ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Ένα μνημόνιο συνεργασίας “για την Επιτάχυνση της Διαδικασίας Ένταξης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση” και ένα μνημόνιο κατανόησης “για την ίδρυση Συντονιστικής Επιτροπής για την Οικονομική Συνεργασία” μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας κατέθεσαν προς κύρωση στη Βουλή τα υπουργεία Εξωτερικών και Ανάπτυξης αντίστοιχα, όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο (ΑΠΕ-ΜΠΕ).
Η κύρωση των μνημονίων συμπίπτει με την επίσκεψη στην Αθήνα του πρωθυπουργού της Βόρειας Μακεδονίας (επανεκλεγέντα μετά τις τελευταίες εκλογές στην γειτονική χώρα) Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος -συμμετέχων στο συνέδριο του “Economist”- θα συναντηθεί με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πρώην πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και Έλληνες επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται ή επιθυμούν να επενδύσουν στα Σκόπια.
Με το πρώτο σχέδιο νόμου που φέρει την υπογραφή του Νίκου Δένδια, κυρώνεται και έχει την ισχύ, που ορίζει το άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος, το ανωτέρω μνημόνιο συνεργασίας, που έχει υπογραφεί στα Σκόπια στις 2 Απριλίου 2019, σχετικά με τη συνεργασία των δύο χωρών για την προώθηση της διαδικασίας ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ. Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, το μνημόνιο συνεργασίας θα συμβάλλει καθοριστικά στην προώθηση των διμερών σχέσεων, καθώς και στη διασφάλιση των ελληνικών συμφερόντων στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας και την περιοχή εν γένει, εντασσόμενο στο πλαίσιο της ελληνικής πολιτικής ενεργού προώθησης της ευρωπαϊκής προοπτικής των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων.
Με το δεύτερο σχέδιο νόμου που φέρει την υπογραφή του Άδωνι Γεωργιάδη, κυρώνεται και έχει την ισχύ, που ορίζει το άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος, η ανωτέρω συμφωνία, που υπεγράφη στα Σκόπια στις 2 Απριλίου 2019, σχετικά με την ίδρυση συντονιστικής επιτροπής για την οικονομική συνεργασία. Στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου αναφέρεται ότι το μνημόνιο κατανόησης θα συμβάλλει καθοριστικά στην προώθηση των διμερών οικονομικών σχέσεων, καθώς και στη διασφάλιση των ελληνικών συμφερόντων στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, εντασσόμενο στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για την εντατικοποίηση και τον εμπλουτισμό της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών που υπεγράφη στις 02/04/2019 καθώς και της συμφωνίας των Πρεσπών της 17/06/2018.
Τυπική και αναγκαία εξέλιξη της συμφωνίας των Πρεσπών; Αναμφίβολα. Ωστόσο οι δύο αυτές κυρώσεις, παρότι πέρασαν μάλλον στα “ψιλά” της ειδησεογραφίας, έρχονται ως υπενθύμιση μιας πολιτικά και κοινωνικά επώδυνης περιόδου που έδρασε διχαστικά και επηρέασε τις πολιτικές εξελίξεις.
Η σημερινή κυβέρνηση, η οποία ως αξιωματική αντιπολίτευσης είχε αξιολογήσει ως “εθνικά επιζήμια” την συμφωνία και αρκετά κορυφαία στελέχη της -ακόμα χειρότερα- ως μειοδοτική που θα επανεξεταζόταν ή και θα ακυρωνόταν μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης, έρχεται ως οφείλει να την τηρήσει και να την τιμήσει. Τα ίχνη του δηλητηρίου του διχασμού παραμένουν, βεβαίως, στο κοινωνικό σώμα και τα διαπιστώνουμε σε αρκετές εκφάνσεις του πολιτικού βίου- από την εξωτερική πολιτική έως το μεταναστευτικό και προσφυγικό.
