Μελέκ Ιπέκ: Σύμβολο ελπίδας κατά της κακοποίησης των γυναικών

59 δευτερόλεπτα. Για σχεδόν ένα ολόκληρο λεπτό, μετά την απόφαση για την αποφυλάκισή της, η Μελέκ Ιπέκ κρατά σφιχτά στην αγκαλιά της τα δύο μικρά της κοριτσάκια. Κάθε τόσο χαϊδεύει στο κεφαλάκι με όλη της την τρυφερότητα το μικρότερο. Από τη μία θέλει με την επαφή να κερδίσει πίσω κάθε δευτερόλεπτο που χάθηκε όσο έμενε μακριά τους. Από την άλλη, γιατί δεν μπορεί ακόμη μάλλον να πιστέψει ότι τα κατάφερε. Σε μια χώρα που βγαίνει ανοιχτά ο ίδιος της ο Πρόεδρος να καταπολεμήσει την εφαρμογή των διεθνών συμβάσεων προστασίας για την κακοποίηση των γυναικών, η Μελέκ κατάφερε, χωρίς ποτέ να το περιμένει, να συγκινήσει με την εικόνα της την αχανή Τουρκία και, το κυριότερο, να φέρει μπροστά σε όλο τον κόσμο με κάθε του λεπτομέρεια το πρόσωπο της έμφυλης βίας.

Αυτό το πρόσωπο το είδαμε να καθρεφτίζεται πάνω στο δικό της. Πάνω στις πληγές που έφερε εκείνη τη μέρα που αναγκάστηκε να σκοτώσει τον άντρα και βασανιστή της. Διότι αυτή ήταν η πρώτη εικόνα που είδαμε από εκείνη. Βουτηγμένη στο αίμα. Γεμάτη από χαρακιές. Και πίσω από κάθε χαρακιά βρισκόταν μία ξεχωριστή κάθε φορά εν ψυχρώ απόφαση ενός άντρα να κάνει κακό στο πρόσωπο που θεωρούσε ότι του ανήκει.

Όπως συμβαίνει δηλαδή σε πάρα πολλές οικογένειες ανά τον κόσμο, και βέβαια εδώ στην Ελλάδα. Δεν χρειάζεται να πάμε πολύ πίσω στον χρόνο για να θυμηθούμε την άγρια γυναικοκτόνια στην οποία προχώρησε πρώην σύζυγος στη Μακρινίτσα, σκοτώνοντας επίσης τον αδελφό τού θύματος. Συνεπώς, η υπόθεση της Μελέκ δεν μας επιτρέπει να μιλάμε απλώς για μια εξαίρεση στον κανόνα, αλλά μας δεσμεύει να τονίζουμε ότι πρόκειται για ακόμα μία τραγική επιβεβαίωση της ζώσας αντίληψης ότι η γυναίκα ανήκει ψυχή τε και σώματι στον άντρα.

Η προσπάθεια δε ψυχιατρικοποίησης των υποθέσεων ή ακόμη η κατάταξή τους στις κοινές δολοφονίες επιβεβαιώνουν ακριβώς αυτή την ηγεμονία της πατριαρχικής – ανδροκρατικής κουλτούρας και δεν πετυχαίνουν τίποτα διαφορετικό από την ενίσχυσή της.

Εκτός κι αν θεωρούμε ότι οι 312 επισήμως καταγεγραμμένες -εκτιμάται ότι είναι πολύ περισσότερες- γυναικοκτονίες που προηγήθηκαν στην Τουρκία του περιστατικού που σκοτώθηκε σε αυτοάμυνα ο σύζυγος της Μελέκ φέρουν πίσω τους 312 θύτες με ψυχιατρικά προβλήματα.  Όπου εδώ προκύπτει ακόμα ένας στιγματισμός, καθώς θα ήταν αδιανόητο ο ψυχικά ασθενής να θεωρείται αυτόματα κακοποιητής τής συντρόφου του. Αν ίσχυε αυτό, θα έπρεπε να διαπιστώνουμε το φαινόμενο να συμβαίνει κι από την ανάποδη. Τα θύματα ωστόσο είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα γυναίκες.

Πριν εκπυρσοκροτήσει το όπλο που έσωζε τη ζωή της, η Μελέκ υπέμεινε για 14 και πλέον χρόνια τη σωματική, λεκτική και σεξουαλική κακοποίηση του συζύγου της. Πριν σπεύσει κάποιος… καλοπροαίρετος να θέσει το ρώτημα γιατί δεν έφευγε, η απάντηση είναι απλή. Αν μπορούσε, θα το έκανε. Σε μια κοινωνία όμως όπου η βία αυτή θεωρείται απόλυτα φυσιολογική, η εγκατάλειψη συζυγικής στέγης οδηγεί σε έναν ηθικό, στην καλύτερη περίπτωση, λιθοβολισμό.

«Παλιά, πριν ακόμη γεννηθούν τα παιδιά, είχα προσπαθήσει να αυτοκτονήσω. Ούτε θέλησα ποτέ να τον σκοτώσω, ούτε καν ευχήθηκα για τον θάνατό του. Μέχρι το τέλος έκανα υπομονή […] Ποτέ, ποτέ μου δεν ήθελα να γίνει έτσι. Αλλά θα σκότωνε εμένα και τα παιδιά μου. Ναι, αλήθεια είναι, όταν πήρα τηλέφωνο την αστυνομία και όταν ήρθαν να με συλλάβουν το είπα αυτό. Είπα ‘απόψε, εδώ, δεν θα με δείρει κανείς…’» ανέφερε στην κατάθεσή της. Και μετά από 108 ημέρες κράτησης στις φυλακές, το δικαστήριο της Αττάλειας αποφάσισε την απελευθέρωσή της.

Η Μελέκ, που σημαίνει «άγγελος» στα τουρκικά, θα συνεχίσει να είναι προστάτιδα όχι μόνο των παιδιών της, αλλά κάθε γυναίκας που σταυρώνεται καθημερινά μέσα στο ίδιο της το σπίτι. Για κάθε χέρι που σηκώνεται, μια κραυγή που λέει «φτάνει πια» είναι έτοιμη να το λυγίσει.