NewsEdit Μπορεί η χώρα μας να διαθέτει ικανές ποσότητες φρούτων, λαχανικών και σιτηρών, που επαρκούν σε μεγάλο βαθμό για την κάλυψη των καταναλωτικών μας αναγκών, όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή που το κόστος παραγωγής έχει εκτιναχθεί.
O πόλεμος ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία, δύο από τους μεγαλύτερους παραγωγούς σιτηρών στον κόσμο, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια επισιτιστική κρίση «παγκόσμιας κλίμακας». Αυτό δήλωσε ο υπουργός Γεωργίας της Γαλλίας, ενόψει της συνόδου των αρμόδιων υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι υπουργοί Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης τη Δευτέρα (21.03.2022), αναμένεται να συζητήσουν για την επισιτιστική κατάσταση με τον Ουκρανό ομόλογό τους, μέσω βιντεοκλήσης.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία
Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι το κλείσιμο των αγορών της Ουκρανίας, της Ρωσίας και της Λευκορωσίας μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη βασικών αγαθών, αφού η ανισορροπία που δημιουργείται στις ελληνικές εξαγωγές και εισαγωγές θα είναι πολύ μεγάλη. Όσον αφορά τα σιτηρά, όλα δείχνουν ότι δεν θα αντιμετωπίσουμε θέμα επάρκειας, αφού το 30% των εισαγωγών μας μπορεί να γίνει από άλλες αγορές, όπως η Γαλλία και ο Καναδάς, όμως η αύξηση του κόστους παραγωγής λόγω των δυσθεώρητων τιμών στο αγροτικό πετρέλαιο και τα λιπάσματα θα ζημιώσει τους παραγωγούς, αν το σιτάρι δεν «δει» τιμές κοντά στα 50 λεπτά το κιλό (σκληρό σιτάρι)
Υπενθυμίζεται ότι το 2021, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ, η Ρωσία ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας σιταριού στον κόσμο, ενώ η Ουκρανία βρισκόταν στην πέμπτη θέση, ενώ o πόλεμος έχει τώρα «παγώσει» τις εξαγωγές, προκαλώντας επιπλέον προβλήματα στην αγορά.
Δυσοίωνες εκτιμήσεις
Πολύ πιο δυσοίωνες είναι οι εκτιμήσεις για τα φρούτα και λαχανικά, αφού με την έναρξη του πολέμου τρεις βασικές αγορές στις οποίες εξήγαμε περίπου 150.000 τόνους έκλεισαν. Ο λόγος για την Ουκρανία, τη Λευκορωσία και τη Ρωσία.
Στην περίπτωση αυτή, όπως εξηγεί o ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής-Διακίνησης Φρούτων, Λαχανικών και Χυμών Incofruit – Hellas, Γιώργος Πολυχρονάκης, το εμπόριο διαταράσσεται, αφού η εύρεση νέων αγορών για τη διοχέτευση αυτών των νωπών προϊόντων δεν μπορεί να γίνει με το πάτημα ενός κουμπιού. Επιπλέον, νέες αγορές θα ψάξουν και όλες οι υπόλοιπες ανταγωνίστριες χώρες, με αποτέλεσμα οι τιμές παραγωγού να πιεστούν σημαντικά, κάτι που ο Έλληνας αγρότης δεν μπορεί να αντέξει τη δεδομένη στιγμή λόγω της αλματώδους αύξησης στο κόστος παραγωγής. Η συγκυρία αυτή μπορεί -σύμφωνα με τον κ. Πολυχρονάκη- να οδηγήσει σε αδυναμία συγκομιδής, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν φρούτα και λαχανικά στην ελληνική αγορά.
Την εικόνα για τον κλάδο των σιτηρών (σκληρού και μαλακού σίτου) περιέγραψε ο κ. Χρήστος Τσιχήτας, παραγωγός καπρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τον ίδιο: «Αυτήν τη στιγμή με τον πόλεμο στην Ουκρανία η χώρα μας δεν έχει πολλά αποθέματα σιτηρών, αλλά φέτος έχουν καλλιεργηθεί αρκετά στρέμματα και ίσως λίγο περισσότερα σε σχέση με πέρσι. Αυτό σημαίνει
ότι έλλειψη προϊόντος δεν θα υπάρξει στη χώρα μας, αφού από το καλοκαίρι θα γεμίσουν οι αποθήκες. Ωστόσο το πρόβλημα είναι οι τιμές παραγωγού, που λόγω της τεράστιας αύξησης του κό στους παραγωγής (λόγω αύξησης στις τιμές του πετρελαίου και των λιπασμάτων) θα πρέπει να είναι ανάλογες (35-40 λεπτά το κιλό στο μαλακό και 40-50 λεπτά στο σκληρό σιτάρι). Από την Ουκρανία και τη Ρωσία η χώρα μας εισάγει παραδοσιακά 30% των αναγκών της, όμως και αυτό δεν μας ανησυχεί ιδιαίτερα, αφού μπορούμε να στραφούμε σε άλλες αγορές τις περιόδους που
δεν επαρκούν τα ελληνικά σιτηρά. Χώρες όπως η Γαλλία και ο Καναδάς». Και πρόσθεσε: «Να σημειωθεί επίσης ότι το σκληρό σιτάρι προορίζεται για την παρασκευή ζυμαρικών και αρτοσκευασμάτων και η επάρκειά μας είναι μεγάλη, τόσο που μας επιτρέπει να κάνουμε εξαγωγές, ενώ το μαλακό σιτάρι που είναι λιγότερο και εισάγουμε προορίζεται για τις αλευροβιομηχανίες, τους φούρνους για ψωμί κ.λπ.».
Αναπόφευκτες ανατιμήσεις στο ψωμί
Από την πλευρά του ο Μιχάλης Μούσιος, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος, ανέφερε στην «Political» πως, καθώς οι διεθνείς τιμές σε σιτάρι και καλαμπόκι καταγράφουν αύξηση, είναι αναπόφευκτες οι ανατιμήσεις στο ψωμί. «Έχουμε σημαντικές αυξήσεις όχι μόνο στο σιτάρι και στο καλαμπόκι, αλλά και στην ενέργεια, στο ρεύμα, στο φυσικό αέριο και στο πετρέλαιο. Εκτιμώ ότι όλοι οι αρτοποιοί θα κάνουν μια μεγάλη προσπάθεια να απορροφήσουν την αύξηση του κόστους, όπως έκαναν και όλο το προηγούμενο διάστημα», επεσήμανε, προσθέτοντας πως οι τιμές των προϊόντων άρτου έχουν ήδη πάρει μια αύξηση 8%-10%, ενώ αναμένεται και συνέχεια. Ο κ. Μούσιος επιβεβαίωσε ότι θα υπάρξουν ανατιμήσεις: «Περιμένουμε να δούμε σε τι τιμές θα παραλάβουμε, για να δούμε πόσο μπορούμε να απορροφήσουμε και πόση αύξηση θα πάρει το ψωμί».
Καταρρέει η αγορά τροφίμων στην Ουκρανία
Ένας αξιωματούχος του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος δήλωσε σήμερα ότι οι αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων στην Ουκρανία καταρρέουν με ένα τμήμα των υποδομών να έχει καταστραφεί και πολλά καταστήματα με είδη μαναβικής και αποθήκες να έχουν αδειάσει.
Ο Γιάκομπ Κερν, ένας συντονιστής του Προγράμματος για την ουκρανική κρίση, εξέφρασε επίσης ανησυχία για την κατάσταση στις “περικυκλωμένες πόλεις”, όπως η Μαριούπολη, λέγοντας ότι εξαντλούνται οι προμήθειες και ότι οι αυτοκινητοπομπές που μεταφέρουν τρόφιμα δεν έχουν καταφέρει να εισέλθουν στην πόλη.
