Εάν κρίνει κανείς από την επίσημη ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για την συνάντηση Μπάϊντεν-Ερντογάν αντιλαμβάνεται πως οι προσδοκίες ορισμένων πως οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να κρατούν κλειστή την πόρτα στην Τουρκία διαψεύσθηκαν με ηχηρό τρόπο.
Όπως και ο εγχώριος “αστικός μύθος” του…”απομονωμένου Ερντογάν”. Η Τουρκία είναι “too big to fail”, ή αλλιώς μια χώρα σε γεωπολιτική θέση τέτοια που δεν μπορούν να την αγνοήσουν τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή. Προφανώς ο Τζο Μπάϊντεν -και το Στέϊτ Ντιπαρτμεντ που κινείται εδώ και καιρό σε ηπιότερους τόνους απέναντι στην Άγκυρα απ΄ ότι ο Λευκός Οίκος- γνωρίζει πως η Τουρκία του αλλοπρόσαλλού Ταγίπ Ερντογάν είναι καλύτερο να είναι προσδεδεμένη στο ΝΑΤΟϊκό άρμα, έστω και με τις εξάρσεις της, από το να παραμείνει ένας αδέσποτος και ανεξέλεγκτος παράγοντας σε μια περιοχή στην οποία η Ουάσιγκτον θέλει να ελέγχει.
Τα τουρκικά ΜΜΕ κάνουν λόγο για μια συμφωνία που περιλαμβάνει έναν μηχανισμό απορρόφησης κραδασμών και πιθανότατα ο Τούρκος πρόεδρος υποσχέθηκε πως θα ανακρούσει πρύμναν σχετικά με τους S-400 και τα “παιχνίδια” με τη Ρωσία. Υπό την έννοια αυτή ο Ερντογάν είναι πιθανό να υποχώρησε και θα το αποδείξει μάλλον σύντομα. Όπως έκανε άλλωστε και με το θέμα των δέκα πρέσβεων, στο οποίο αναδιπλώθηκε in extremis κατόπιν και των πατροτρύνσεων του Μεβλούτ Τσαβούσογλου που είδε γρηγορότερα το “παγόβουνο”.
Στα καθ΄ημάς, ωστόσο, πρέπει να επισημάνουμε πως διαψεύσθηκαν όσοι προέβλεπαν πως ο Τζο Μπάϊντεν θα αρνιόταν να συναντήσει τον Ταγίπ Ερντογάν στη Ρώμη ή την Γλασκώβη. Μάλλον έκαναν προβολή των επιθυμιών τους αδιαφορώντας για βασικές αρχές της γεωπολιτικής και της διπλωματίας.
Ακόμα κι αν η Ελλάδα προσφερόταν ολόκληρη ως μία αμερικανική βάση (από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη), οι Αμερικανοί θα ήθελαν πάλι να διατηρούν άριστες σχέσεις με μια “πιο υπάκουη” Τουρκία. Ως εκ τούτου είναι σαφές πως δεν αντέχει στην πραγματικότητα το αφήγημα πως οι διμερείς σχέσεις μας με τις ΗΠΑ μπορούν να αποκλείσουν την επέκταση της συνεργασίας της ΟΥάσιγκτον με την Άγκυρα.
Η συνάντηση
Περίπου 65 λεπτά, σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, κράτησε τελικά η συνάντηση Μπάιντεν – Ερντογάν όπου ο πρόεδρος των ΗΠΑ προειδοποίησε τον Τούρκο ομόλογό του πως οι σπασμωδικές κινήσεις δεν ωφελούν τη διμερή σχέση και ότι οι κρίσεις πρέπει να αποφεύγονται.
Λίγο πριν μπουν στην αίθουσα Τζο Μπάιντεν είχε διάλογο με Αμερικανό δημοσιογράφο σχετικά με τα F-16, σύμφωνα με την trthaber. «Σχεδιάζει η Αμερική να δώσει F-16 στην Τουρκία;», ρώτησε ο δημοσιογράφος τον Αμερικανό πρόεδρο, με τον Μπάιντεν να αποφεύγει να απαντήσει με τη διπλωματική απάντηση, «σχεδιάζουμε να έχουμε μία καλή συνάντηση (σ.σ. με τον Ερντογάν».
