ΣΠΥΡΟΣ ΣΙΔΕΡΗΣ Το εγχείρημα του Slavi Trifonov, μουσικού, τηλεπαρουσιαστή και πρωτοπόρου των διαμαρτυριών εναντίον της πρώην κυβέρνησης του Boyko Borissov, “Υπάρχει Τέτοιος Λαός” κατάφερε να κερδίσει τις εκλογές στη Βουλγαρία με διαφορά μικρότερη των 16.000 ψήφων.
Ήταν η δεύτερη εκλογική μάχη μέσα στο 2021, με την πρώτη να λαμβάνει χώρα στις 4 Απριλίου, αλλάζοντας το πολιτικό σκηνικό στη Βουλγαρία.
Οι κινητοποιήσεις εναντίον της κυβέρνησης συνασπισμού του Boyko Borissov, που ξεκίνησαν από το Σοσιαλιστικό Κόμμα με την αμέριστη βοήθεια του Προέδρου της χώρας Rumen Radev, λειτούργησαν ως καταλύτης για την δημιουργία κινημάτων διαμαρτυρίας, ενάντια στο διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα όπως κατήγγειλαν.
Καθώς το Σοσιαλιστικό Κόμμα ως αξιωματική αντιπολίτευση δεν ήταν ικανό να κινητοποιήσει τον κόσμο, «αυτόκλητοι σωτήρες» ανέλαβαν την οργάνωση των διαμαρτυριών σ’ όλη την επικράτεια, διαμορφώνοντας έτσι τις συνθήκες για τον σχηματισμό νέων κομμάτων με την ανακοίνωση της ημερομηνίας των εκλογών.
Στις εκλογές της 4ης Απριλίου, τρία νέα κόμματα που δημιουργήθηκαν από το κίνημα των διαμαρτυριών, το «Υπάρχει τέτοιος Λαός», το δεξιό Δημοκρατική Βουλγαρία και το «Σήκω Όρθιος! Έξω η Μαφία» εισήλθαν στη Βουλή, μαζί με το δεξιό κόμμα GERB του Borissov, το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα-συνέχεια του Κομμουνιστικού Κόμματος- και το μειονοτικό Κίνημα για τα Δικαιώματα και την Ελευθερία (ΚΔΕ).
Παρότι το εκλογικό αποτέλεσμα ανανέωσε σε μεγάλο ποσοστό τη Βουλή, κανένα από τα τρία πρώτα κόμματα, GERB, “Υπάρχει τέτοιος λαός” και Σοσιαλιστικό Κόμμα δεν κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εκλογές.
Όμως και η νέα εκλογική αναμέτρηση της 11ης Ιουλίου δεν ξεκαθάρισε το τοπίο, καθώς το αποτέλεσμα απλά αναδιάταξε την θέση των κομμάτων χωρίς να δίνει περιθώρια αισιοδοξίας για σχηματισμό κυβέρνησης.
Ο ηγέτης του «Υπάρχει τέτοιος λαός» Slavi Trifonov δήλωσε κατηγορηματικά αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ότι δεν πρόκειται να συνεργαστεί με τα συστημικά κόμματα GERB, Σοσιαλιστές και ΚΔΕ. Όμως τα υπόλοιπα κόμματα δεν δίνουν απόλυτη πλειοψηφία, αφού δεν συμπληρώνουν τις 121 έδρες από τις 240 που απαιτούνται.
Το να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας, κάτι που επιθυμεί και θα επιδιώξει ο ίδιος, δεν είναι αδύνατον καθώς θα μπορούσε το Σοσιαλιστικό Κόμμα να στηρίξει σιωπηλά μια κυβέρνηση μειοψηφίας. Αυτό όμως θα προκαλούσε πρόβλημα στους Σοσιαλιστές και περαιτέρω συρρίκνωση των ποσοστών τους.
