ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ « Η Αμερική γίνεται Σοσιαλδημοκρατική. Η διοίκηση Μπάιντεν επιτυγχάνει αυτό που κάποτε θεωρείτο ιστορικά αδύνατο» γράφει στο αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy ο καθηγητής Τζέιμς Τράουμπ, ανώτερος συνεργάτης στο Κέντρο Διεθνούς Συνεργασίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
«Είναι μπολύ περίεργο αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Αμερική. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται στα πρόθυρα να ξεκινήσουν το πιο ριζοσπαστικό πείραμα κυβερνητικής πολιτικής από το 1930» τονίζει ο καθηγητής Τράουμπ. Μα είναι δυνατόν; Η Μέκκα του καπιταλισμού …Σοσιαλδημοκρατική; «Δεν υπάρχει καμία αντίφαση» εξηγεί ο Τράουμπ. «Τώρα, όπως και τη δεκαετία του 30 , η οικονομική αποτυχία υποχρεώνει τις δημοκρατίες σε όλον τον κόσμο να αποδείξουν, όπως επανέλαβε ο Πρόεδρος Μπάιντεν ενώπιον του Κογκρέσου, ότι μπορούν να προσφέρουν την ασφάλεια και την ευημερία που λαχταρούν οι πολίτες τους. Ακόμη και αν φαντάζει επικίνδυνο να το σκεφτούμε, οι ενδόμυχες ελπίδες μας θα πραγματοποιηθούν» σημειώνει ο Αμερικανός καθηγητής.
Τι είπε απλά ο Αμερικανός Πρόεδρος; Η νέο-φιλελεύθερη οικονομική πολιτική δεν λειτούργησε ποτέ και θα αυξηθεί η φορολόγηση του μεγάλου πλούτου. «Ήρθε η ώρα να αναπτύξουμε την οικονομία από τα κάτω προς τα πάνω. Οι κοινωνικές δαπάνες θα αυξηθούν, αλλά αυτή τη φορά δεν θα τις πληρώσει η μεσαία τάξη, θα τις πληρώσουν οι πιο πλούσιοι». Μια πολιτική που βάζει ταφόπλακα στα διαβόητα «Reaganomics», που σφράγισαν επί 40 χρόνια με την νέο-φιλελεύθερη εμμονή την δυτική οικονομική σκέψη. «Για τον Ροναλντ Ρέηγκαν το κράτος πρόνοιας ήταν το πρόβλημα, για τον Τζό Μπάιντεν είναι η λύση» σημειώνει το Foreign Policy.
Μια νέα εποχή για τις Ηνωμένες Πολιτείες ξεκινά με το «Πρόγραμμα για τις Αμερικανικές οικογένειες» του Μπάιντεν να στοχεύει συγκεκριμένα στην αύξηση του μέγιστου φορολογικού συντελεστή για το πλουσιότερο 1% των νοικοκυριών, αλλά και στη υψηλότερη φορολόγηση του πλουσιότερου 0,3% των Αμερικανών. Έτσι, το ποσοστό αυτό θα διπλασιαστεί σχεδόν για τα κέρδη από τις πωλήσεις μετοχών ή ακινήτων, από 20% σε 39,6%. «Το σχέδιο της διοίκησης Μπάιντεν υπερβαίνει τις καλύτερες προσδοκίες μας», δήλωσε ακόμη και το «Κόκκινο Αστέρι» του Δημοκρατικού κόμματος, η βουλευτίνα της Νέας Υόρκης, Αλεξάντρια Οκάσιο-Κόρτέζ
«Μπαζούκα» αναδιανομής του πλούτου
«Με λίγα λόγια, η πολιτική Μπαίντεν είναι ένα είδος μπαζούκα αναδιανομής του πλούτου , που στοχεύει να αλλάξει την αμερικανική κοινωνική γεωγραφία, να την εξισορροπήσει μετά από δεκαετίες υπερβολικής κυριαρχίας των αγορών που ούτε η κρίση του 2008 μπόρεσε να την περιορίσει» γράφει η ιταλική Corriere della Sera.
Προς το παρόν – ακριβώς με όσα έχουν ήδη εγκριθεί στο Κογκρέσο – κατά τη διάρκεια του 2021 κάθε μεσαία αμερικανική οικογένεια με δύο παιδιά θα λάβει ενίσχυση ύψους 11.000 δολαρίων. Φυσικά ο Μπάιντεν θα πρέπει να αυξήσει τους φόρους : είναι ο άλλος βραχίονας της πολιτικής για να αλλάξει την πορεία της αμερικανικής οικονομίας. Αλλά μόνο οι πιο πλούσιοι θα πληρώσουν: Οσοι έχουν εισοδήματα άνω των 400.000 δολαρίων. Ολοι όσοι είναι κάτω από αυτό το όριο δεν θα πληρώσουν ούτε ένα σεντ επιπλέον . Ο Μπάιντεν αυξάνει επίσης κατά επτά μονάδες στο 28% ,τους εταιρικούς φόρους, τους οποίους ο Τραμπ είχε μειώσει από 35% σε 21%. Βάζει επίσης στο τραπέζι των G20 την καθιέρωση ενός παγκόσμιου ελάχιστου φόρου για μεγάλες εταιρείες ,ώστε να αποτραπεί κατά το δυνατόν η φυγή κεφαλαίων σε φορολογικούς παραδείσους. Πιθανότατα αυτά δεν είναι αρκετό, και ο Μπάιντεν επιδιώκει την καταστολή της φοροδιαφυγής με τον εντοπισμό και την είσπραξη 80 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις αμερικανικές φορολογικές αρχές. «Πρόκειται για ένα τεράστιο φορολογικό πείραμα που παρακολουθεί ολόκληρος ο κόσμος”, γράφουν οι Financial Times.
Όπως λέει η Αμερικανίδα ιστορικός και καθηγήτρια του Χάρβαρντ, Τζιλ Λεπόρ, «έχουν περάσει 40 χρόνια από τότε που οι Αμερικανοί εξέλεξαν στον Λευκό Οίκο τον Ρέηγκαν ,ο οποίος υποσχέθηκε να βάλει τέλος στο μεγάλο κράτος ,όπως το γνωρίζαμε. Σήμερα, οι πολίτες έχουν αρχίσει να βλέπουν τι σημαίνει στη ζωή τους μικρότερο κράτος» . Και το γεγονός αυτό υποχρέωσε τον Τζο Μπάιντεν ,από οπαδό του «Τρίτου δρόμου» και θεματοφύλακα της νεοφιλελεύθερης τάξης, να εξελιχθεί σε …σοσιαλδημοκράτη.
Ο ρόλος του Μπέρνι Σάντερς στη μάχη των ιδεών
Το περίεργο είναι ότι η υποψηφιότητα Μπάιντεν για την Αμερικανική προεδρία , είχε χαρακτηριστεί από πολλούς Δημοκρατικούς ως ανάχωμα ενάντια στις υπερβολικά ριζοσπαστικές ιδέες του δηλωμένου «σοσιαλιστή» γερουσιαστή του Βερμόντ, Μπέρνι Σάντερς. Όπως φαίνεται όμως ο Μπάιντεν διέψευσε αυτές τις εικασίες, βοηθούντος φυσικά και του 80χρονου Σάντερς, όπως τονίζει η γερμανική Frankfurter Allgemeine Zeitung. «Ο Σάντερς μπορεί να έχασε δύο φορές το χρίσμα των Δημοκρατικών για την αμερικανική προεδρία ,αλλά έχει κερδίσει τη «μάχη των ιδεών»» σημειώνει η έντυπη «ναυαρχίδα» της Γερμανικής οικονομικής ελίτ. Ο ίδιος ο Σάντερς εμφανίστηκε να χειροκροτεί θερμά την ομιλία Μπάιντεν στο Κογκρέσο και μιλώντας στη συνέχεια στην εκπομπή «Meet the Press» του NBC, με σεμνότητα, παρατήρησε: « Ο πρόεδρος ανταποκρίθηκε στο αίτημα εκατομμυρίων Αμερικανών. Δεδομένου ότι δεν υπήρχε πλέον κοινωνική δικαιοσύνη για μεγάλο χρονικό διάστημα, ήταν καιρός το κράτος να φροντίσει ξανά τις ανησυχίες των εργαζομένων και της μεσαίας τάξης – και όχι το κορυφαίο 1% των πλουσίων που είναι οι σημαντικοί οικονομικοί σπόνσορες των πολιτικών. Η πανδημία έχει επιδεινώσει την κοινωνική ανισότητα και ο Πρόεδρος κατέστησε σαφές ότι θέλει τώρα να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα», τόνισε ο Μπέρνι Σαντερς. Φυσικά ένα μελλοντικό Ρεπουμπλικανικό Κογκρέσο και ένας Ρεπουμπλικανός πρόεδρος, θα μπορούσαν να αναιρέσουν και να ακυρώσουν την πολιτική Μπάιντεν . Οι Ηνωμένες Πολιτείες απέχουν πολύ από το είδος της κοινωνικής συναίνεσης που επέτρεψε στους Ευρωπαίους να σφυρηλατήσουν ένα κράτος πρόνοιας τα χρόνια μετά τον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά τα καθολικά κοινωνικά οφέλη αποδεικνύονται αρκετά ισχυρά .Ο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ δεν έκανε καμία προσπάθεια να ανατρέψει την Κοινωνική Ασφάλιση του Ρούζβελτ. Ακόμη και ο Ρόναλντ Ρέηγκαν κράτησε κάτι από το πρόγραμμα περίθαλψης Medicare..
