ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ «Βρε καλώς τα ναυτάκια τα ζουμπουρλούδικα»- που θα έλεγε και ο Γιώργος Κωνσταντίνου στην εξαιρετική ταινία «Καλώς ήλθε το δολάριο»! Μόλις ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι στηρίζει την πρόταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την κατάργηση της πνευματικής ιδιοκτησίας στα εμβόλια για την Covid-19,άρχισαν να εμφανίζονται σαν τα σαλιγκάρια μετά τη βροχή ,πολλοί όψιμοι υπερασπιστές της ιδέας! Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν να υποστηρίξουν την πρόταση Μπάιντεν, λέγοντας ότι «τάσσεται απολύτως υπέρ της άρσης της πνευματικής ιδιοκτησίας για τα εμβόλια». Ναι, ο ίδιος ο Μακρόν που μόλις τρεις εβδομάδες το είχε απορρίψει λέγοντας ότι «το θέμα δεν είναι αυτό… Είναι η μεταφορά τεχνολογίας, η κινητοποίηση των δυνατοτήτων παραγωγής. Εκεί είναι τα εμπόδια»
του Μιχάλη Ψύλου
Αλλά και η Πρόεδρος της Ευρωπαικής Επιτροπής , Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία μέχρι σήμερα είχε πετάξει την μπάλα στην εξέδρα μιλώντας για «πολυπλοκότητα στην παραγωγή εμβολίων» .Μετά τη δήλωση Μπάιντεν, η επικεφαλής της Κομισιόν έκανε την ανάγκη φιλοτιμία και ανακοίνωσε ότι «η ΕΕ είναι βασικά έτοιμη για συνομιλίες σχετικά με την αναστολή διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για εμβόλια κορώνας.
Σήμερα εμφανίστηκε επίσης υπέρμαχος της γραμμής Μπάιντεν και ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες .Αλλά και διάφοροι ηγέτες ανά τον κόσμο -και στην Ελλάδα- που μέχρι πρόσφατα έλεγαν «σιγά μην ιδιωτικοποιήσουμε την Pfizer»! Για να είμαστε σαφείς: Μέχρι την ώρα που «ο Μπάιντεν πέταξε τον βράχο στην φαρμακευτική λίμνη» ,όπως έγραψε η Liberation, ουσιαστικά μόνο οι κυβερνήσεις της Ινδίας και της Νότιας Αφρικής ζητούσαν να αρθούν οι πατέντες για τα εμβόλια κατά του covid. Ολες οι άλλες χώρες είχαν σιωπήσει ,τρέμοντας την οργή των Big Pharma. Αλλά και σήμερα, οι συνεπείς υπέρμαχοι των φαρμακευτικών κολοσσών δεν έκαναν πίσω. Δώδεκα Ρεπουμπλικάνοι βουλευτές στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν δίστασαν να καλέσουν με επιστολή τους την Αμερικανίδα εκπρόσωπο για θέματα εμπορίου Κάθριν Τάι να ανακαλέσει ,προειδοποιώντας ότι θα υπάρξει «τεράστια οικονομική ζημιά» στις εταιρείες όπως η Pfizer και η Moderna.
Η Ινδία και η Νότια Αφρική είχαν υποβάλει μάλιστα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου στις αρχές Οκτωβρίου του 2020, αίτηση για προσωρινή άρση αυτών των περιορισμών. Χωρίς επιτυχία, παρά την υποστήριξη δεκάδων αναπτυσσόμενων χωρών και μεγάλων ΜΚΟ όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και η Human Rights Watch. Στη συνέχεια έλαβαν την υποστήριξη της Νέας Ζηλανδίας, καθώς και μιας ομάδας 170 βραβευμένων με Νόμπελ και πρώην αρχηγών κρατών, που είχαν στείλει σχετική επιστολή στον Τζο Μπάιντεν στα μέσα Απριλίου, τονίζοντας ότι η αναστολή των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας είναι “ένα ζωτικό και απαραίτητο βήμα για τον τερματισμό της πανδημίας».
Τα πρωτοφανή υπερκέρδη των Big Pharma
Για την ιστορία, η υψηλή ζήτηση για το εμβόλιο του κορονοϊού, βοήθησε την αμερικανική εταιρία Moderna να κερδίσει το πρώτο τρίμηνο του 2021 περίπου 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια, όταν πριν ένα χρόνο απώλειες 124 εκατομμυρίων δολαρίων. Τα έσοδα της εταιρείας αυξήθηκαν από 8 εκατομμύρια δολάρια σε 1,9 δισεκατομμύρια δολάρια, εκ των οποίων τα 1,7 δισεκατομμύρια δολάρια από τα εμβόλια. Κατά την τρέχουσα οικονομική χρήση, η Moderna αναμένει έσοδα 19,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων βάσει των συμφωνιών πώλησης που έχει ήδη συνάψει.
Οσο για την επίσης αμερικανική Pfizer; Οι ετήσιες πωλήσεις της μόνο από το εμβόλιο Covid ,αναμένεται να ξεπεράσουν τα 26 δισεκατομμύρια. Η Pfizer μαζί με την γερμανική BioNTech χρεώνουν ακριβότερα από όλες τις εταιρείες το εμβόλιό τους- γύρω στα 18 ευρώ-και πιέζουν την ΕΕ να αυξήσουν την τιμή έως και τα 80 ευρώ!
