Newsroom Team Εδώ και πολλούς μήνες έχουν εξαπολυθεί “πογκρόμ” λογοκρισίας επώνυμων και ανώνυμων χρηστών της πλατφόρμας Κοινωνικής Δικτύωσης Facebook στην Ελλάδα. Ανάμεσα στα θύματα γνωστοί δημοσιογράφοι, φωτορεπόρτερ, σκηνοθέτες, εκδοτικοί οίκοι και πλήθος απλών πολιτών. Κανείς όμως δεν αναλαμβάνει την ευθύνη για όλα αυτά ακόμη κι όταν εγκαλούνται από θεσμικά όργανα, όπως η ΕΣΗΕΑ ή ακόμη και βουλευτές. Οπως επίσης, κανείς δεν ανέλαβε την ευθύνη και δεν έδωσε εξηγήσεις για τη μεγάλη διαρροή ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων σε δεκάδες χώρες, ανάμεσά τους και στην Ελλάδα.
Πριν δύο μήνες, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Χριστόφορος Βερναρδάκης είχε επισημάνει το κρίσιμο ζήτημα της διαρροής ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων μέσα από την πλατφόρμα Κοινωνικής Δικτύωσης του Facebook. Με προσωπική του επιστολή προς τον πρόεδρο της Βουλής, Κ.Τασούλα είχε καταθέσει στις 9 Απριλίου πρόταση για τη συγκρότηση μιας διακομματικής επιτροπής στη Βουλή καθώς και πρόσκληση υπευθύνων εκπροσώπων της ηλεκτρονικής πλατφόρμας σε ακρόαση. Δεν έλαβε ποτέ απάντηση από τον πρόεδρο της Βουλής…
Γνωρίζοντας ότι ο έλεγχος της λειτουργίας των εταιρειών που διαχειρίζονται περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι καίριο ζήτημα ο κος Βερναρδάκης έστειλε νέα επιστολή, την 24η Μαΐου, αυτή τη φορά στην αρμόδια εταιρεία Teleperformance με την οποία της ζητά να τοποθετηθεί για όσες κατηγορίες λογοκρισίας της καταλογίζονται.
Στην επιστολή του αναφέρει χαρακτηριστικά: «τον τελευταίο καιρό παρατηρούνται πολλά περιστατικά αφαίρεσης περιεχομένου (content) και επιβολής κυρώσεων σε ιδιώτες χρήστες για την έκφραση της προσωπικής τους γνώμης (περιορισμοί ενεργειών και αλληλεπίδρασης κατά τη χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας). Η αφορμή που πυροδότησε αυτή την αντικανονική πρακτική αφορά δημοσιεύσεις σχετικά με την αντιμετώπιση των δικαιωμάτων του κρατούμενου – απεργού πείνας Δημήτρη Κουφοντίνα εκ μέρους της Κυβέρνησης. Εκτοτε όμως η πρακτική αυτή έχει γενικευθεί, με αποτέλεσμα πλήθος σχολίων, αναρτήσεων, δημοσιευμάτων που είναι κριτικά ή και επικριτικά προς την σημερινή Κυβέρνηση να αντιμετωπίζονται με λογοκρισία, αφαίρεση περιεχομένου και τιμωρία των χρηστών. Ειρήσθω εν παρόδω, με τη σημερινή Κυβέρνηση εμφανίζεστε να έχετε επαγγελματική συνεργασία καθώς χειρίζεστε το τηλεφωνικό κέντρο του ΕΟΔΥ για τη διαχείριση κρουσμάτων COVID-19, ο νομικός τύπος της οποίας δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί, γεγονός το οποίο καθόσον σας αφορά, δεν συνάδει με τις πολιτικές εταιρικής ευθύνης, υπευθυνότητας και διαφάνειας».
Και συνεχίζει λέγοντας «ο έλεγχος που ασκήθηκε στις αναρτήσεις ήταν τόσο πυκνός και εντατικός ώστε να λογοκριθούν μέχρι και αναρτήσεις χωρίς ρητή αναφορά του ονόματος ή αναρτήσεις αμιγώς νομικού περιεχομένου σχετικά με το εφαρμοστέο νομοθετικό πλαίσιο – με τρόπο ανεπίτρεπτο και σε σαφή αντίθεση με το πλαίσιο που θέτουν οι Όροι Χρήσης της κοινότητας του Facebook».
Στην επιστολή του, ο κος Βερναρδάκης επισημαίνει ακόμη ότι: «Το κύμα των καταγγελιών που κατέκλυσαν τα ΜΜΕ και διάφορα θεσμικά όργανα είχε ως αποτέλεσμα την από 3 Μαρτίου 2021 (ανώνυμη ως προς τους συντάκτες της) ανακοίνωση του Facebook, με την οποία αναγνωρίζονται λάθη και ελλείμματα στον έλεγχο περιεχομένου. Παράλληλα όμως δηλώνεται ότι “επιτρέπουμε στους χρήστες μας να συζητούν ουδέτερα για αυτά τα άτομα και να δημοσιεύουν ειδήσεις σχετικές με τις ενέργειές τους”. Ως εκ τούτου αναζωπυρώθηκε η συζήτηση περί λογοκρισίας, καθώς φαίνεται να μη γίνεται σεβαστό αφενός μεν ότι η ηλεκτρονική πλατφόρμα αποτελεί μέσο κοινωνικοποίησης και όχι αμιγούς διάδοσης ειδήσεων αφετέρου δε ότι η έκφραση γνώμης αποτελεί βασική πτυχή εκδίπλωσης της ανθρώπινης προσωπικότητας, η ελεύθερη ανάπτυξη της οποίας προστατεύεται συνταγματικά. Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές, ότι τίθενται μετ’ επιτάσεως ζητήματα δημοκρατίας και διαφάνειας που συνδέονται με την άσκηση ακραίου ελέγχου εκ μέρους της εταιρίας σας στο περιεχόμενο που αναρτά στο Facebook».