Είναι χαρακτηριστικό ότι «οι εξαγωγές σιτηρών της Ουκρανίας αναθεωρήθηκαν σε 47,8 εκατομμύρια τόνους, απότομα κάτω από την πρόβλεψη του περασμένου μήνα για 62,8 εκατομμύρια, με το Συμβούλιο να επισημαίνει ότι οι προβλέψεις ήταν ιδιαίτερα δοκιμαστικές και υπόκεινται σε σημαντική αβεβαιότητα».
Ποιοι θα πεινάσουν
Ο ΟΗΕ προειδοποίησε ότι πάνω από 800 εκατ. άνθρωποι στον κόσμο ζουν ήδη σε συνθήκες επισιτικής επισφάλειας, ενώ 44 εκατ. άτομα σε 38 διαφορετικές χώρες μπορεί να βρεθούν στο κατώφλι της πείνας φέτος.
Ειδικά για τη Μέση Ανατολή και τη Νότια Αμερική, έχει δημιουργηθεί μια τέλεια καταιγίδα: τρόφιμα, τιμές ενέργειας, πληθωρισμός.
Η Αίγυπτος είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικού και ουκρανικού σιταριού, με τις τιμές του ψωμιού να έχουν αυξηθεί κατά 50% ήδη αυτό τον μήνα. Η κυβέρνηση της χώρας έχει προειδοποιήσει ότι τα αποθέματα σε σιτάρι μειώνεται.
«Χώρες όπως η Νιγηρία, η Υεμένη και το Μπανγκλαντές ήδη νιώθουν τις συνέπειες των μειωμένων εξαγωγών σιτηρών. Ωστόσο, το χτύπημα θα μπορούσε να είναι ακόμη χειρότερο: εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο θα πεινάσουν λόγω των υψηλών τιμών των λιπασμάτων, των απαγορεύσεων εξαγωγών και της χαμένης σοδειάς της Ουκρανίας» ανέφερε ο Peter Ceretti, ανώτερος αναλυτής στο Eurasia Group.
Στοκάρουν τρόφιμα και είδη επιβίωσης οι Ευρωπαίοι
Οι Ευρωπαίοι προμηθεύονται εξοπλισμό επιβίωσης όπως υπνόσακους και κουζίνες για κάμπινγκ, καθώς και κονσέρβες και αποξηραμένα τρόφιμα, εν μέρει για να δωρίσουν στους πρόσφυγες που φτάνουν από την Ουκρανία και επίσης λόγω των φόβων για διακοπή των προμηθειών και εξάπλωση των συγκρούσεων.
Οι πωλήσεις γάλακτος σε σκόνη, ζυμαρικών, δημητριακών και τροφίμων σε κονσέρβες αυξήθηκαν έως και 20% τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες, σύμφωνα με τη σουηδική αλυσίδα τροφίμων, Ica Gruppen.
Ο διευθυντής αγορών της Ica Sweden, Andreas Sbrodigliga, επισημαίνει ότι οι καταναλωτές προμηθεύονται προϊόντα για τον εαυτό τους, ενώ ανθρωπιστικές οργανώσεις αγοράζουν επίσης προϊόντα για να τα στείλουν στην Ουκρανία.
Στην Ολλανδία ο Jimmy Bakker στέλεχος της εταιρείας παραδόσεων κατ’οίκον, Dumpstore Amsterdam, δηλώνει από έχουν αυξηθεί πολύ οι πωλήσεις από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος.
«Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, οι άνθρωποι αγόραζαν κουβέρτες έκτακτης ανάγκης, ραδιόφωνα και σόμπες. Την περασμένη εβδομάδα, οι άνθρωποι νοίκιασαν οχήματα και επρόκειτο να πάνε στην Ουκρανία με το αυτοκίνητο για να παραδώσουν τα προϊόντα» ανέφερε.
