ΝΙΚΟΛ ΛΕΙΒΑΔΑΡΗ Από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη είχαμε μάθει πως υπάρχουν εργαζόμενοι που είναι εξαρτημένοι από τον μισθό τους.
Από τον υφυπουργό Εργασίας Πάνο Τσακλόγλου μάθαμε τώρα ότι οι αυξήσεις των μισθών – η αύξηση του μισθολογικού κόστους, για την ακρίβεια – πρέπει να αποφευχθούν «πάση θυσία». Το σκεπτικό του υφυπουργού, σε γενικές γραμμές, είναι πως οι αυξήσεις των μισθών κάνουν ζημιά στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών διότι οι καλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι ξοδεύουν το πλεονάζον ρευστό σε εισαγόμενα είδη, η ανταγωνιστικότητα πλήττεται και, επιπλέον, το υψηλό μισθολογικό κόστος περνάει από τις επιχειρήσεις στις τιμές – άρα τροφοδοτείται περαιτέρω ο πληθωρισμός και φθάνουμε σε πληθωρισμό μισθών.
«Είναι κάτι το οποίο το είδαμε στη δεκαετία του ’70», είπε ο Πάνος Τσακλόγλου, «και αυτό ήταν που εξέθρεψε τον πληθωρισμό και αυτό είναι κάτι που πρέπει να αποφύγουμε κατά την γνώμη μου πάση θυσία».
Ισχύουν όντως όσα είπε, αλλά ισχύουν ακριβώς για την δεκαετία του ’70. Τότε που η μεγάλη πετρελαϊκή κρίση έθρεψε τα Reaganomics και το δόγμα Θάτσερ, και γέννησε αργότερα την Σχολή του Σικάγο.
Ευτυχώς για την Αμερική, την μήτρα του καπιταλισμού, ούτε τα Reaganomics, ούτε το δόγμα Θάτσερ ισχύουν σήμερα. Γκρεμίστηκαν μαζί με τα συντρίμμια της Lehman Brothers. Κι ό,τι είχε απομείνει από την Σχολή του Σικάγο το γκρέμισε οριστικά η κρίση της πανδημίας.
Στην Αμερική των Bidenomics και της μετά πανδημίας εποχής – και παρ’ ότι ο πληθωρισμός τρέχει πια με ρυθμό πάνω από 6% – οι μισθοί έχουν αυξηθεί σε ρεκόρ εικοσαετίας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Εργασιας των ΗΠΑ μόνον στο τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου οι αμοιβές των εργαζομένων αυξήθηκαν, σε μέσο όρο, κατά 1,5%. Κι έφθασαν στο υψηλότερο επίπεδο από το 2001.
Στο σύνολο του τελευταίου χρόνου, δε, – της χρονιάς της πανδημίας – οι μισθοί και τα ημερομίσθια στις ΗΠΑ έχουν αυξηθεί κατά 4,2%, ποσοστό που επίσης αποτελεί αύξηση ρεκόρ. Και οι μεγαλύτερες αυξήσεις έχουν πάει στους χαμηλόμισθους εργαζόμενους: Οι αμοιβές των εργαζομένων στην εστίαση είναι πια αυξημένες κατά 8,1% σε σχέση με έναν χρόνο πριν, ενώ η αντίστοιχη αύξηση για τους μισθωτούς του λιανεμπορίου είναι 5,9%.
Ευτυχώς και για την Γερμανία, την ευρωπαϊκή μήτρα της δημοσιονομικής πειθαρχίας και του δόγματος της υψηλής παραγωγικότητας, τα reaganomics έχουν περάσει στα αζήτητα της μακροοικονομίας. Στην προγραμματική συμφωνία του νέου κυβερνητικού συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Φιλελεύθερων, έχει κεντρική θέση η απόφαση για αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 25% – από τα 9,6 ευρώ την ώρα στα 12 ευρώ την ώρα. Παρεμπιπτόντως, στην Γερμανία ο κατώτατος μισθός βρίσκεται ήδη στα 1.614 ευρώ.
Ατυχώς για την Ελλάδα, την μήτρα μίας χρεοκοπίας και τριών μνημονίων, η κυβερνητική υπόσχεση για «εκρηκτική ανάπτυξη» και «πολλές και καλές δουλειές» περνά μέσα από τα οικονομικά κλισέ του περασμένου αιώνα. Οι εργαζόμενοι δεν είναι asset για τις επιχειρήσεις αλλά άχθος που βαραίνει τα κόστη τους.
Εξ ου και η Ελλάδα ήταν ένα από τα ελάχιστα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης όπου ο καθαρός μέσος μισθός μειώθηκε, αντί να αυξηθεί, το 2020. Είναι επίσης το μοναδικό κράτος-μέλος στο οποίο ο καθαρός μέσος μισθός το 2020 ήταν χαμηλότερος από εκείνον του 2010.
Με βάση τα στοιχεία του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ ο μέσος μισθός στην Ελλάδα κατέγραψε το 2020 απώλεια 2,5%. Ο κατώτατος μισθός επίσης στην Ελλάδα– ακόμη και αφού συνυπολογιστεί η αύξηση του 2% που θα ισχύσει από 1η Ιανουαρίου – παραμένει, σύμφωνα με τα μοντέλα του ΟΟΣΑ, στα όρια της απόλυτης φτώχειας.
Επιπλέον, «ροκανίζεται» σταθερά από τον αυξανόμενο πληθωρισμό – και πάλι κατά την ΓΣΕΕ, οι ανατιμήσεις μόνον στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου διάβρωσαν την αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού κατά 10%. Και είναι πλέον μακράν μισθός Βαλκανίων απέχοντας έτη φωτός από την δυτική Ευρώπη (Ολλανδία 1.685 ευρώ, Γερμανία 1.614, Βέλγιο 1.626, Γαλλία 1.555).
Σ΄ αυτή την Ελλάδα ο υφυπουργός Εργασίας προειδοποιεί ότι οι αυξήσεις μισθών πρέπει να αποφευχθούν πάση θυσία.
Σ’ αυτή την Ελλάδα επίσης ο πρωθυπουργός διαπιστώνει, με βάση τα όσα είπε στην Washington Post, ότι «η ανεργία μειώνεται και οι νέοι Έλληνες για πρώτη φορά επιστρέφουν στη χώρα». Προφανώς έχει πληροφορίες για ουρές στα σύνορα. Από τους 30άρηδες που βαρέθηκαν τους μισθούς των 4.000 και των 5.000 ευρώ στο Εδιμβούργο, την Ουτρέχτη και την Βιένη και νοστάλγησαν κουλούρι Θεσσαλονίκης στην πατρίδα…