Στην ανακοίνωση του Λευκού Οίκου αναφέρονται τα εξής:
Ο Πρόεδρος Τζόζεφ Ρ. Μπάιντεν, Τζούνιορ, συναντήθηκε σήμερα με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν της Τουρκίας στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής της G20.
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν υπογράμμισε την επιθυμία του να διατηρήσει εποικοδομητικές σχέσεις, να επεκτείνει τους τομείς συνεργασίας και να διαχειριστεί αποτελεσματικά τις διαφωνίες μας (με την Τουρκία). Εξέφρασε την εκτίμηση για τις σχεδόν δύο δεκαετίες συνεισφοράς της Τουρκίας στην αποστολή του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν.
Οι δύο ηγέτες συζήτησαν την πολιτική διαδικασία στη Συρία, την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε Αφγανούς που έχουν ανάγκη, τις εκλογές στη Λιβύη, την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τις διπλωματικές προσπάθειες στον Νότιο Καύκασο.
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν επιβεβαίωσε την αμυντική μας συνεργασία και τη σημασία της Τουρκίας ως Σύμμαχου του ΝΑΤΟ, αλλά σημείωσε τις ανησυχίες των ΗΠΑ για την κατοχή από την Τουρκία του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400.
Τόνισε επίσης τη σημασία των ισχυρών δημοκρατικών θεσμών, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου για την ειρήνη και την ευημερία.
Oι αντιδράσεις
Αμερικανοί κοινοβουλευτικοί αντιδρούν στην ενδεχόμενη πώληση των F-16 και των κιτ εκσυγχρονισμού και απειλούν να την εμποδίσουν, επικαλούμενοι την αγορά από την Άγκυρα του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 και το ότι η Τουρκία «συμπεριφέρεται σαν αντίπαλος» των ΗΠΑ. Η αγορά αυτή οδήγησε στην ακύρωση της σύμβασης για την αγορά των αμερικανικών μαχητικών stealth F-35 τεχνολογίας αιχμής από την Άγκυρα και την αποπομπή της από το πρόγραμμα συμπαραγωγής τους.
Σύμφωνα με έναν ανώτερο τούρκο αξιωματούχο, η συνάντηση των δύο ηγετών διεξήχθη σε “πολύ θετικό κλίμα” και σύμφωνα με τα τουρκικά κρατικά μέσα ενημέρωσης οι δυό τους συμφώνησαν στη δημιουργία ενός μηχανισμού για τη βελτίωση των διμερών τους σχέσεων.
Σύμφωνα με τουρκικές πηγές, ο Ταγίπ Ερντογάν και ο Τζο Μπάιντεν συζήτησαν για τις διμερείς σχέσεις τους.
Τουρκικές πηγές επισήμαναν ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να αυξηθούν οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ τους, ενώ συζήτησαν και για το πεδίο της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με την τουρκική προεδρία, εκφράστηκε ικανοποίηση για τα αμοιβαία βήματα που πραγματοποιήθηκαν για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Μπάιντεν: “Οι σπασμωδικές κινήσεις δεν ωφελούν τη διμερή σχέση”
Σύμφωνα με διεθνή πρακτορεία ειδήσεων, λίγο πριν από την κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχαν οι δύο ηγέτες και διήρκεσε συνολικά 65 λεπτά, ο αμερικανός πρόεδρος απηύθυνε σαφή προειδοποίηση στον τούρκο ομόλογό του, λέγοντάς του: «Οι σπασμωδικές κινήσεις δεν ωφελούν τη διμερή σχέση. Οι κρίσεις πρέπει να αποφεύγονται»
Παρών στη συζήτηση ήταν και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου.