επιβάλει η ιρλανδική αεροπορική εταιρεία χαμηλού κόστους Ryanair.Το δίλλημα που θέτει μόνιμα στους προορισμούς στους οποίους σχεδιάζει να πετά τα αεροπλάνα της, είναι ιδιαίτερα πιεστικό και πολλές φορές καταλήγει αδιέξοδο. Ζητά από τους τοπικούς επαγγελματίες του τουρισμού, τους Δήμους και τις Ενώσεις του κλάδου, να της δώσουν μεγάλα ποσά, προκειμένου να δημιουργήσει δρομολόγια. Απαιτεί να μην πληρώνει φόρους στα αεροδρόμια που πετά, ενώ ζητά εκπτώσεις για τα κόστη προσγείωσης και κάθε άλλο τέλος που παραδοσιακά ζητούν όλα τα αεροδρόμια ανά τον κόσμο. Και δεν είναι μόνο αυτό.
Δεν είναι λίγες οι φορές, που απαιτεί από τους προορισμούς όπου πετάει να διαφημίζονται στις πόλεις με τις οποίες τους συνδέει. Για παράδειγμα, αν πετάει από Χανιά για Μιλάνο, ζητάει από τους φορείς της κρητικής πόλης να διαφημίζονται στην Ιταλία!
Τα ποσά που ζητάει ο ιρλανδικός αερομεταφορέας για να βάλει ένα αεροδρόμιο στο πρόγραμμά της, ποικίλουν ανάλογα με τον προορισμό, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις, η Ryanair αθετεί τις αρχικές της συμφωνίες. Τις τακτικές της έχουν υποστεί σχεδόν όλοι οι μεγάλοι τουριστικοί προορισμοί της Ελλάδας και, φυσικά, όλες οι χώρες της Μεσογείου. Η αεροπορική εταιρεία, σε περίπτωση που δεν ικανοποιηθούν τα οικονομικά της αιτήματα, εξαφανίζεται, χωρίς προειδοποίηση, σταματώντας ακαριαία τα δρομολόγια της.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας συμπεριφοράς υπέστη η Ισπανία πριν από δύο χρόνια, όταν αιφνιδιαστικά η Ryanair ακύρωσε όλες τις εσωτερικές και τις περισσότερες διεθνείς πτήσεις, που εκτελούσε από και προς τη χώρα. Ο λόγος ήταν οι απεργίες στα ισπανικά αεροδρόμια, που είχαν ως αποτέλεσμα να μη λειτουργούν οι υπηρεσίες μεταφοράς των αποσκευών. Πρόσφατα, και πάλι στην Ισπανία, μέσα σε λίγες μέρες ακύρωσε πάνω από 600 πτήσεις την εβδομάδα σε προορισμούς όπως η Βαρκελώνη, η Μαδρίτη και τα Κανάρια νησιά, όταν η Ισπανική κυβέρνηση διπλασίασε τους φόρους στα αεροδρόμιά της.
Στη χώρα μας, ο ιρλανδικός αερομεταφορέας έχει προκαλέσει ουκ ολίγα προβλήματα στις τοπικές κοινωνίες, φέρνοντας σε πολύ δύσκολη θέση ξενοδόχους και φορείς, οι οποίοι εξαναγκάζονται πολλές φορές να λειτουργούν προ τετελεσμένων. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι αυτό της Μαγνησίας, όταν – πριν από λίγες μέρες – η Ryanair ανακοίνωσε ότι, από τις 17 Σεπτεμβρίου θα διακόψει τις πτήσεις προς το αεροδρόμιο της Νέας Αγχιάλου, με τη δικαιολογία ότι η Περιφέρεια Θεσσαλίας «αθέτησε τη συμφωνία της». Ο λόγος ήταν ότι η αεροπορική εταιρεία ζήτησε να υπογράψει άμεσα νέο συμβόλαιο, για να συνεχίσει να πετά άλλα τρία χρόνια στην περιοχή, με το τίμημα να φτάνει – μαζί με το ΦΠΑ – τα 2 εκατομμύρια ευρώ. Η υπογραφή μιας σύμβασης αυτού του ύψους, μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, είναι αδύνατη, καθώς θα πρέπει να ακολουθηθούν όλες οι νόμιμες διαδικασίες.
Η Ryanair αδιαφορώντας για τις όποιες διαδικασίες, ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά τη διακοπή των πτήσεων. Η αντίδραση του περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Κώστα Αγοραστού, ήταν άμεση. Αφού ξεκαθάρισε ότι η μέχρι τώρα συμφωνία με την εταιρεία τηρούνταν κατά γράμμα, ζήτησε από την Ryanair να του δοθεί ικανός χρόνος για να τηρηθούν όλες οι διαδικασίες και να υπογραφεί η νέα σύμβαση. Η ιρλανδική εταιρεία όμως ανακοίνωσε την οριστική διακοπή της συνεργασίας. Ο Περιφερειάρχης επέμεινε, ώστε η Ryanair να αναθεωρήσει την απόφασή της. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Αγοραστός, σε ηλεκτρονικό του μήνυμα προς την εταιρεία: «Είναι αναίτια και αδικαιολόγητη η απόφασή σας, εσείς αθετήσατε τη συμφωνία, μη διενεργώντας πτήσεις προς Ρώμη». Και ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Μαγνησίας, Κώστας Λεβέντης, συντάχθηκε με τον Περιφερειάρχη, λέγοντας μάλιστα ότι η εταιρεία «έριξε ένα δόλωμα, για να δουν, αν τσιμπάνε τα ψάρια».
Ρόδος και Κως
Τον προηγούμενο Μάιο, η αεροπορική εταιρεία προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στα νησιά Ρόδο και Κω, αφού είχε ανακατέψει τους φορείς και τους επαγγελματίες μεταξύ τους και προσπαθούσε να αποσπάσει την πολυπόθητη υπογραφή του συμβολαίου της, λειτουργώντας απόλυτα στο παρασκήνιο. Λέγεται ότι η Ryanair αρχικά ζήτησε 1,5 εκατομμύριο ευρώ, αργότερα υποχώρησε στο 1 εκατομμύριο, στη συνέχεια κατέβασε την τιμή στις 800.000, ζητώντας η σύμβαση να υπογραφεί σε μια νύχτα.
O πρόεδρος του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου, Γιάννης Πάππου, είχε τότε δηλώσει: «Η Ryanair, που μέχρι πριν από μερικές ημέρες απαιτούσε χρήματα για το καλοκαιρινό και μόνο πρόγραμμα πτήσεων από τον πρόεδρο της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου και εμένα, ξαφνικά ανακάλυψε και τον Δήμαρχο Κω, αλλά θυμήθηκε και το υπουργείο Τουρισμού. Μόνο, που η αναφορά της Ryanair στο υπουργείο Τουρισμού, σε πλήρη αντίθεση με όλους τους άλλους που κατά καιρούς επιλέγει ως στόχους, είναι χωρίς ονοματεπώνυμο, ακόμα». Όπως είχε τονίσει ο κ. Πάππου, «ο Δήμαρχος της Κω είχε παρουσιάσει τα πραγματικά στοιχεία. Εξέθεσε και αυτός την Ryanair και τις πρακτικές της, περιγράφοντας ότι κλήθηκε και αυτός, όπως ακριβώς και εγώ, να υπογράψει εντός 24 ωρών ένα συμβόλαιο, που το περιεχόμενο του οποίου αγνοούσε και για το οποίο βεβαίως ουδέποτε συμφώνησε».
Ποια είναι όμως η πραγματικότητα για τη Ρόδο; Σύμφωνα με γνώστες της αγοράς, οι πτήσεις της Ryanair στη Ρόδο κάλυψαν τον ζητούμενο βάσει συμβολαίου αριθμό, για το 2013. Πλέον υπάρχουν 32 εβδομαδιαία δρομολόγια. Οι συνολικές εισερχόμενες θέσεις είναι περίπου 94.000 και με μέση πληρότητα αεροσκάφους 80-85%, θα φέρουν μεταξύ 75 και 80.000 αφίξεων. Το 2012, η συνεισφορά της ιρλανδικής εταιρείας ήταν περίπου 90.000 αφίξεις χωρίς όμως τον Οκτώβρη που θα έδινε +12.000 αφίξεις. Συμπερασματικά, σε 7 μήνες το 2013 η Ryanair θα φέρει λιγότερο κόσμο απ’ ότι έφερε το 2012 σε 6 μήνες ενώ και η συνεισφορά τους στις συνολικές αφίξεις πέφτει κι άλλο Θεσσαλονίκη
Ούτε η Θεσσαλονίκη γλύτωσε από τις τακτικές των Ιρλανδών. Το Νοέμβριο του 2012 ο Δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης, μετά από απειλές για αποχώρηση, διότι λέει οι δόσεις δεν πληρώνονταν κανονικά, προσπάθησε και πέτυχε «κούρεμα» κατά 100.000 ευρώ επί του συνόλου των απαιτήσεων της Ryanair για τη συμφωνία, που είχαν το 2012. Όπως είχε δηλώσει ο κ. Μπουτάρης, η εταιρία αποδέχτηκε τελικά μείωση της τάξης περίπου του 30% (η ετήσια σύμβαση έφτανε αρχικά τα 350.000 ευρώ), με αποτέλεσμα τα δρομολόγια από και προς τη Θεσσαλονίκη να μη διακοπούν και να συνεχίζονται κανονικά.