ΣΠΥΡΟΣ ΣΙΔΕΡΗΣ Τον διορισμό ειδικών απεσταλμένων Τουρκίας κι Αρμενίας για την εξομάλυνση των σχέσεων των δυο χωρών, χαιρέτησε ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, Άντονυ Μπλίνκεν, με ανάρτηση του στο Twitter.
Την απόφαση ανακοίνωσε από το βήμα της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σημειώνοντας ότι η Τουρκία θα κινηθεί επίσης σε συντονισμό με το Αζερμπαϊτζάν στα βήματα εξομάλυνσης με την Αρμενία.
Το είχαμε γράψει στο ΑΝ από τα τέλη Νοεμβρίου για τις κινήσεις της Τουρκίας αλλά και της Ρωσίας.
Εκτός από τον διορισμό ειδικών απεσταλμένων, ο Τσαβούσογλου, ανακοίνωσε ότι την επόμενη περίοδο θα ξεκινήσουν απευθείας πτήσεις τσάρτερ μεταξύ Ερεβάν και Κωνσταντινούπολης.
Παρά τις κακές σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών, στην Τουρκία ζουν νόμιμα ή «παράνομα» περί τις 150.000 Αρμένιοι, με το μεγαλύτερο μέρος αυτών να κατοικούν στην Κωνσταντινούπολη.
Αγκάθι στις σχέσεις των δυο χωρών υπήρξε πάντα το ζήτημα της Γενοκτονίας των Αρμενίων, που συντελέστηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, με την πλέον έντονη εξόντωση να γίνεται από τους Νεότουρκους.
Η Τουρκία από την πλευρά της δεν θεωρεί ότι υπήρξε Γενοκτονία, αλλά ήταν αποτέλεσμα της εκτόπισης του Αρμενικού πληθυσμού, καθώς Αρμένιοι αντάρτες υποστήριζαν τα ρωσικά στρατεύματα κατά την εισβολή τους στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Γι αυτό το λόγο, είχε ζητήσει επανειλημμένα την σύσταση κοινής επιτροπής ιστορικών, ώστε να διερευνηθεί η περίοδος αυτή.
Αντιδράσεις σ’ αυτή την πρόταση, υπήρξε από την Διασπορά των Αρμένιων που δεν επιθυμούσαν ποτέ να υπάρξει περίπτωση αλλαγής και αποδοχής από την Αρμενική ηγεσία μιας διαφορετικής προσέγγισης του θέματος.
Ενθυμούμαι το 2015, όταν και συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την Γενοκτονία των Αρμενίων, τον «πανικό» στην τουρκική ηγεσία για τις εκδηλώσεις αλλά και τις αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας για την μαύρη επέτειο.
Η πραγματικότητα όμως είναι πολλές φορές σκληρή και ο ρεαλισμός αναγκαίος για μια χώρα που μετά την ανεξαρτητοποίηση της από την Σοβιετική Ένωση το 1991, προσπαθούσε να επιβιώσει με την οικονομική ενίσχυση της Διασποράς.
Τα κλειστά σύνορα με την Τουρκία, ελέω του θέματος της Γενοκτονίας, η διένεξη με το Αζερμπαϊτζάν για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, οι όχι και τόσο καλές σχέσεις με την Γεωργία και το απομονωμένο από τη Διεθνή Κοινότητα Ιράν που συνορεύει, δεν βοήθησαν στην ανάπτυξη της χώρας, αναγκάζοντας τα σχεδόν 3 εκατομμύρια των κατοίκων της χώρας να αναζητούν την τύχη τους σε άλλες χώρες.
Η ήττα το 2020 από τους Αζέρους στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, έσπρωξε την Αρμενία στο να αναζητήσει εξομάλυνση των σχέσεων της με τις όμορες χώρες της.
Η Τουρκία, αδελφή χώρα του Αζερμπαϊτζάν δεν άφησε την ευκαιρία να περάσει ανεκμετάλλευτη και μεθοδικά «έσπρωξε» την Αρμενία στο τραπέζι του διαλόγου και την εξομάλυνση των διμερών τους σχέσεων, σε συνεργασία με το Αζερμπαϊτζάν.
Πέρα όμως από την Αρμενία, η Τουρκία, μεθοδικά επαναπροσεγγίζει χώρες με τις οποίες είχαν διαταραχτεί οι διμερείς της σχέσεις. Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Σαουδική Αραβία, Ισραήλ και Αίγυπτος είναι οι επόμενοι στόχοι κι όπως όλα δείχνουν οι διεργασίες βρίσκονται σε καλό δρόμο για την Τουρκία.
Παρότι στην Ελλάδα θεωρούμε ότι η Τουρκία συνεχίζει τον μεγαλοϊδεατισμό της επανασύστασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και συνεχίζουμε να αναμασάμε ξεπερασμένες αντιλήψεις για την γειτονική χώρα, η πραγματικότητα είναι άλλη.
Η επαναπροσέγγιση με τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο, προϋποθέτει ότι δεν μπορεί να αμφισβητηθεί η πρωτοκαθεδρία τους στον Μουσουλμανικό Κόσμο.
Ιράν, Σαουδική Αραβία και Αίγυπτος είναι οι ιεροί τόποι για τους Μουσουλμάνους και η Τουρκία, παρότι με τις νεοοθωμανικές ιδέες του Αχμέτ Νταβούτογλου προσπάθησε να μπει «σφήνα» δεν τα κατάφερε τελικά.
Η επιστροφή στον ρεαλισμό από τη γειτονική χώρα, φαίνεται ότι ανοίγει ένα άλλο κομμάτι κι αυτό είναι της οικονομίας. Με πρόταγμα την οικονομική συνεργασία, αργά αλλά σταθερά, η Τουρκία «διορθώνει» τις αστοχίες του παρελθόντος και βάζει την χώρα ο Ερντογάν σε μια νέα τροχιά, που θα την βοηθήσει σε βάθος χρόνου να διορθώσει και τα κακώς κείμενα στην οικονομία της.
Κλείνοντας ανοιχτά ζητήματα για την Τουρκία, ο Ερντογάν μπορεί να χρησιμοποιήσει το διπλωματικό του κεφάλαιο σε πιο καυτά σημεία, χωρίς να αποκλείεται αυτά να είναι η Ελλάδα και η Κύπρος.