ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Ανοικτό ενδεχόμενο περιορισμένων αλλαγών επί τα βελτίω εφόσον η χώρα αποκτήσει γρήγορα κυβέρνηση και ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, λένε Μπ. Κερέ και αξιωματούχοι των Βρυξελλών.
Τα capital controls δεν προκάλεσαν τη ζημιά που αναμενόταν και η κατανάλωση παρέμεινε σε σχετικά καλά επίπεδα, επισημαίνεται στην ανάλυση στελεχών της ΕΚΤ, τα οποία αφήνουν «παράθυρο» περιορισμένων και συγκεκριμένων αλλαγών επί του νέου προγράμματος στο πλαίσιο της επικαιροποίησής του που θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο.
Η εξέλιξη αυτή που, ως ένα βαθμό, δίνει τροφή στα αισιόδοξα σενάρια περί άμβλυνσης κάποιων εκ των αρνητικών συνεπειών του 3ου μνημονίου διανοίγεται, σύμφωνα με τους αξιωματούχους αυτούς, λόγω της καλύτερης πορείας της οικονομίας από την προβλεπόμενη, αλλά όλα θα εξαρτηθούν από το πόσο γρήγορα θα σχηματισθεί η νέα κυβέρνηση και τι προθέσεις θα έχει ως προς την άμεση εφαρμογή των συμφωνημένων μέτρων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το στέλεχος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Μπ. Κερέ, δήλωσε χθες ότι περιθώρια αλλαγών θα μπορούσαν να υπάρξουν και σε θέματα όπως η αγορά εργασίας, εφόσον όμως τηρούνται οι γενικότεροι στόχοι του προγράμματος και αποκατασταθεί πλήρως η εμπιστοσύνη στην Ελλάδα.
Οταν καταρτίστηκε το νέο μνημόνιο, Αθήνα και θεσμοί είχαν καταλήξει σε εκτίμηση για ύφεση 2,3% φέτος και 1,3% το 2016.
Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν στην «Καθημερινή» (σχετικό ρεπορτάζ στοhttp://www.kathimerini.gr/830498/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/ekt-anoixto-to-endexomeno-allagwn-sto-mnhmonio-meta-tis-ekloges) ότι η πρόβλεψη αυτή είναι πολύ πιθανό να αναθεωρηθεί επί τα βελτίω κατά τη διάρκεια της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος, καθώς οι συνθήκες στην οικονομία αποδεικνύονται καλύτερες απ’ όσο προβλέπονταν τότε.
Οι λόγοι της βελτιωμένης εικόνας της ελληνικής οικονομίας οφείλεται …παραδόξως σε εκείνη την παράμετρο που απασχόλησε τους Έλληνες ολόκληρο το καλοκαίρι και έγινε αφορμή για μείζονα αντιπαράθεση μεταξύ της κυβέρνησης Τσίπρα και της αντιπολίτευσης. Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, η επιβολή των μέτρων περιορισμού στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls) από τις αρχές Ιουλίου δεν φαίνεται να έπληξαν όσο αναμενόταν την κατανάλωση για διάφορους λόγους:
1. Το ποσό ανάληψης σωρευτικά αποδείχθηκε ότι δεν ήταν χαμηλό για να αποτρέψει τους καταναλωτές από αγορές.
2. Αυξήθηκε η χρήση του πλαστικού χρήματος, καλύπτοντας το όποιο «κενό» δημιουργήθηκε από τον περιορισμό στα μετρητά.
3. Οι πολίτες είχαν ήδη στο… συρτάρι τους μετρητά.
4. Αρκετές επιχειρήσεις προχώρησαν στην καταβολή μισθών με μετρητά και όχι μέσω τραπεζών για τη διευκόλυνση των υπαλλήλων τους.