Και τέλος ζητάει ευθέως τις εξής διευκρινίσεις:
1. Που χαράσσεται το όριο στη χρήση του Facebook ως ανοιχτού πεδίου πολιτικής συζήτησης; Με ποιο κριτήριο κατηγοριοποιούνται τα πολιτικά γεγονότα, ώστε η αναφορά σε κάποια από αυτά να κρίνεται ως ακατάλληλη, ανάρμοστη η παραπλανητική;
2. Από πού αντλούν έρεισμα οι αποφάσεις για τον έλεγχο περιεχομένου ιδιωτών χρηστών και τη μαζική επιβολή απαγορεύσεων σε προσωπικές αναρτήσεις που δεν αποτελούν διαφημιστικό περιεχόμενο;
3. Βάσει ποίου πρωτοκόλλου ενεργούν και τι μέτρα λαμβάνουν οι διαχειριστές περιεχομένου, ώστε να μην καταστρατηγείται το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα των χρηστών στην ελευθερία της έκφρασης;
4. Πως εγγυάται η εταιρία «Teleperformance» ως διαχειριστής περιεχομένου του Facebook την υλοποίηση της αποστολής του μέσου κοινωνικής δικτύωσης για τη συγκρότηση κοινωνιών με δικαίωμα ελεύθερου λόγου στα μέλη του;
Αναμένουμε τις εξελίξεις και θα ενημερώσουμε για τυχόν απαντήσεις, ώστε να ενισχύσουμε τον δημόσιο δημοκρατικό διάλογο”.
Η απάντηση της εταιρείας «Teleperformance» στον Χρ. Βερναρδάκη, ήλθε χτες, Δευτέρα 8 Ιουνίου, χωρίς να είναι ιδιαίτερα διαφωτιστική. Αναφέρει συγκεκριμένα:
Σχολιάζοντας την απάντηση της εταιρείας στην επιστολή του, ο Χρ. Βερναρδάκης αναφέρει:
“Η εταιρεία Teleperformance Hellas απάντησε στην επιστολή μου σχετικά με τον έλεγχο περιεχομένου και τη λογοκρισία σε αναρτήσεις του facebook. Μεταξύ άλλων η εταιρεία ισχυρίζεται ότι “συνεργάζεται με το facebook αποκλειστικά για τη διασφάλιση της τήρησης των πολιτικών του σχετικά με τις διαφημίσεις επιχειρήσεων που ενδιαφέρονται να προβληθούν στο facebook”.
Η απάντηση της εταιρείας ανοίγει ένα νέο κύκλο ερωτημάτων που θα μας απασχολήσουν τις επόμενες ημέρες. Αλλά ένα ερώτημα επί του παρόντος είναι κρίσιμο: Το κατέβασμα της επίσημης σελίδας των εκδόσεων KΨΜ για ένα μήνα, όπου διαφήμιζαν τα βιβλία τους, είναι έργο της Teleperformance ή όχι;“.
Να θυμίσουμε ότι το Facebook είχε προχωρήσει στα μέσα Απριλίου, σε 90ήμερο αποκλεισμό της σελίδας των Εκδόσεων ΚΨΜ με αφορμή της ανάρτηση ενός αντιφασιστικού βιβλίου. (Ολόκληρη η καταγγελία των εκδόσεων στο τέλος του άρθρου)
Είχαν προηγηθεί “πογκρόμ” αποκλεισμών σελίδων και προφίλ χρηστών. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Έλενας Ακρίτα η οποία “τιμωρήθηκε” με αποκλεισμό 30 ημερών στις 29 Μαρτίου.
Σύμφωνα με το Facebook, η γνωστή αρθρογράφος έπρεπε να μείνει αποκλεισμένη για ένα μήνα επειδή πέντε δημοσιεύσεις της «δεν ακολουθούσαν τους όρους της κοινότητας».
Το Facebook ανέφερε σε ειδοποίησή του ότι πρόκειται για σχόλια και δημοσιεύσεις που έγιναν από τον Απρίλιο του 2020 έως και σήμερα, 29 Μαρτίου 2021.
Ο αποκλεισμός της Έλενας Ακρίτα στο Facebook ενώ πρόκειται μάλιστα για verified account, εκτός από προβληματικός, απαιτεί και απαντήσεις, καθώς τα περιστατικά λογοκρισίας στην δημοφιλέστερη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης πληθαίνουν τρομακτικά για να θεωρούνται πια μεμονωμένα. Και δεν ήταν!
Ούτε μία, ούτε δύο: τρεις φορές μέσα σε δύο εβδομάδες, η παραγωγός του 105,5 Στο Κόκκινο Ευγενία Λουπάκη γίνεται στόχος «φίμωσης» από το Facebook, για την κριτική που ασκεί -αυτή την φορά, επειδή υπογράμμισε την επί δύο ημέρες σιωπή της Ντόρας Μπακογιάννη για την εμπλοκή οχήματος και προσωπικού της ασφάλειάς της σε θανατηφόρο τροχαίο.
Μαζικές “τιμωρίες” για όσους ανέφεραν το όνομα “Κουφοντίνας”
Το θέμα της λογοκρισίας από το Facebook, αν και προϋπήρχε, κορυφώθηκε στο διάστημα που έκανε απεργία πείνας ο ισοβίτης Δημήτρης Κουφοντίνας, όταν η πλατφόρμα “έκοβε” οποιαδήποτε ανάρτηση περιλάμβανε το όνομά του.
Με το θέμα είχαν ασχοληθεί οι Reporters United από το αρχή του χρόνου έχοντας μάλιστα στείλει σχετική επιστολή στο Facebook μετά τα επανειλημμένα περιστατικά περιορισμών λογαριασμών δημοσιογράφων, φωτογράφων και ΜΜΕ. (Ανάλογες ερωτήσεις είχε στείλει η εφημερίδα Αυγή σύμφωνα με δημοσίευμά της στις 26.2)
Αντί απάντησης από το Facebook, επικοινώνησε με τους Reporters United η Hill+Knowlton, εταιρεία δημοσίων σχέσεων που έχει αναλάβει την εκπροσώπηση του Facebook στην Ελλάδα, προωθώντας την επίσημη τοποθέτηση του Facebook προς τους εκπροσώπους του Τύπου.
Πάντως, μέχρι αυτή τη στιγμή το Facebook δεν έχει απαντήσει στα ερωτήματα του Reporters United για ενδεχόμενη εμπλοκή της εταιρείας Teleperformance και της ελληνικής κυβέρνησης. Η εκπρόσωπος της Hill+Knowlton επιφυλάχθηκε να διερευνήσει περαιτέρω το θέμα.
Οι ερωτήσεις των Reporters United
Έχουν γίνει πολλαπλές αναφορές από μέσα ενημέρωσης, δημοσιογράφους και φωτοδημοσιογράφους πως το Facebook και το Instagram επέβαλαν κυρώσεις στους λογαριασμούς τους και αφαίρεσαν περιεχόμενο λόγω αναρτήσεών τους που αφορούσαν την απεργία πείνας του καταδικασμένου για τρομοκρατία Δημήτρη Κουφοντίνα. Στο θέμα αναφέρθηκε με ρεπορτάζ του και το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Θα θέλαμε να σας απευθύνουμε τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Δεδομένου ότι η απεργία πείνας του κ. Κουφοντίνα αποτελεί ζήτημα το οποίο αποτελεί αντικείμενο ρεπορτάζ από τα μεγαλύτερα μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα, πώς δικαιολογούνται οι περιορισμοί και οι αφαιρέσεις περιεχομένου;
- Ποια ήταν τα κριτήρια γι’ αυτή την απαγόρευση;
- Αυτό το φιλτράρισμα σχετίζεται με τον τρόπο που το Facebook μετράει την αξιοπιστία των ειδησεογραφικών πηγών στην Ελλάδα;
- Ο έλεγχος του περιεχομένου (content moderation) γίνεται από ένα αυτοματοποιημένο σύστημα ή από ανθρώπους (moderators);
- Έχουν υπάρξει αναφορές στον ελληνικό Τύπο σύμφωνα με τις οποίες ο έλεγχος του περιεχομένου του Facebook στην Ελλάδα γίνεται από την εταιρεία Teleperformance. Αν αυτό είναι ακριβές, πώς ακριβώς εμπλέκεται η Teleperformance σε αυτή τη διαδικασία;
- Η ελληνική κυβέρνηση έχει έρθει σε επαφή με το Facebook σχετικά με αυτό το ζήτημα, έχει κάνει αναφορά περιεχομένου ως ακατάλληλου ή προσβλητικού στο Facebook ή έχει ζητήσει από το Facebook την αφαίρεση αυτού του περιεχομένου από την πλατφόρμα;
H δήλωση του Facebook (3 Μαρτίου)
«Οι τρομοκράτες, οι βίαιες εξτρεμιστικές ομάδες και οι οργανώσεις μίσους δεν έχουν θέση στο Facebook και το Instagram. Σύμφωνα με την πολιτική μας για τα Επικίνδυνα Άτομα και Οργανώσεις, απαγορεύουμε σε μέλη τρομοκρατικών οργανώσεων, όπως ο κ. Κουφοντίνας, να χρησιμοποιούν τις πλατφόρμες μας, καθώς επίσης, αποκλείουμε δημοσιεύσεις που επιδοκιμάζουν ή υποστηρίζουν αυτά τα άτομα και τις ενέργειές τους κάθε φορά που λαμβάνουμε σχετική γνώση. Ωστόσο, επιτρέπουμε στους χρήστες μας να συζητούν ουδέτερα για αυτά τα άτομα και να δημοσιεύουν ειδήσεις σχετικές με τις ενέργειές τους.
Παρόλο που σημειώνεται μεγάλη πρόοδος στα συστήματά μας, αυτά δεν παύουν να μην είναι τέλεια, με αποτέλεσμα κατά περιπτώσεις να γίνονται λάθη, όπως συνέβη στην προκειμένη. Το περιεχόμενο που αφαιρέθηκε κατά λάθος επαναφέρθηκε, όταν αυτό διαπιστώθηκε».