Η πολιτική Μπάιντεν θύμησε στους Ευρωπαίους τον Γάλλο σοσιαλιστή πρόεδρο Φρανσουά Μιτεράν ,ο οποίος όταν εξελέγη το 1981 καθιέρωσε επίσης υψηλούς φόρους για τις μεγάλες περιουσίες . «Αν ζούσε ο Μιτεράν θα ήταν με τον Μπάιντεν και όχι με τον Μακρόν» δήλωσε στο RTL , ο επικεφαλής του Γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, Ολιβιέ Φορ.
Οι «πρόεδροι των πλουσίων»
Πως είναι δυνατόν άλλωστε οι νοσταλγοί του Μιτεράν να είναι με τον Εμμανουέλ Μακρόν , όταν ο σημερινός Πρόεδρος της Γαλλίας έχει το παρατσούκλι «ο Πρόεδρος των Πλουσίων»; Ο Μακρόν ,αλλά και αρκετοί Ευρωπαίοι πολιτικοί ηγέτες που ακολουθούν το παράδειγμά του, θυμίζουν ι περισσότερο τον Ρέηγκαν στην οικονομική και κοινωνική του πολιτική. Εφαρμόζοντας το νεοφιλελεύθερο δόγμα: «χαμηλότερες κοινωνικές δαπάνες και κυρίως μικρότερους φόρους για τους πλούσιους». Κάνουν λόγο συνεχώς για περικοπές των φόρων ,αλλά αυτό στην πράξη σημαίνει μειώσεις μόνο για τους πολύ πλούσιους και την μεγάλη ακίνητη περιουσία. «Σήμερα όμως μια ολόκληρη παγκόσμια τάξη αμφισβητεί τη νεοφιλελεύθερη σκέψη που κυριάρχησε τα τελευταία σαράντα χρόνια
,λέει η Λουκρητία Ρέιχλιν, καθηγήτρια Οικονομικών στο London Business School. «Ο νέο-φιλελευθερισμός είναι νεκρός ή πεθαίνει παντού. Βρισκόμαστε τώρα σε έναν κόσμο όπου σχεδόν όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε δεν μπορούν να λυθούν με τις νέο-φιλελεύθερες δοξασίες: για παράδειγμα, το κλίμα .Το κόστος της κλιματικής αλλαγής για την ανθρωπότητα δεν έχει τιμή, και η υγεία είναι το ίδιο πράγμα. Χρειαζόμαστε δημόσια παρέμβαση: ανακαλύπτουμε εκ νέου ότι η κοινωνία πρέπει να οργανωθεί γύρω από νέες αξίες», σημειώνει η Λουκρητία Ρέιχλιν.
Η στιγμή της αλήθειας για την ΕΕ
Και η Ευρώπη; «Πρέπει να αποφασίσει τι θέλει να κάνει όταν… μεγαλώσει», λέει η καθηγήτρια Ρέιχλιν: «Να επιλέξει μια πορεία ανάπτυξης και τόνωσης ή την δημοσιονομική εξυγίανση. Τα χρήματα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης είναι λίγα σε σύγκριση με αυτά που δίνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ευρώπη ασχολείται όμως με τους δαίμονες της και είναι απαραίτητο να δούμε -όταν αρχίσει να μιλάει,- τι πρέπει να γίνει γενικά και όχι μόνο για να διατηρήσει τη συναίνεση στην οποία βασίζεται η Συνθήκη του Μάαστριχτ. Είναι η στιγμή της αλήθειας για την Ευρωπαϊκή Ενωση»,προειδοποιεί η καθηγήτρια στο London Business School.
Ας το πάρουν λοιπόν, χαμπάρι οι νέο-φιλελεύθεροι πολιτικοί στην Ευρώπη και την Ελλάδα ,φυσικά: «Ο κόσμος του Ρέηγκαν και της Θάτσερ έχει τελειώσει» γράφει η κεντροδεξιά Corriere della Sera και καλεί τους νέο-φιλελεύθερους νοσταλγούς τους, «να κάτσουν στη σοφίτα τους
Πρώτη δημοσίευση: δημοκρατία