ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Στη δημοσκόπηση της MRB για τη Real News, το 85% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της εθνικής συνεννόησης. Το εύρημα, από μόνο του, έχει μεγάλο ενδιαφέρον, ωστόσο, για να είμαστε σαφείς και ακριβείς, ούτε συμπαγές είναι, ούτε αφορά σε μια ευθυγράμμιση πλανητών που χειραφετεί, αίφνης, τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού.
του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ
Διότι, εάν πράγματι αποτύπωνε ένα μεγάλο κοινωνικό ρεύμα θα αποτελούσε μια φαραωνικών διαστάσεων αλλαγή και θα συμπυκνωνόταν σε εντολή για μείζονες πολιτικές και κοινωνικές ανακατατάξεις.
Κατ’ αρχάς πρέπει να οριστεί το πλαίσιο της εθνικής συνεννόησης διότι όσοι συναινούν προς αυτή την κατεύθυνση είναι πολύ πιθανό ή να μην κατανοούν την έννοια, ή να εκκινούν από διαφορετικές αφετηρίες, ίσως δε και σκοπιμότητες.
Εθνική συνεννόηση δεν είναι οπωσδήποτε και η συγκρότηση οικουμενικής διακυβέρνησης. Κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν συμβαίνει αλλά είναι πολύ πιθανό και να μην πρέπει να συμβεί.
Εθνική συνεννόηση δεν είναι η αναστολή της λειτουργίας του κοινοβουλευτισμού, το να περιέρχεται δηλαδή η αντιπολίτευση σε κατάσταση αγρανάπαυσης και να συμφωνεί με τις πολιτικές αποφάσεις της εκάστοτε κυβέρνησης.
Εθνική συνεννόηση δεν είναι η κατάργηση των ιδεολογικών γραμμών, των αντιλήψεων για τον σύγχρονο κόσμο, τις κοινωνικές ανισότητες και τις στρεβλώσεις, η υπακοή όλων σε μια αόρατη υπερ-δύναμη που αφήνεται ελεύθερη (ασύδοτη) να εκπροσωπήσει το κοινωνικό σύνολο.
Δυστυχώς, πιστεύω, σε αυτό το 85% της δημοσκόπησης εγκαταβιώνουν όλες οι παραπάνω τάσεις. Δεν μπορεί, αίφνης, πολίτες που ψήφισαν Ν.Δ, ΣΥΡΙΖΑ και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης να επιθυμούν ένα πλαίσιο όπου όλοι συμφωνούν με όλους. Εκτός από πληκτικό είναι και επικίνδυνο. Δεν είναι δημοκρατία.
Είναι επίσης πιθανό μια μερίδα ψηφοφόρων της (κυβερνώσας) Ν.Δ που δηλώνουν στη δημοσκόπηση πως επιθυμούν συνεννόηση να μην έχουν κάτι περισσότερο κατά νου παρά τη διάθεσή τους να σύρουν τους πολιτικούς αντιπάλους τους στα καυδιανά δίκρανα της ενσωμάτωσης και της υποταγής. Από την άλλη, ψηφοφόροι των κομμάτων της αντιπολίτευσης μπορεί να το επιζητούν ως την δικαίωση των δικών τους απόψεων που με έναν μαγικό τρόπο θα εξαναγκάσει την “αλλη πλευρά” να εγκαταλείψει τον πολιτικό της εγωϊσμό.
Το αίτημα της εθνικής συνεννόησης είναι και παλιό και απλό. Αλλάζει ένταση ανάλογα με την συγκυρία και τις αντοχές της κοινωνίας. Γίνεται επιτακτικότερο όταν το κοινωνικό σύνολο πιέζεται και υποφέρει, όταν διαπιστώνει αδιέξοδα. Και συρρικνώνεται στις περιόδους της ευημερίας (συνήθως δανεικής) και της χαλαρότητας.
Εθνική συνεννόηση, εν τέλει, είναι ένα πράγμα. Η σύγκλιση των πολιτικών δυνάμεων στο πεδίο του αντικειμενικώς ωφέλιμου για την πατρίδα και την κοινωνία. Ακόμα κι αυτή, όμως, η σύγκλιση είναι δύσκολη και όχι πάντοτε ευδιάκριτη. Υπάρχουν διαφορετικά πρίσματα για να την δει κανείς και διαφορετικές θεωρίες για να την προσεγγίσει.
Γι αυτό και εθνική συνεννόηση είναι ένα πρώτο βασικό πράγμα. Η ευχέρεια και ευκολία του πολιτικού συστήματος να συνομιλεί κατά περιόδους σε ευπρεπείς τόνους και με καλή διάθεση για λίγα μόνο αλλά πολύ σημαντικά θέματα. Η εξωτερική πολιτική είναι ένα απ΄ αυτά και θα το διαπιστώσουμε ίσως σύντομα όταν ο διεθνής παράγοντας ίσως μας βάλει το μαχαίρι στο λαιμό στην προοπτική διαλόγου με την Τουρκία.
Η υγεία είναι ένα άλλο τέτοιο ζήτημα και η πανδημία υπήρξε εξόχως αποκαλυπτική. Η επανατοποθέτηση (στα λόγια προς το παρόν) εκείνων που είχαν αρνητική θέση για το δημόσιο σύστημα υγείας θα μπορούσε να δημιουργήσει πεδίο μιας πρώτης συμφωνίας. Ανάλογα πράγματα θα μπορούσε να πει κανείς για την παιδεία, πτυχές του κοινωνικού κράτους και για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Όχι όλοι αλλά ένα μέρος του 85% αυτά έχει κατα νου. Για να συμβεί, όμως, κάτι τέτοιο πρέπει να υπάρχει διάθεση από τις πολιτικές δυνάμεις. Τέτοιο πράγμα δεν υφίσταται. Ακόμα κι αν η εκλογική διαδικασία, ή μια νέα μεγάλη περιπέτεια οδηγούσε σε πολιτικές συγκλίσεις, αυτές θα ήταν μάλλον ευκαιριακές και χειραγωγούμενες. Οπότε πάλι δεν θα ήταν εθνική συνεννόηση…