Εκπρόσωπος της εταιρείας Facebook
Ποιές είναι οι εταιρείες που συνεργάζονται με το Facebook
Την επικοινωνιακή διαχείριση της λογοκρισίας με αφορμή τον Κουφοντίνα δεν ανέλαβε το Facebook αλλά το ελληνικό τμήμα της εταιρίας Hill & Knowlton, το οποίο απαντούσε για λογαριασμό του σε ερωτήσεις μέσων ενημέρωσης, όπως οι Reporters United, η Αυγή ή το Documento.
Αρνήθηκε, δε, αίτημα της ΕΣΗΕΑ για συνάντηση σχετικά με το θέμα. Ιδού η απάντηση που έλαβε:
«Σας ευχαριστούμε πολύ για το ενδιαφέρον σας σχετικά με τον πελάτη μας, Facebook, και το αίτημα της ΕΣΗΕΑ για video conference meeting με εκπρόσωπό του. Σε συνέχεια του σχετικού email σας, θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι το Facebook από την πλευρά του, στις 3 Μαρτίου 2021 προχώρησε σε μια επίσημη δήλωση, καθώς και κοινοποίησε περαιτέρω πληροφορίες αναφορικά με την πολιτική και τις διαδικασίες του. Σε περίπτωση που επιθυμείτε, μπορούμε να σας τα αποστείλουμε εκ νέου. Ανατρέχοντας στα παραπάνω θα βρείτε απαντήσεις στα θέματα του αιτήματος που μας κοινοποιήσατε. Με δεδομένα τα παραπάνω, θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι στην παρούσα φάση το Facebook δε σκοπεύει να προβεί σε νέες δηλώσεις σχετικά με το εν λόγω θέμα».
Τι μέρος του λόγου είναι η Hill & Knowlton;
Η Hill & Knowlton, όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ του το Info-War είναι μια από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές εταιρίες επικοινωνίας, με κεντρικά γραφεία στη Ν. Υόρκη και παραρτήματα σε όλον τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας
Τι κάνει η Hill & Knowlton;
Παραθέτουμε ορισμένα από τα επιτεύγματα της:
• 1954: Εκστρατεία “The Frank Statement to Cigarette Smokers”. Για λογαριασμό του καρτέλ καπνοβιομηχάνων προσπάθησε και πέτυχε να δημιουργήσει αμφιβολίες σχετικά με τις έρευνες που συνέδεαν τον καπνό με τον καρκίνο του πνεύμονα.
• 1980: Επικοινωνιακή διαχείριση για μεγαλοεταιρεία παρασκευής οικοδομικών υλικών. Προσλαμβάνεται από την εταιρεία U.S. Gypsum Company που αντιμετώπιζε αγωγές και διαμαρτυρίες σχετικά με την ύπαρξη αμίαντου σε σχολεία.
• 1986: Πάντα χρειάζεται μια καλή επικοινωνιακή διαχείριση ένας καλός δικτάτορας. Προσλαμβάνεται από τον δικτάτορα της Ουγκάντας με σκοπό να του ξεπλύνει την εικόνα. Όσο ο Museveni έκλεινε δημοσιογράφους και γενικά αντιφρονούντες στα μπουντρούμια και πρότεινε εκτελέσεις ομοφυλοφίλων, η Hill & Knowlton “έβλεπε” πρόοδο στον τομέα ανθρώπινων δικαιωμάτων. Side note, μαντέψτε ποίος είναι ακόμα στο πιλοτήριο της χώρας…
• 1990: Είναι πολλά τα πετρέλαια …Άρη. Ενορχηστρώνει μια πληρωμένη από το Κουβέιτ καμπάνια για λογαριασμό της οργάνωσης βιτρίνας ‘Citizens for a free Kuwait’ με σκοπό να νομιμοποιήσει στα μάτια των Αμερικανών πολιτών τον πόλεμο της Αμερικής στον κόλπο του Μεξικού. Η εικόνα μιας 15χρονης κουβεϊτιανής, της Nayirah, να δηλώνει πως ιρακινοί στρατιώτες έβγαζαν τα βρέφη από τις θερμοκοιτίδες προκάλεσε δικαιολογημένη οργή. Αργότερα αποδείχθηκε πως η κοπέλα ήταν η κόρη του κουβεϊτιανού πρέσβη στις ΗΠΑ και πως φυσικά αυτό ποτέ δε συνέβη.
• 1990: Το όπιο δε θα γίνει ποτέ ντεμοντέ. Η Hill & Knowlton αναλαμβάνει για λογαριασμό της Καθολικής Εκκλησίας στις ΗΠΑ την καμπάνια ενάντια στις εκτρώσεις.
• 2010: Ένα τεράστιο ενεργειακό σκάνδαλο για μας …Μυκονοοος-party για τους άλλους. Η Verbund, ιδιωτική εταιρεία διάθεσης ηλεκτρικής ενέργειας, επιλέγει την publicom/Hill &Knowlton για την παροχή υπηρεσιών Δημοσίων Σχέσεων και Επικοινωνίας. Η Verbund συμμετείχε στη σύσταση της Energa, με διευθύνοντα σύμβουλο τον Αρ. Φλώρο. Θυμίζουμε το “σκάνδαλο Energa – Hellas Power” που αφορά υπόθεση κατάχρησης 236 εκατομμυρίων από το Δημόσιο. Οικεντρικοί κατηγορούμενοι για λαθρεμπορία, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και υπεξαίρεση, Α.Φλώρος και Β. Μηλιώνη δικάστηκαν και καταδικάστηκαν. Σήμερα κυκλοφορούν ελεύθεροι. Ο δε Β. Μηλιώνης έχει ξεκινήσει νέες μεγαλομπίζνες στον τουρισμό και τα real estate.
Τέλος,
Η Hill & Knowlton είναι θυγατρική του πολυεθνικού κολοσσού WPP. H WPP θεωρείται επί του παρόντος η μεγαλύτερη διαφημιστική εταιρεία στο κόσμο. Στον ίδιο όμιλο ανήκει και η επίσης πολυεθνική KANTAR (μια εταιρεία συμβούλων & ανάλυσης δεδομένων), θυγατρική της οποίας ειναι η γνωστή μας εταιρία δημοσκοπήσεων MRB. Σας προτρέπουμε να κάνετε ένα απλό google search (γιατί ο ρουφιάνος ξέρει καλύτερα …μερικές φορές) με keywords search “MRB , Νέα Δημοκρατία”. Κλείνοντας, αξίζει να σημειωθεί ότι,
• 2015: Η Φωτεινή Μπαναμπάρα πρώην γενική διευθύντρια της Hill & Knowlton GR αναλαμβάνει νέο ρόλο ως επικεφαλής τμήματος επικοινωνίας στην εταιρεία ΝΟΒΑΡΤΙΣ Hellas. Θυμίζουμε ότι το 2018 η υπόθεση Novartis χαρακτηρίστηκε από τους τότε υπουργό και αναπληρωτή υπουργό Δικαιοσύνης, Σταύρο Κοντονή και Δημήτρη Παπαγγελόπουλο, ως “το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως Ελληνικού κράτους” μεγαλύτερο και “από αυτό της Siemens”. Kάπως έτσι θα έλεγε κάποιος ότι ενώνονται μερικά κομμάτια του παζλ ή τουλάχιστον τοποθετούνται πάνω στο ίδιο τραπέζι…
Teleperformance: Στα άδυτα του Μοσχάτου και του Facebook
Τουλάχιστον από τον Σεπτέμβριο του 2018 έχει ξεκινήσει στην Ελλάδα η συνεργασία του Facebook με την Teleperformance, μια πολυεθνική με χιλιάδες εργαζομένους στην Αθήνα, που παρέχει για λογαριασμό άλλων εταιρειών τεχνική υποστήριξη και τηλεφωνική εξυπηρέτηση πελατών. Η εταιρεία που απάντηση και στον Χριστόφορο Βερναρδάκη.
Εκτενές, διαφωτιστικό ρεπορτάζ για την Teleperformance είχε κάνει ο δημοσιογράφος Γιάννης Παπαδόπουλος, για την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, μιλώντας μάλιστα με πρώην υπαλλήλους της.
«Εχουμε χιλιάδες ανθρώπους που καλύπτουν πολλές γλώσσες (και ελληνικά) οι οποίοι εργάζονται σε όλο τον κόσμο 24 ώρες το 24ωρο», είχε απαντήσει σε email του δημοσιογράφου στις 28/6/2017 ο Jan Sciegienny, υπεύθυνος εταιρικής επικοινωνίας του Facebook, αρνούμενος αίτημα της «Κ» για συνεντεύξεις. Ακολούθησε η απόρριψη άλλων τριών αντίστοιχων αιτημάτων στις 3/11/2017, 27/3/2018 και 26/6/2019 – το τελευταίο αφορούσε επίσκεψη στην Teleperformance.
«Εργαζόμαστε σε συνεργασία με την Teleperformance στην Αθήνα για να βοηθήσουμε στην τήρηση των πολιτικών μας για τις διαφημίσεις και να υποστηρίξουμε άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες. Συνεργαζόμαστε στενά μαζί τους, όπως συμβαίνει με όλους τους εταίρους μας, για να διασφαλίσουμε ότι οι ομάδες τους λαμβάνουν καλή φροντίδα και έχουν πρόσβαση σε οποιαδήποτε υποστήριξη χρειάζονται. Ζητούμε από αυτές τις ομάδες να υπογράψουν συμφωνία τήρησης απορρήτου για να διατηρούν τις πληροφορίες που χρήζουν διαχείρισης ασφαλείς», δήλωσε εκπρόσωπος του Facebook στην «Κ».
“Η Teleperformance δεν απάντησε σε ερωτήματα για αυτή την έρευνα” αναφέρει ο δημοσιογράφος της Καθημερινής.