Έτσι, εφόσον σχηματιστεί γρήγορα μια ισχυρή κυβέρνηση μακράς πνοής που θα προκαλέσει ανάταση στην ψυχολογία της αγοράς και θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των δανειστών έναντι της Αθήνας, η πρώτη αξιολόγηση δεν θα είναι ένας απλός έλεγχος επί των μέτρων που έχουν γίνει ή δεν έχουν υλοποιηθεί, αλλά θα αφορά και στην αλλαγή των στόχων.
Η διαφαινόμενη βελτίωση των στόχων για την ύφεση (παρά τα αρνητικότερα σενάρια ξένων οίκων, όπως η S&P που θεωρεί πως θα φθάσει το 3% στο τέλος του χρόνου) δημιουργεί παράλληλα και ένα περιθώριο ελιγμών στο δημοσιονομικό σκέλος. Πάντως, οι δανειστές δεν θα δεχτούν τη μη εφαρμογή των δημοσιονομικών μέτρων που έχουν ήδη συμφωνηθεί –και κυρίως των διαρθρωτικών δημοσιονομικών παρεμβάσεων– αλλά εμφανίζονται διατεθειμένοι να εξετάσουν παρεμβάσεις αναπτυξιακού χαρακτήρα, στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί ότι υπάρχουν τα περιθώρια. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να ενισχυθούν οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), ώστε να ενισχυθούν περαιτέρω και οι προοπτικές ανάκαμψης της οικονομίας.
Πέραν αυτών, ο κ. Κερέ δήλωσε χθες ότι βασική προϋπόθεση για την οποιαδήποτε τροποποίηση του νέου προγράμματος είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις σχέσεις της Ελλάδας και των εταίρων της. Σε συνέντευξή του που δημοσιεύτηκε από τον όμιλο EBRA newspaper group, ο κ. Κερέ υποστήριξε πως «το σημαντικό είναι η Ελλάδα και οι εταίροι της να εμπιστεύονται και πάλι ο ένας τον άλλον». Και πρόσθεσε ότι «σε αυτή τη βάση, θα υπάρξουν περιθώρια ελιγμών όταν πρόκειται για την προσαρμογή του προγράμματος μετά τις εκλογές, για παράδειγμα όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και την αντιμετώπιση των κεκτημένων συμφερόντων, υπό την προϋπόθεση ότι οι στόχοι του προγράμματος έχουν επιτευχθεί».
Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΔΡΟΜΟΛΟΓΕΙ ΑΙΣΙΟΔΟΞΑ ΣΕΝΑΡΙΑ
Ενα άλλο θέμα που είναι υπό διαπραγμάτευση, είναι η νέα ρύθμιση του χρέους. Η Ευρωζώνη έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα συζητήσει «κούρεμα» των δανείων που έχει διαθέσει και πως η όποια απόφαση θα ληφθεί εφόσον κλείσει επιτυχώς η πρώτη επικαιροποίηση του προγράμματος. Ωστόσο, ακόμα και εντός της Ευρωζώνης υπάρχει αυτή τη στιγμή διαφοροποίηση για το πώς θα πρέπει να χειριστούν αυτό το θέμα, καθώς ορισμένοι «σκληροί» θεωρούν ότι εάν υιοθετηθούν νέα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους τώρα, ενδεχομένως η Αθήνα να χαλαρώσει τις προσπάθειές της για την εφαρμογή του μνημονίου. Πάντως, η λύση που προκρίνεται αφορά στην επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των επίσημων δανείων και στην παροχή περαιτέρω περιόδου χάριτος για την καταβολή τόκων και χρεολυσίων.
Το αδιαπραγμάτευτο ζήτημα για τους δανειστές είναι αυτό της λήψης των μέτρων που θα διασφαλίσουν τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Οι θεσμοί θεωρούν ότι η συμφωνία για τα μέτρα επί του τραπεζικού συστήματος είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν δέχονται να συζητήσουν κάποια αλλαγή τους.
Με πληροφορίες από την Καθημερινή και το ΑΠΕ-ΜΠΕ