Στο μεταξύ η διαταγή του Πούτιν στην στρατιωτική διοίκηση της Ρωσίας να θέσει τις δυνάμεις πυρηνικής αποτροπής σε κατάσταση υψηλού συναγερμού οδήγησαν πολλούς Ευρωπαίους να σπεύσουν να αγοράσουν χάπια ιωδίου που πιστεύουν ότι μπορεί να τους προστατεύσει από τα πυρηνικά.
Στην Πολωνία, η οποία έχει δεχθεί περισσότερους από τους μισούς από τα 3 εκατομμύρια πρόσφυγες που εγκατέλειψαν την Ουκρανία, η αλυσίδα καταστημάτων Zabka ανέφερε αύξηση πωλήσεων κονσερβοποιημένων προϊόντων, ρυζιού, δημητριακών και εμφιαλωμένου νερού σε ορισμένες περιοχές λόγω των συλλογών ειδών πρώτης ανάγκης για πρόσφυγες.
Και η αλυσίδα φαρμακείων Rossmann, ανέφερε ότι κοντεύουν να εξαφανιστούν από τα ράφια σε καταστήματά της στην Πολωνία, προϊόντα υγιεινής όπως υγρά μαντηλάκια, τζελ, σαπούνια, οδοντόκρεμες.
Πλαφόν σε λάδι και αλεύρι σε καταστήματα στη Γερμανία
Η γερμανική εταιρεία χονδρικής πώλησης Metro έχει θέσει προσωρινά πλαφόν στην ποσότητα που μπορούν να αγοράσουν οι αγοραστές για ορισμένα προϊόντα, όπως λάδι και αλεύρι, αλλά είπε ότι δεν βλέπει κανένα λόγο για τους καταναλωτές να αποθηκεύουν αποθέματα, προσθέτοντας ότι οι νέες προμήθειες είναι καθ’ οδόν.
«Παρατηρούμε επί του παρόντος υψηλή τιμή και από τους εμπορικούς πελάτες μας για διάφορα τρόφιμα μακράς διαρκείας, κάτι που ενδεχομένως οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην αγορά προμηθειών για βοήθεια στους πρόσφυγες», είπε ένας εκπρόσωπος.
Μάλιστα οι εμπορικές ενώσεις BGA της Γερμανίας προειδοποίησαν την περασμένη εβδομάδα ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να προκαλέσει ελλείψεις στο εμπόριο τροφίμων, καθώς και να μειώσει τα αποθέματα χαρτιού υγείας, αλλά και χημικών καθαριστικών.
Ωστόσο, οι περισσότεροι έμποροι λιανικής έχουν ενισχύσει τις αλυσίδες εφοδιασμού τους από τότε που τα lockdown λόγω COVID-19 προκάλεσαν φρενίτιδα αγορών το 2020.
«Ζούμε σε δύσκολους καιρούς, αλλά αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν περιθώρια για πανικό», δήλωσε σε ραδιοφωνικό σταθμό της Βουλγαρίας, ο Ντιμίταρ Μαργαρίτοφ, Πρόεδρος της Επιτροπής Προστασίας των Καταναλωτών της χώρας.
Η ολλανδική εταιρεία λιανικής Ahold Delhaize είπε ότι σημείωσε υψηλότερες πωλήσεις στα καταστήματά της στην Τσεχία λόγω των ανθρώπων που αγοράζουν δωρεές για πρόσφυγες, αλλά δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.
«Η αλυσίδα εφοδιασμού μας στην Ευρώπη είναι αρκετά ισχυρή και έχουμε αρκετά προϊόντα για τους πελάτες μας σε απόθεμα και στους προμηθευτές μας», δήλωσε η εταιρεία.
Πηγή: Bloomberg, Reuters, agroekfrasi.gr