Το τμήμα Business Integrity του Facebook στη χώρα μας εκτιμάται ότι απασχολεί κοντά στους 800 υπαλλήλους (από Νορβηγούς και Φινλανδούς, μέχρι Τούρκους και Ισραηλινούς) καλύπτοντας τις ανάγκες δεκάδων χωρών. Οι Ελληνες διαχειριστές του εργάζονται μεταξύ άλλων και στο ρωσόφωνο, γαλλόφωνο και γερμανόφωνο τμήμα. Ο Τάσος ήταν ένας εξ αυτών. Χρειάστηκαν περίπου οκτώ μήνες επαφών, από τον περασμένο Φεβρουάριο, μέχρι να δεχθεί και τελικά να μιλήσει στην «Κ» σε δύο διαδοχικές συναντήσεις. Την πρώτη φορά ήταν τόσo πολλά αυτά που ήθελε να μοιραστεί και τόσο πυκνός ο λόγος του που χρειάστηκε να κλείσουμε δεύτερο ραντεβού στην πλατεία Μαβίλη. Ζήτησε να μη δημοσιευθεί το πραγματικό του όνομα λόγω των συμφωνητικών εχεμύθειας που έχει υπογράψει.
Η «Κ» εξακρίβωσε ότι δούλευε για το Facebook διαβάζοντας και τη σύμβαση εργασίας του. Στην περιγραφή του αντικειμένου της δουλειάς του αναφέρεται ότι παρέχει υπηρεσίες τηλεφωνικής υποστήριξης, καθώς και «υπηρεσίες κατά κύριο λόγο στο τμήμα εξυπηρέτησης πελατών Facebook».
Ο Τάσος ανήκε στους agents, γνωστούς και ως moderators, τους υπαλλήλους της κατώτερης βαθμίδας που έκαναν όλη τη δουλειά. «Ατυπα έπρεπε να ελέγχουμε 100 αναρτήσεις ανά ώρα. Αλλά δεν μας πίεζαν, ούτε μας έκοβαν τον μισθό εάν δεν τα καταφέρναμε», λέει. Μεταξύ των αναρτήσεων που ήλεγχαν υπήρχαν και ήδη λυμένες υποθέσεις (αποκαλούμενες «golden standards») που σκοπό είχαν να διαπιστώσουν την ακρίβειά της κρίσης τους. Στο οκτάωρό του αντιστοιχούσαν 45 λεπτά διαλείμματος με αυστηρή χρονομέτρηση για να μη λείψει αδικαιολόγητα από την παραγωγή. Οπως παρατηρούσε, πάντως, ο ίδιος σε κάποιες περιπτώσεις συνάδελφοί του στο τέλος της βάρδιας δέχονταν ή απέρριπταν περιεχόμενο χωρίς να το εξετάζουν. Στόχος τους, όπως λέει ο Τάσος, ήταν απλά να φτάσουν σε ένα συνολικό αριθμό που θεωρούσαν επιθυμητό.
«Επισημαίναμε και έργα τέχνης, εάν σε αυτά εικονιζόταν γυναικεία θηλή», λέει και θυμάται την περίπτωση κέντρου αισθητικής στο εξωτερικό που είχε αναρτήσει σε διαφήμισή του τον πίνακα αναγεννησιακού ζωγράφου με μια γυμνή γυναίκα. Ενδεικτικό παράδειγμα λογοκρισίας έργου τέχνης από το Facebook ήταν αυτό του αγαλματιδίου της γυμνής Αφροδίτης του Βίλεντορφ που κρίθηκε ακατάλληλο τον Φεβρουάριο 2018. Εκπρόσωπος του Facebook είχε ζήτησε συγγνώμη τότε για αυτό το λάθος.
Στο πλαίσιο των καθηκόντων τους, όμως, οι διαχειριστές εκτίθενται και σε εικόνες βίας. «Το χειρότερο είναι να σου τύχει βίντεο κακής ανάλυσης και να πρέπει να το δεις ξανά και ξανά για να βεβαιωθείς εάν δείχνει ή όχι βιασμό», λέει ο Τάσος. Η εταιρεία παρείχε, όπως ισχυρίζεται ο ίδιος, τρεις ψυχολόγους. Κάθε εργαζόμενος φέρεται να μπορούσε να κλείσει μία συνεδρία 30 λεπτών ανά δύο εβδομάδες. Αν και είχε κάνει χρήση της συγκεκριμένης υπηρεσίας, ο Τάσος λέει ότι δεν αισθανόταν άνετα. Ανησυχούσε εάν όσα εκμυστηρευόταν στον ψυχολόγο θα έμεναν αυστηρά μεταξύ τους ή αν θα διέρρεαν στο εργασιακό περιβάλλον και θα οδηγούσαν σε απομάκρυνσή του.
Ο δικηγόρος Κωνσταντίνος Κακαβούλης, μέλος της Homo Digitalis, μη κυβερνητικής οργάνωσης που υπερασπίζεται τα δικαιώματα χρηστών του Διαδικτύου στην Ελλάδα, θέτει δύο βασικούς προβληματισμούς σε σχέση με τη μυστικότητα που περιβάλλει τις υπηρεσίες του Facebook στη χώρα μας.
«Ενα ζήτημα είναι πώς επιλέγονται, βάσει ποιου γνωσιακού επιπέδου, όσοι κάνουν αυτή τη δουλειά εδώ», λέει. «Ακόμη προβληματίζει το ενδεχόμενο να λαμβάνονται λάθος αποφάσεις υπό πίεση και αυτές να αποτελούν τη βάση για να εκπαιδευθεί ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που θα κάνει την αντίστοιχη δουλειά για το Facebook τα επόμενα χρόνια».
