Newsroom Team Άχαρη και η φετινή Πρωταπριλιά, όχι μόνο γιατί είναι η δεύτερη σε καθεστώς εγκλεισμού και φόβου, ούτε επειδή ο καιρός θυμίζει φθινόπωρο, αλλά, κυρίως, διότι ζούμε στην επικράτεια του ψέματος, έτσι ώστε το παραδοσιακό, λόγω της ημέρας, ψεματάκι να μοιάζει με σταγόνα βροχής στη μέση ενός ωκεανού.
του Αντρέα Παναγόπουλου
Δεν έχει υπάρξει στην ιστορία κυβέρνηση, πολιτικός, δικηγόρος ή δημοσιογράφος που να μην έχουν πει ή γράψει ένα ψέμα έχοντας έναν “καλό λόγο”, γιατί η αλήθεια θα ήταν αβάσταχτη, για να μην δημιουργήσει πανικό, διότι έκανε λάθος εκτίμηση και αδυνατεί να το παραδεχτεί, για λόγους προπαγάνδας, για να σπάσει το ηθικό του αντιπάλου, γιατί αυταπατήθηκε, για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, για να υπερασπιστεί τα ανυπεράσπιστα. Αυτά είναι τα λεγόμενα “κατά συνθήκη” ψεύδη.
Συνήθως, σε εποχές παλαιότερες, οι παραπάνω πρωταγωνιστές της δημόσιας σφαίρας, κατέφευγαν στα λεγόμενα “λευκά ψέματα” ή στις “μη ολόκληρες αλήθειες” που μπορεί και να σε σώσουν από ατυχείς στιγμές, από καταστάσεις και ανθρώπους που μπορεί να γίνουν βαρίδια κι απ’ την υποχρέωση να εξηγήσεις όσα αποφεύγεις και δε θέλεις, στη δεδομένη στιγμή που βρίσκεσαι, να ξεκαθαρίσεις τα πράγματα.
Δεν θυμάται κανείς τους παλαιότερους ηγέτες αυτής της χώρας και τα επιτελεία τους να λένε σε τέτοιο βαθμό χοντρά ψέματα και τα φιλικά τους ΜΜΕ να τα αναπαράγουν. Να λένε και να ξελένε, ναι. Να παραπλανούν, ναι. Να συγκαλύπτουν και να μην αποκαλύπτουν, επίσης. Να λένε ανακρίβειες, ναι, πολλοί, αν όχι οι περισσότεροι. Οχι όμως ψέματα τα οποία μάλιστα να αποκαλύπτονται την επόμενη στιγμή και να μην τρέχει τίποτα.
Σήμερα, τα ψέματα εκτοξεύονται και αναπαράγονται καθημερινά με ρυθμό πολυβόλου, σχεδόν για κάθε θέμα, για κάθε πτυχή πολιτικής δράσης κι αυτό έφτασε να θεωρείται κεντρικός πυλώνας της επικοινωνιακής στρατηγικής τόσο για κεντρικά όσο και για επιμέρους θέματα. Κάτι που πρώτη εισήγαγε ως οδηγία για τον τρόπο άσκησης πολιτικής η ομάδα συμβούλων του Ντόναλντ Τραμπ, και κυρίως ο Στιβ Μπάνον και ο Ρότζερ Στόουν. Εκεί το μονοπώλιο ψευδολογίας το είχε ο ίδιος ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ και το τηλεοπτικό κανάλι που τον στήριζε, το Fox. Στην χώρα μας φαίνεται ότι το Manual δεν το χρησιμοποιεί ο ίδιος ο πρωθυπουργός αλλά πλείστοι εκ των συνεργατών του με κάποιους μάλιστα να κάνουν πραγματικό… πρωταθλητισμό.
Τι να πρωτοθυμηθεί και τι να ξεχάσει κανείς από τις καταιγίδες ψεμάτων των τελευταίων μόνο μηνών. Για την υπόθεση της κακοποίησης της οικογένειας Ινδαρέ, την υπόθεση Λιγνάδη, για το “τσιμέντωμα” της Ακρόπολης, για τους “30 που επιτέθηκαν σε αστυνομικούς” στη Νέα Σμύρνη, για την επένδυση του Ελληνικού που “προχωράει” μένοντας ακίνητο, για την “ποδηλατάδα” της Πάρνηθας και το κορονογλέντι της Ικαρίας, για τα push-back στο Αιγαίο που έχουν γίνει κανόνας, για το “πανό του ΣΥΡΙΖΑ” που έγραφε “Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη” ή για το άλλο εναντίον των έργων στο Ελληνικό που υποτίθεται κρατούσε ο Τσίπρας και πιο πρόσφατη την υπόθεση για τη φρουρά γνωστής τηλεπερσόνας. Αυτά είναι ελάχιστα μόνο παραδείγματα από το εκατοντάδες ψέματα που εκτοξεύονται καθημερινά…
Ο αριθμός και η συχνότητα της ψευδολογίας είναι εντυπωσιακά. Οπως εντυπωσιακό είναι ότι ο ρυθμός τους δεν ανακόπτεται παρά τις αλλεπάλληλες διαψεύσεις. Πραγματικά σαν να μην “τρέχει” τίποτα, σαν να μην ειπώθηκαν ποτέ, σαν κανείς απολύτως να μην έχει την παραμικρή ευθύνη. Λες και ο εθισμός στα ψέματα κάποιων προβεβλημένων κυβερνητικών στελεχών να είναι τόσο βαθύς που μοιάζει με εκείνον του αλκοολικού που και όταν ακόμη διαλύεται το συκώτι του αρνείται να κόψει το ποτό.
Κι όμως, θα περίμενε κανείς για ένα κυβερνητικό κόμμα που πορεύτηκε στην εξουσία με προμετωπίδα το πόσο μεγάλος ψεύτης είναι ο πολιτικός του αντίπαλος επειδή δεν κατάφερε να υλοποιήσει όλες τις προεκλογικές του εξαγγελίες και υποσχέσεις, να είναι αμείλικτο σε φαινόμενα ψεύδους. Μόνο και μόνο για να αποδείξει την ηθική του υπεροχή. Φαίνεται όμως ότι κάτι τέτοιο είναι πέρα από την αντίληψη περί ηθικής του επικοινωνιακού επιτελείου που ίσα-ίσα επιδιώκει να γίνει κοινή συνείδηση στους πολίτες το “όλοι ίδιοι είναι” και το “αφού έλεγαν ψέματα οι άλλοι, θα λέμε και εμείς”.
Εκείνο όμως που πραγματικά πληγώνει πολλούς πολίτες, και μάλιστα αυτούς που θεωρούν ότι ανήκουν την περιοχή του κέντρου, -κεντροδεξιούς και κεντροαριστερούς- είναι, όπως σχολίασε ένα φίλος πανεπιστημιακός, το “πόσο ανερυθρίαστα λένε παιδαριώδη ψέματα”. “Σαν να απευθύνονται σε ιθαγενείς ή σε παιδάκια προσχολικής ηλικίας”.
Αυτό όντως ενοχλεί περισσότερο κι από το περιεχόμενο ενός ψέματος: το να σε θεωρούν ηλίθιο!