Από την άλλη το GERB ως δεύτερο κόμμα φαντάζει αδύνατον να σχηματίσει κυβέρνηση, καθώς ο ηγέτης του Boyko Borissov αλλά και το κόμμα έχουν στοχοποιηθεί για διαφθορά και είναι όλα τα κόμματα εναντίον του. Εξάλλου η εξαφάνιση της ακροδεξιάς που στήριζε τις κυβερνήσεις του είναι ακόμα ένα σημαντικό πρόβλημα για το σχηματισμό κυβέρνησης.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα από την άλλη μοιάζει να αποσυντίθεται αργά αλλά σταθερά, οπότε οι πιθανότητες να σχηματίσει κυβέρνηση όταν λάβει την εντολή ως τρίτο κόμμα από τον Πρόεδρο, φαντάζει αδύνατον.
Το τουρκικό μειονοτικό ΚΔΕ έχοντας απωλέσει μεγάλο μέρος της δύναμης του δεν μπορεί να παίξει ουσιαστικά ρυθμιστικό ρόλο στο σχηματισμό κυβέρνησης.
Οι κινηματικοί πολιτικοί σχηματισμοί διαμαρτυρίας, «Υπάρχει τέτοιος Λαός», Δημοκρατική Βουλγαρία και «Σήκω Όρθιος! Έξω η Μαφία» αν χάσουν εκ νέου την ευκαιρία να σχηματίσουν κυβέρνηση, όπως συνέβη τον Απρίλιο, με υπαιτιότητα τους, ενδεχομένως να χάσουν τη στήριξη των ψηφοφόρων.
Το GERB, παρότι απώλεσε ένα πολύ μεγάλο μέρος της εκλογικής του δύναμης, παραμένει ισχυρό και ικανό να επανέλθει, καθώς έχει ισχυρές βάσεις στον κρατικό μηχανισμό, παρόλες τις προσπάθειες της μεταβατικής κυβέρνησης για την ποινικοποίηση του. Αυτό φάνηκε και από τα αποτελέσματα των εκλογών με τους ψηφοφόρους εντός της Βουλγαρίας να του δίνουν την πρώτη θέση, ενώ η διασπορά έστειλε το GERB στην τέταρτη θέση με λιγότερο από 10%.
Άξιο αναφοράς όμως είναι και το προφίλ των ψηφοφόρων των κομμάτων.
Σε έρευνα της εταιρείας δημοσκοπήσεων Trend για τη NovaTV, για το προφίλ των ψηφοφόρων, το κόμμα “Υπάρχει τέτοιος λαός” είναι η επιλογή των νέων, ηλικίας από 18 έως 29. Το εγχείρημα του Slavi Trifonov έλαβε την υποστήριξη του 37,4% της λεγόμενης Γενιάς Ζ. Τη «Δημοκρατική Βουλγαρία» υποστήριξε το 16,9% των νέων, ενώ το GERB το 14,8%.
Το κόμμα του Trivonov είναι πρώτο και στην ηλικιακή ομάδα από 30 έως 39 χρονών με 30,9%, ενώ το GERB κατέχει τη δεύτερη θέση.
Το GERB είναι πρώτη πολιτική δύναμη μεταξύ των ψηφοφόρων ηλικίας από 40 έως 69 χρονών.
Το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα έχει τη μεγαλύτερη υποστήριξη από τους ψηφοφόρους ηλικίας άνω των 70 χρονών με 40,3%, ενώ δεύτερο είναι το GERB με 25%.
Στην ομάδα των ψηφοφόρων που έχουν ανώτατη εκπαίδευση στις εκλογές της 11ης Ιουλίου, οι περισσότεροι υποστήριξαν το «Υπάρχει τέτοιος λαός» με 23,6% και ακολούθησε το GERB με μικρή διαφορά και 23%.
Οι επόμενες μέρες θα είναι καθοριστικές είτε για το σχηματισμό κυβέρνησης είτε για την εκ νέου προσφυγή στις κάλπες.