Ελληνικά Hoaxes για τη λογοκρισία: “Το Facebook τα έχει κάνει μπάχαλο”
Με αφορμή την επιβολή περιορισμών στο λογαριασμό ενός χρήστη του Facebook ο οποίος είχε κάνει ανάρτηση για τον Δημήτρη Κουφοντίνα, ο αρχισυντάκτης των Ελληνικών Hoaxes που έχουν σύμβαση εργασίας με την πλατφόρμα για τον εντοπισμό fake news από Έλληνες χρήστες, στρέφεται κατά του Facebook.
Ο Δημήτρης Αλικάκος σε ανάρτησή του αναφέρει ότι κάποιοι που έχουν ταχθεί να εφαρμόζουν τους όρους λειτουργίας του Facebook είτε τους αγνοούν είτε δεν μπορούν να κάνουν τη διάκριση ανάμεσα στο «στηρίζω τρομοκράτες και τρομοκρατικές πράξεις» και στο «στηρίζω το αίτημα (δίκαιο ή άδικο) ενός φυλακισμένου τρομοκράτη – απεργού πείνας».
Η ανάρτηση καταλήγει με το σχόλιο «Το Facebook τα έχει κάνει μπάχαλο. Αυτά από κάποιον συνεργάτη της εταιρίας Facebook. Αλλά φιλτάτη η αλήθεια».
Ολόκληρη η ανάρτηση του αρχισυντάκτη των Ελληνικών Hoaxes
«Κάποιοι που έχουν ταχθεί να εφαρμόζουν τους “Όρους της Κοινότητας” (εν προκειμένω -βλ φωτο- αυτούς περί “επικίνδυνων ατόμων και επικίνδυνων οργανώσεων” https://www.facebook.com/…/dangerous_individuals…)
Α. είτε αγνοούν τους Όρους της Κοινότητας
Β. είτε δεν μπορούν να κάνουν τη διάκριση ανάμεσα στο «στηρίζω τρομοκράτες και τρομοκρατικές πράξεις» και στο «στηρίζω το αίτημα (δίκαιο ή άδικο) ενός φυλακισμένου τρομοκράτη – απεργού πείνας».
Ορθώς το FB έχει θεσπίσει αυστηρούς κανόνες αναφορικά με την επιδοκιμασία της βίας και της τρομοκρατίας, καθώς και κατά ατόμων που εξυμνούν τέτοιες ενέργειες.
Ωστόσο.
Η συγκεκριμένη ανάρτηση (δεν γνωρίζω τον αναρτήσαντα, δεν είναι καν “φίλος”) είναι τόσο καλογραμμένη και σαφής, άσχετα αν διαφωνεί κανείς με την ουσία, που δεν επιδέχεται παρερμηνεία. Δεν παραβιάζει κανέναν Όρο.
Ως εκ τούτου, η ποινή είναι άδικη και αντικανονική (και δυστυχώς δεν είναι η μόνη ανάρτηση που άδικα της επιβάλλεται ποινή).
Άρα εδώ έχουμε να κάνουμε με παραβίαση των όρων της κοινότητας στο όνομα των… όρων της κοινότητας, από κάποιους που πληρώνονται για να εφαρμόζουν τους όρους της κοινότητας.
Με βάση τα παραπάνω, απλά και ξεκάθαρα:
Το Facebook τα έχει κάνει μπάχαλο.
Η καταγγελία των εκδόσεων ΚΨΜ
Αναλυτικά η καταγγελία.
Ο αντιφασισμός αντίκειται στους κανονισμούς δημοσίευσης του Facebook;
Τα αντιφασιστικά βιβλία και αναρτήσεις μπλοκάρονται και λογοκρίνονται κατά
εξακολούθηση από τον πολυεθνικό όμιλο Facebook.
Εδώ και πάνω από 1 μήνα, η σελίδα των εκδόσεων ΚΨΜ στο facebook είναι μπλοκαρισμένη και δεν λειτουργεί. Ο λόγος που επικαλείται η πολυεθνική εταιρεία facebook είναι ότι μια ανάρτησή μας του… περσινού Μαρτίου παραβίαζε τους κανόνες της «κοινότητας», δηλαδή τις αρχές και την άποψη του επιχειρηματικού κολοσσού Facebook. Για ποια ανάρτηση κατέβηκε για 90 (!) μάλιστα μέρες η σελίδα του εκδοτικού οίκου μας; Για την προβολή ενός αντιφασιστικού βιβλίου, συγκεκριμένα για την ανάρτηση του εξωφύλλου της νέας-τότε-έκδοσης του Βασίλη Λιόση «Ναζισμός-τα αίτια γέννησης και γιγάντωσής του». Η ανάρτηση υποκινεί την πολιτική βία… κατά τους κανονισμούς του «μεγάλου αδερφού» Facebook.
Συμπέρασμα πρώτο: η αντιφασιστική στάση και το αντιφασιστικό βιβλίο ενοχλεί την εταιρεία που έχει στην ιδιοκτησία της το Facebook. Συμπέρασμα δεύτερο: Μια εταιρεία που φτιάχνει μόνη της και με τα δικά της κριτήρια, βάση των δικών της συμφερόντων τους όποιους «κανόνες δημοσίευσης» μπορεί ανά πάσα στιγμή να κλειδώσει, να μπλοκάρει ή και να αποσύρει εντελώς όποια ανάρτηση, όποια σελίδα και γενικά όποια άποψη και φωνή δεν της είναι αρεστή. Συμπέρασμα τρίτο: Μια εταιρεία ασκεί άμεση πολιτική-και εμπορική-παρέμβαση σε βάρος συγκεκριμένων απόψεων, θεμάτων και δραστηριοτήτων (ακόμα και εμπορικών, όπως μια αναγγελία κυκλοφορίας νέου βιβλίου από μια εκδοτική επιχείρηση).
