Newsroom Team «Με χτυπούσαν και με βίαζαν επειδή είμαι τρανς. Οταν είσαι τρανς, όλοι νομίζουν ότι μπορούν να σε κάνουν ό,τι θέλουν. Υπήρχαν μέρες που κοιμόμουν με εφτά άντρες μαζί. Αν αρνιόμουν να το κάνω, θα με χτυπούσαν. Μου είχαν πει ότι τώρα εδώ που είμαστε δεν τους είναι τίποτα να με σκοτώσουν και να με πετάξουν κάπου που κανείς δεν θα με έβρισκε. Δεν θα μπορούσα να μείνω σε εκείνη τη χώρα».
Πρόκειται για μια διάσταση του προσφυγικού που παραγκωνίζεται: εκείνοι που με τον κίνδυνο απειλής για τη ζωή ή τη σωματική τους ακεραιότητα, υπό τον φόβο βασανιστηρίων, βιασμών και διώξεων, μόνο και μόνο για τη ΛΟΑΤΚΙ ταυτότητά τους, αναγκάζονται να ξεκινήσουν το μακρύ ταξίδι για την Ευρώπη είναι διπλά στιγματισμένοι και αόρατοι.
Σε αυτές τις αθέατες ιστορίες ρίχνει φως έρευνα του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών, μέρος της οποίας παρουσιάστηκε τη Δευτέρα σε διαδικτυακό πάνελ από την πρόεδρο του ΣΥΔ, Μαρίνα Γαλανού. Είναι η πρώτη έρευνα που διενεργείται για τους ΛΟΑΤΚΙ ανθρώπους οι οποίοι ζητούν διεθνή προστασία στην Ελλάδα. Περιλαμβάνει ανώνυμες συνεντεύξεις με 17 πρόσφυγες και 5 επαγγελματίες (από τον τομέα της υγείας, της υπηρεσίας ασύλου, έναν εργαζόμενο της Υπατης Αρμοστείας και έναν νομικό). Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος της «Εφ.Συν.» Δημήτρης Αγγελίδης.
Ο εκτοπισμός λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου είναι μόνο ένα στη μακρά λίστα των προβλημάτων με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι οι ΛΟΑΤΚΙ πρόσφυγες: διώξεις, νομικά κενά και η κακοποίηση τόσο κατά το διάστημα παραμονής τους στη Τουρκία όσο και στην Ελλάδα, η ανασφάλεια κατά τη διερμηνεία, διακρίσεις κατά την πρόσβαση στην εργασία ή στις δημόσιες υπηρεσίες, η ντροπή, ο στιγματισμός αλλά και η στεγαστική επισφάλεια συγκαταλέγονται στα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν. «Πρόκειται για μια ομάδα πολλαπλά στιγματισμένη, που αν και αποτελεί το 4,3% του προσφυγικού πληθυσμού αντιμετωπίζει ιδιαίτερα προβλήματα και ανάγκες» σχολίασε η Μαρίνα Γαλανού.
«Οι καταγραφές για την ομάδα αυτή δεν ξεπερνούν το 8% του συνόλου των καταγραφών περιστατικών ρατσιστικής βίας από το 2014, οπότε το Δίκτυο κατέγραψε το πρώτο περιστατικό κατά ΛΟΑΤΚΙ αλλοδαπού, μέχρι το 2020» εξήγησε η βοηθός συντονίστρια του RVRN, Γαρυφαλλιά Αναστασοπούλου.
Ο Βασίλης Σωτηρόπουλος, δικηγόρος και νομικός σύμβουλος του ΣΥΔ, αναφέρθηκε στο δαιδαλώδες νομικό πλαίσιο που καλύπτει διάτρητα τους ΛΟΑΤΚΙ πρόσφυγες, τα κενά στο Διεθνές Δίκαιο αλλά και την ανάγκη για την εξωδικαστική αναγνώριση ταυτότητας φύλου: «Ενώ υπάρχουν ορισμένα διεθνή κείμενα που προβλέπουν το άσυλο, υπάρχουν σοβαρές διακυμάνσεις στο πώς ο Ελληνας νομοθέτης διαχειρίζεται στην πράξη τις διαδικασίες και πως οργανώνει το εθνικό σύστημα αναγνώρισης του ατόμου ως πρόσφυγα. Ειδικά για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα δεν έχουμε διεθνές συμβατικό κείμενο, εκτός από αρχές της Γιοτζακάρτα που προέρχεται από ΜΚΟ και δεν είναι δεσμευτικό για τα κράτη».
Οι κόκκινες γραμμές στις συνεντεύξεις είναι άλλη μια πονεμένη ιστορία κατά τη διαδικασία χορήγησης της αίτησης ασύλου. «Εχουμε περιπτώσεις στις οποίες οι ερωτήσεις γίνονται πολύ διεισδυτικές» σχολίασε. «Εφτασαν άτομα να σκέφτονται ότι για να αποδείξουν τη ΛΟΑΤΚΙ ταυτότητά τους θα πρέπει να προσκομίσουν βίντεο με τις προσωπικές τους στιγμές. Δεν γίνεται ως κρατική εξουσία να φτάνεις σε αυτό το σημείο χωρίς να παραβιάσεις το ανθρώπινο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής».
«Οι άνθρωποι αυτοί βιώνουν μια συνέχιση της τραυματικής εμπειρίας από την οποία θέλησαν να ξεφύγουν μέσα στο ίδιο το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης. Οι χειριστές ασύλου πρέπει να είναι με τις κεραίες τεντωμένες» σημείωσε η Δάφνη Καπετανάκη, βοηθός υπεύθυνη Προστασίας της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ. Ειδική αναφορά έκανε στις περιπτώσεις που ΛΟΑΤΚΙ αιτούντες άσυλο προέρχονται από κράτη τα οποία διατηρούν τον χαρακτηρισμό τους ως Ασφαλείς Χώρες Καταγωγής: «Βασική αρχή πρέπει να είναι η δυνατότητα εξατομικευμένης εξέτασης και σε αυτές τις περιπτώσεις να υπάρχουν σαφείς εξαιρέσεις για συγκεκριμένα προφίλ, συμπεριλαμβανομένων και των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, και να δίνεται η δυνατότητα στο άτομο να ανατρέψει ότι ήταν ασφαλές στη χώρα τους».
Η ολοκληρωμένη έρευνα του ΣΥΔ με θέμα τη ΛΟΑΤΚΙ διάσταση του προσφυγικού θα δημοσιευτεί σε ειδική έκδοση στα ελληνικά και τα αγγλικά.
Αποτελεί μέρος έργου υπό τον τίτλο: «LGBTI+ Refugess in Greece – The EU-Turkey deal and beyond» υπό τη χρηματοδότηση του Open Society Foundations. Στο πλαίσιο του έργου εκδόθηκε και τρίπτυχος οδηγός προς τους ΛΟΑΤΚΙ πρόσφυγες σε ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, αραβικά, φαρσί, ούρντου και παστούν. O ψηφιακός οδηγός είναι διαθέσιμος εδώ.
Πηγή: EΦΣΥΝ