Οι κυρώσεις των συμφωνιών σημαίνουν και κάτι ακόμα.
Η Ν.Δ είχε διακηρύξει προεκλογικά πως θα αξιοποιήσει την ευρωπαϊκή προοπτική της Βόρειας Μακεδονίας -όπως αυτή απορρέει και από την συμφωνία των Πρεσπών- για να διασφαλίσει την τήρησή της από την κυβέρνηση των Σκοπίων και για να την βελτιώσει όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο. Με την απειλή βέτο ανά κεφάλαιο της ενταξιακής διαδικασίας και με την επιβολή κανόνων όπου διαπιστώνονται παρεκλίσεις. Ταυτόχρονα είχαν επισημανθεί ειδικές μέριμνες για τα εμπορικά σήματα και την τροποποίηση των σχολικών βιβλίων. Για το τελευταίο, παρότι είχε μετά βαϊων παρουσιαστεί ακόμα και ειδικό μακεδονικό brand, σχεδόν τίποτε δεν έχουμε ακούσει εδώ και περίπου ένα χρόνο.
Για τις κυρώσεις των δύο μνημονίων, ωστόσο, μπορεί να καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα πως αφού υιοθετούνται δια νόμου και ψήφισης στη Βουλή έχουν τηρηθεί κατά κεραία οι πρόνοιες της συμφωνίας των Πρεσπών. Τα ηχηρά προεκλογικά συνθήματα περί εμποδίων στην ενταξιακή διαδικασία (δεν αναφέρομαι στα ουτοπικά και φτηνά της κομματικής αντιπαράθεσης περί ακύρωσης) έχουν καταλήξει στις αποθήκες λήθης των κυβερνώντων και των ψηφοφόρων τους. Και όλων εκείνων που καθοδήγησαν τις ακραίες κραυγές και την τοξικότητα.
Για να κυρώνουμε τα μνημόνια και να δρομολογούμε την επιτάχυνση της ενταξιακής διαδικασίας της Βόρειας Μακεδονίας (όπως κάνουμε και με άλλους Βαλκάνιους γείτονες) σημαίνει πως η κυβέρνηση είναι ικανοποιημένη ως προς την τήρηση της συμφωνίας των Πρεσπών εκ μέρους της κυβέρνησης Ζάεφ. Πως ο βόρειος γείτονας εξελίσσεται σε έναν “καλό γείτονα”, χωρίς εθνικισμούς και ανιστόρητες επιθετικές ρητορικές.
Και κάπως έτσι ανακαλύπτουμε πως δεν χρειάζονται δέκα χρόνια για να δικαιώσει κανείς την γνωστή ρήση του αειμνήστου Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Δύο ήταν, απ΄ ότι φαίνεται, υπεραρκετά. Ανακαλύπτουμε ακόμα πως την ώρα που ο εξ ανατολών γείτονας παραβίαζε προκλητικά τα κυριαρχικά μας δικαιώματα είναι ιδιαίτερα σημαντικό πως η ελληνική διπλωματία δεν έχει ανοικτό το βόρειο μέτωπο και μπορεί να αξιοποιήσει προς τους ευρωπαίους εταίρους το απόθεμα αξιοπιστίας που παρήγαγε η συμφωνία των Πρεσπών.
Δεν θα τα παραδεχθεί κανείς εύκολα όλα αυτά, ωστόσο όπως έμειναν τα ίχνη του δηλητηρίου του διχασμού, έτσι υπάρχει και το αποτύπωμα των διπλωματικών κερδών από τη συμφωνία των Πρεσπών.
Οι κυρώσεις των μνημονίων έρχονται σαν μια μικρή υπενθύμιση. Για εκείνους που μπορούν να την αντιληφθούν…
Ποιος θυμάται, άλλωστε, πια (με τον Ερντογάν απέναντι) τη Βόρεια Μακεδονία και τον συμπαθή και διαλλακτικό Ζάεφ;
Σ.Κ