Φυσικά δεν πέφτουμε από τα σύννεφα, ούτε ανακαλύψαμε από αυτή την εξέλιξη τον…θαυμαστό κόσμο του σύγχρονου καπιταλισμού και τη λειτουργία των νόμων της αγοράς και της πολιτικής στα πλαίσιά του. Εξάλλου, για την εκδήλωση παρουσίασης του εν λόγω βιβλίου είχαμε αποκλειστεί ξανά τον Μάρτιο 2020 για ένα μήνα. Τώρα η ποινή ήταν πιο βαριά: 90 μέρες! Χωρίς αναστολή… Το έγκλημα των αντιφασιστικών αναρτήσεων έγινε κατ΄ εξακολούθηση και χωρίς μεταμέλεια!
Ας πούμε λοιπόν τα αυτονόητα:
Καταγγέλλουμε το Facebook για τον αποκλεισμό. Ακόμα και στις συνεχόμενες ενστάσεις και τις απανωτές ερωτήσεις μας για το λόγο του αποκλεισμού, ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΑΕΙ ως όφειλε (;), δεν δίνει λογαριασμό, δεν κάνει οτιδήποτε.
Καταγγέλλουμε τη νέα μορφή σύγχρονης ψηφιακής λογοκρισίας και ασφυκτικού ελέγχου ενάντια σε κάθε διαφορετική φωνή, άποψη, έκδοση και δημοσίευση, που μάλιστα γίνεται στο όνομα της «πολιτικής ορθότητας» δήθεν για την «προστασία» από τη βία, την τρομοκρατία, το μίσος και άλλα χαριτωμένα που διαβάζει κανείς στους κανόνες δημοσίευσης των social media.
Δηλώνουμε ότι καθόλου δεν θα σταματήσουμε να προβάλλουμε τα βιβλία και τις απόψεις που στρέφονται ακριβώς κατά αυτής της ζοφερής οργουελιανής πραγματικότητας που επιβάλλουν οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι και το πολιτικό τους προσωπικό. Με βάση και την στυγνή αυτή απαγόρευση και τον αποκλεισμό μας, συνέχεια αντίστοιχων αποκλεισμών και λογοκρισίας πάρα πολλών χρηστών και σελίδων ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο, θα επιδιώξουμε να ασχοληθούμε και εκδοτικά με τα φαινόμενα κυριαρχίας και επιβολής των πολυεθνικών και των υπηρετών τους στην λεγόμενη «κοινή γνώμη», δηλαδή στο μυαλό και τη σκέψη των ανθρώπων, γιατί εκεί είναι ο στόχος…
Για την επικοινωνία μας με τους χιλιάδες αναγνώστες/τριες και τις φίλες και τους φίλους μας έχουμε πολλά μέσα. Μπορείτε να δείτε νέα μας για τις εκδόσεις και τις κυκλοφορίες μας στην ιστοσελίδα www.kapsimi.gr . Επίσης από τα Ενημερωτικά Δελτία (Newsletters) που στέλνουμε (μπορείτε να τα λαμβάνετε κάνοντας ένα κλικ για εγγραφή στο newsletter στην ιστοσελίδα μας πατώντας εδώ ), καθώς και από τις σελίδες μας στο twitter (https://twitter.com/kapsimibooks) και το Instagram (https://www.instagram.com/kapsimieditions/) (αν δεν τις μπλοκάρουν και αυτές…). Και
φυσικά στο βιβλιοπωλείο μας, Κιάφας 3 & Ακαδημίας στο κέντρο της Αθήνας, όπως και στα καλά και ενημερωμένα βιβλιοπωλεία σε όλη τη χώρα.
Με αυτή μας την παρέμβαση-καταγγελία, τέλος, θέλουμε να θέσουμε και το ερώτημα-σκέψη-παρότρυνση: Είναι καιρός να μην είμαστε εξαρτημένοι από τις βουλές μίας εταιρείας. Είναι ανάγκη η είδηση, η πληροφορία, η γνώση, η ενημέρωση, η ανθρώπινη επικοινωνία, πάνω από όλα οπολιτισμός με την ευρύτερη έννοιά του να μην εξαρτώνται από ομίλους και επιχειρήσεις, από την αυθαιρεσία και το δεσποτισμό, την κυριαρχία και επιβολή κάποιων λίγων ολιγαρχών.
Ας βρούμε άλλους τρόπους, ας γίνουμε πιο «έξυπνοι» και πιο εφευρετικοί. Για να μην τους έχουμε ανάγκη, για να μην ελέγχουν τη σκέψη και τη γνώμη μας. Για να μην αποκλείουν την άποψή μας.
Ας κάνουμε τον πολιτισμό και την επικοινωνία, την πληροφόρηση και τη γνώση κοινό και κοινωνικό αγαθό. Τρόποι, τεχνολογία και θέληση υπάρχουν και θα βρίσκονται…
Με εκτίμηση
Εκδόσεις ΚΨΜ
Απρίλιος 2021