Μετά την ανακοίνωση Μπάιντεν βέβαια οι μετοχές των φαρμακευτικών κολοσσών σημείωσαν μεγάλη πτώση . Η Διεθνής Ομοσπονδία Φαρμακευτικής Βιομηχανίας (IFPMA) , που εδρεύει στη Γενεύη, κατέκρινε φυσικά την απόφαση Μπάιντεν ως «απογοητευτική». Οι φαρμακευτικές εταιρείες είναι γενικά αντίθετες στην άρση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για τα εμβόλια κατά των Covid, διότι αυτό θα τους στερούσε, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους, τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν δαπανηρές καινοτομίες.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 όμως, τα αντιρετροϊκά φάρμακα έφεραν επανάσταση στη θεραπεία κατά του ιού του AIDS. Οι θεραπείες είχαν αρχίσει να σώζουν χιλιάδες ζωές. Αλλά η τιμή τους ήταν απρόσιτη για τη συντριπτική πλειονότητα των θετικών στον HIV ατόμων.
Το 2003, μια προσωρινή συμφωνία, που επιβεβαιώθηκε στα τέλη του 2005, επέτρεψε την εισαγωγή εξαίρεσης από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Αυτό επέτρεψε στις φτωχές χώρες που έχουν πληγεί από σοβαρές μολυσματικές ασθένειες να εισάγουν γενόσημα φάρμακα, εάν δεν μπορούσαν να τα κατασκευάσουν οι ίδιες .
Ξεχνούν τη βοήθεια του δημοσίου
Οι φαρμακευτικοί κολοσσοί ξεχνούν βέβαια ότι συνεργάστηκαν επίσης με πανεπιστήμια και έλαβαν δημόσια χρηματοδότηση – η οποία θα μπορούσε να νομιμοποιήσει το κράτος να παρέμβει στα δικαιώματά τους. Οφείλουν μάλιστα κάποια από τα εμβόλιά τους στην έρευνα δημόσιων οργανισμών, πανεπιστημίων και ινστιτούτων. Ειδικότερα , τα εμβόλια που χρησιμοποιούν το messenger RNA όπως το Pfizer-BioNTech και το Moderna. « Αυτά τα εμβόλια χρηματοδοτήθηκαν και ανακαλύφθηκαν από δημόσια έρευνα – δείτε έκθεση του Παγκόσμιου Κέντρου Υγείας στην Ελβετία» λέει ο καθηγητής Βιολογίας Σαμουέλ Αλιζό στην ιστοσελίδα Franceinfo.καλώντας διεθνείς οργανισμούς να ανταποκριθούν στο ερώτημα αυτό.
Οι υπέρμαχοι της άρσης των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας ,αγωνίζονταν μέχρι τώρα να πείσουν τις κυβερνήσεις επίσης ,ότι αν αρθούν οι πατέντες θα ήταν δυνατή τη ανάπτυξη περισσότερων δόσεων σε χαμηλότερες τιμές. «Είναι κοινή λογική , έλεγε τον Μάρτιο ο Ρομπέν Γκιτάρ , εκπρόσωπος της ΜΚΟ Oxfam. Πρέπει να είμαστε σε θέση να παράγουμε αυτά τα εμβόλια μαζικά, πολύ περισσότερο από ό, τι σήμερα, και δεν έχει νόημα να διατηρούν κάποιες εταιρείες τον αποκλειστικό έλεγχο μερικών σημαντικών φαρμακευτικών προϊόντων»
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ήταν επίσης εξ αρχής από τους υποστηρικτές αυτής της ιδέας. «Οι εμπορικοί κανονισμοί προβλέπουν ευελιξία σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μια παγκόσμια πανδημία που έχει κλείσει πολλές εταιρείες και προκάλεσε τόση ζημιά σε επιχειρήσεις – μεγάλες και μικρές – είναι μία από αυτές» είχε τονίσει τον περασμένο Μάρτιο ο πρόεδρος του ΠΟΥ, Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγέσους.
Οι υποστηρικτές αυτής της ιδέας πιστεύουν τελικά ότι είναι προς το συμφέρον ολόκληρου του πλανήτη. Ο Γάλλος οικονομολόγος Λούκας Σανσέλ , καθηγητής στο Paris School of Economics, προειδοποιούσε επίσης ότι ακόμη κι αν εμβολιαζόταν όλη η Ευρώπη, ο κίνδυνος μόλυνσης από μια νέα μετάλλαξη του ιού θα συνεχιστεί. “Άρα, είναι απολύτως απαραίτητο αυτά τα εμβόλια να φτάσουν στο σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού”, επέμεινε ο καθηγητής Σανσέλ .
Φυσικά , η δήλωση Μπάιντεν για να εφαρμοστεί θα χρειαστεί ένα πράγμα πάνω απ ‘όλα: χρόνο. Αυτό συμβαίνει επειδή ο ΠΟΥ βασίζεται στην αρχή της ομοφωνίας – και ιδιαίτερα η φωνή της Ελβετίας ζυγίζει πολύ . Δεν βρίσκεται μόνο ο ΠΟΥ στη Γενεύη. Στην Ελβετία, και παρεμπιπτόντως και στις Ηνωμένες Πολιτείες , υπάρχει μια ισχυρή φαρμακευτική βιομηχανία που θα κάνει τα αδύνατα δυνατά για να ματαιώσει την κίνηση του Τζο Μπάιντεν…