Σε λίγες μέρες θα διεξαχθεί το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία. Ο προσυνεδριακός διάλογος έγινε κάτω από αντίξοες συνθήκες, πολλά τα ανοιχτά ζητήματα, ωστόσο δυο προκάλεσαν έντονες συζητήσεις εντός και εκτός του κόμματος.
Του Τάσου Παππά
Ο συνάδελφος Δημ. Χατζηνικόλας (Documento) ζήτησε από κορυφαία στελέχη να τοποθετηθούν για τον τρόπο εκλογής του προέδρου και των μελών της Κεντρικής Επιτροπής και για το αν ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να εκφράσει τον χώρο από τη ριζοσπαστική Αριστερά ως το προοδευτικό Κέντρο. Από τις απαντήσεις τους προκύπτουν οι διαφορετικές προσεγγίσεις για τα επίμαχα θέματα.
Πάνος Σκουρλέτης: « 1) Μου είναι πολιτικά ακατανόητο να εκλέγεται μια Κεντρική Επιτροπή, όχι από το συνέδριο που διαμορφώνει το πλαίσιο των αποφάσεων στο οποίο πρόκειται να κινηθεί για το επόμενο διάστημα, αλλά μετά από αυτό και ερήμην των αποφάσεων και των συζητήσεων που διαμορφώνονται εντός του συνεδρίου. Αυτή η πρακτική παραπέμπει σε μια λογική μεταδημοκρατίας. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως δεν έχει υιοθετηθεί από κανένα άλλο κόμμα. Προσωπικά δεν θεωρώ σκόπιμη ούτε την εκλογή του προέδρου απευθείας από τα μέλη, πολύ δε περισσότερο όταν δεν υπάρχει άλλη υποψηφιότητα ή αμφισβήτησή του. Αλήθεια, η πειστικότητα των πολιτικών προτάσεων και η απήχησή τους κρίνονται από τον τρόπο εκλογής της ηγεσίας ενός κόμματος;
2) Το συνέδριό μας ξεκινάει σε λίγες ημέρες έχοντας ως παρακαταθήκη τις ομόφωνες θέσεις του, που με σαφήνεια απαντούν πως ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. είναι ένα κόμμα της σύγχρονης Αριστεράς. Ενα κόμμα, που δεν ταυτίζεται με την έννοια της παράταξης, ικανό με τις προτάσεις του να εκφράζει τον ευρύτερο αριστερό-προοδευτικό χώρο. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ιδιαίτερα μετά το 2012, κατόρθωσε μέσα από το έδαφος της Αριστεράς να εκφράσει και να ενώσει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας… Η πολλαπλή κρίση που αντιμετωπίζουμε απαιτεί προτάσεις έξω από τα όρια του νεοφιλελευθερισμού. Δεν είναι η εποχή των μέσων όρων, αλλά των μεγάλων τομών».
Νίκος Παππάς: « 1) Οι προτεινόμενες αλλαγές θα αποτελέσουν σημαντική τομή στη δομή και τη λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., θα είναι ενισχυτικές του στόχου για διεύρυνση, ανασυγκρότηση, μετασχηματισμό. Η δε πρόταση του Αλέξη Τσίπρα για εκλογή της συλλογικής μας ηγεσίας από τα μέλη υπήρξε, αναμφίβολα, πρωτοποριακή. Η ψήφιση και υλοποίησή της αποτελεί πρωτεύον ζήτημα, μπορεί να ενισχύσει τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και βαθαίνει τη δημοκρατία στη λειτουργία του. Μετατρέπει το κόμμα σε “κόμμα των μελών”, που συναποφασίζουν και συνδιαμορφώνουν.
2) Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. μπορεί και πρέπει να συσπειρώσει και να εκφράσει πολίτες από τη ριζοσπαστική Αριστερά ώς το προοδευτικό Κέντρο. Η αμφίπλευρη πολιτικά και πολύπλευρη κοινωνικά διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. δεν σηματοδοτεί μια ιδεολογική και πολιτική μετάλλαξη του κόμματος. Θα σημάνει το ακριβώς αντίθετο».
Η απόσταση που χωρίζει τις απόψεις τους για το πρώτο θέμα (άμεση εκλογή προέδρου και μελών της Κεντρικής Επιτροπής) είναι αγεφύρωτη. Η διαφωνία αφορά την ουσία. Για τον Π. Σκουρλέτη αυτή η πρακτική παραπέμπει σε μια λογική μεταδημοκρατίας, ενώ ο Ν. Παππάς χαρακτηρίζει την πρόταση αναμφίβολα πρωτοποριακή. Η μία πλευρά φοβάται ότι θα μετατραπεί ο ΣΥΡΙΖΑ σ’ ένα κόμμα πλαδαρό με αρχηγικά χαρακτηριστικά, η άλλη πλευρά πιστεύει ότι αναβαθμίζεται ο ρόλος των μελών. Και στο θέμα των πολιτικών συμμαχιών καταγράφονται διαφωνίες, λιγότερο ορατές διά γυμνού οφθαλμού γιατί καλύπτονται με υφολογικούς ακκισμούς.
Οι λεγόμενοι προεδρικοί τοποθετούνται ανοιχτά υπέρ της συνεργασίας με τις δυνάμεις του προοδευτικού Κέντρου, οι εσωκομματικοί αντίπαλοί τους υποστηρίζουν ότι δεν είναι η εποχή των μέσων όρων, αλλά των μεγάλων τομών. Το ερώτημα που προκύπτει είναι τι θα γίνει την επόμενη μέρα ανεξάρτητα από την έκβαση της αναμέτρησης και μέσα στο συνέδριο και στις κομματικές κάλπες που θα στηθούν, εφόσον περάσουν οι προτάσεις του Α. Τσίπρα για εκλογή του προέδρου και των μελών της Κεντρικής Επιτροπής από τη βάση.
Η συνύπαρξη θα είναι ειρηνική; Θα είναι μαχητική αλλά ελεγχόμενη; Θα απειληθεί η συνοχή του κόμματος; Οι ηττημένοι στις ψηφοφορίες θα συμφιλιωθούν με την ιδέα ότι είναι μειοψηφία ή θα διολισθήσουν στη μνησικακία; Υπάρχει ο κίνδυνος οι τάσεις να μετατραπούν σε φράξιες; Το κλίμα καχυποψίας θα δηλητηριάσει τις προσωπικές σχέσεις; Η αλληλεγγύη και η συντροφικότητα, που είναι βασικές προϋποθέσεις για την ενότητα, θα χάσουν κι άλλο έδαφος; Θα δώσουν όλοι μαζί τη μάχη των εθνικών εκλογών ή θα παραχθούν εκφυλιστικά φαινόμενα; Θα καμουφλαριστούν οι αντιθέσεις και θα επανεμφανιστούν σε πιο έντονη μορφή αν το εκλογικό αποτέλεσμα είναι κατώτερο των προσδοκιών;
Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι και κόμμα διαμαρτυρίας και κόμμα διακυβέρνησης; Οι αυτοχειροτονημένοι προστάτες του αριστερού ριζοσπαστισμού και οι ταμπουρωμένοι στο οχυρό του κυβερνητισμού μπορούν να συνεννοηθούν; Οι καμαρωτές μεγαλοστομίες περί σοσιαλιστικού μετασχηματισμού και οι αφόρητα πληκτικές και αλαμπείς φλυαρίες περί ρεαλισμού μπορούν να συγκατοικήσουν; Ο πρόεδρος του κόμματος θα καταφέρει να λειτουργήσει συνθετικά;